wd wp Пошук:
    ⬜

    Жак Дзюбашэ

    Жак Дзюбашэ (фр.: Jacques Dubochet, нар. 8 чэрвеня 1942, Эгль, Швейцарыя)[8] — швейцарскі біяфізік на пенсіі[9][10]. Былы навуковы супрацоўнік Еўрапейскай лабараторыі малекулярнай біялогіі ў Гайдэльбергу, Германія, і ганаровы прафесар біяфізікі ў Лазанскім універсітэце ў Швейцарыі[11][12].

    У 2017 годзе разам з Ёахімам Франкам і Рычардам Хендэрсанам атрымаў Нобелеўскую прэмію па хіміі «за развіццё крыяэлектроннай мікраскапіі высокай разрознасці для вызначэння структуры біямалекул у растворы»[13][14]. У 2018 годзе разам са сваімі калегамі прафесарам Ёахімам Франкам і доктарам Рычардам Хендэрсанам ён атрымаў медаль прагрэсу Каралеўскага фатаграфічнага таварыства за «важны прагрэс у навуковым або тэхналагічным развіцці фатаграфіі або выявы ў самым шырокім сэнсе»[15].

    Кар’ера

    Дзюбашэ пачаў вывучаць фізіку ў Політэхнічнай школе Лазанскага ўніверсітэта (цяпер Федэральная політэхнічная школа Лазаны) у 1962 годзе і атрымаў ступень інжынера-фізікі ў 1967 годзе[16]. Атрымаў сертыфікат малекулярнай біялогіі ў Жэнеўскім універсітэце ў 1969 годзе, а затым пачаў вывучаць электронную мікраскапію ДНК. У 1973 годзе ён скончыў дысертацыю па біяфізіцы ў Жэнеўскім і Базельскім універсітэце[17].

    З 1978 па 1987 год Жак Дзюбашэ быў кіраўніком групы ў Еўрапейскай лабараторыі малекулярнай біялогіі ў Гайдэльбергу, які тады ўваходзіў у Заходнюю Германію[16]. З 1987 па 2007 год ён быў прафесарам Лазанскага ўніверсітэта[16]. У 2007 годзе ў 65 гадоў ён выйшаў на пенсію і стаў ганаровым прафесарам Лазанскага ўніверсітэта[16].

    За сваю кар’еру Жак Дзюбашэ распрацаваў тэхналогіі ў крыяэлектроннай мікраскапіі, крыаэлектроннай тамаграфіі і крыаэлектроннай мікраскапіі зрэзаў шклопадобнага цела[18][19][20][21]. Гэтыя тэхналогіі выкарыстоўваюцца для выявы асобных біялагічных структур, такіх як бялковыя комплексы або вірусныя часціцы[11]. У Лазане ён прымаў удзел у ініцыятывах, накіраваных на тое, каб навукоўцы больш ведалі пра сацыяльныя праблемы[22][23].

    У 2014 годзе Жак Дзюбашэ атрымаў прэмію Ленарта Філіпсана ад Еўрапейскай малекульна-біялагічная лабараторыі[24]. Апісваючы сваю кар’еру ў 2015 годзе, прафесар Гарэт Грыфітс, яго калега з ЕМБЛ, растлумачыў: «У Жака было бачанне. Ён знайшоў спосаб замарожваць тонкія плёнкі вады так хутка, што крышталі не паспявалі сфармавацца [якія маглі пашкодзіць узоры] […] з часам гэтая тэхніка стала ўсё больш важнай для даследаванняў у галіне навукі аб жыцці, і сёння відавочна, што гэта варта Нобелеўскай прэміі»[11].

    Калі яго ўніверсітэт спытаў, як ён хацеў бы, каб яго Нобелеўская прэмія была прызнана ўстановай, ён папрасіў паркавальнае месца для яго ровара, якое было дадзена належным чынам. Ён ездзіў на ровары ў сваю лабараторыю амаль кожны дзень цягам 30 гадоў[25].

    Асабістае жыццё

    Выступленне перад Федэральным палацам у Берне падчас нацыянальнай кліматычнай дэманстрацыі ў 2019 годзе

    Жак Дзюбашэ жанаты, мае дваіх дзяцей[26]. Хворы на дыслексію[26].

    У 1970-х гадах на другую сустрэчу з будучай жонкай яны выйшлі на акцыю пратэсту супраць будаўніцтва АЭС «Кайзераўгст».

    Дзюбашэ з’яўляецца членам Сацыял-дэмакратычнай партыі Швейцарыі і дэпутатам муніцыпальнага парламента Моржа, дзе ён займае месца ў назіральным камітэце[27][28].

    Бібліяграфія

    Зноскі

    1. 1 2 3 http://www.unil.ch/central/files/live/sites/central/files/recherche/honorariats/prof_hon_2007.pdf
    2. ↑ Jacques Dubochet // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
    3. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2017/press.html Праверана 4 кастрычніка 2017.
    4. ↑ ORCID Public Data File 2021 — 2021. — doi:10.23640/07243.13066970.V1 Праверана 5 лістапада 2021.
    5. ↑ ORCID Public Data File 2021 — 2021. — doi:10.23640/07243.13066970.V1 Праверана 5 лістапада 2021.
    6. ↑ https://www.unil.ch/dee/en/home/menuinst/people/honorary-professors/prof-jacques-dubochet.html
    7. ↑ https://www.letemps.ch/suisse/citoyens-se-mobilisent-preserver-climat
    8. ↑ Members’ Directory - EMBL (нявызн.). www.embl.it. European Molecular Biology Laboratory.
    9. ↑ A Reminiscence about Early Times of Vitreous Water in Electron Cryomicroscopy.
    10. ↑ Science, society & serendipity (нявызн.). European Molecular Biology Laboratory.
    11. 1 2 3 Science, society & serendipity (нявызн.). European Molecular Biology Laboratory.Wilson, Rosemary; Gristwood, Alan (24 August 2015). «Science, society & serendipity». European Molecular Biology Laboratory. Retrieved 4 October 2017.
    12. ↑ Nouveaux professeurs honoraires 2007 (нявызн.) (недаступная спасылка). University of Lausanne. Архівавана з першакрыніцы 5 кастрычніка 2017. Праверана 30 лістапада 2021.
    13. ↑ The 2017 Nobel Prize in Chemistry - Press Release (нявызн.). www.nobelprize.org (4 кастрычніка 2017).
    14. ↑ Nobel Prize in Chemistry Awarded for Cryo-Electron Microscopy (нявызн.), The New York Times (October 4, 2017).
    15. ↑ Progress Medal. https://rps.org/about/awards/history-and-recipients/progress-medal/ Accessed 3 December 2020
    16. 1 2 3 4 Nouveaux professeurs honoraires 2007(фр.)  (недаступная спасылка). University of Lausanne. Архівавана з першакрыніцы 5 кастрычніка 20175 October 2017. Праверана 30 лістапада 2021. [New Honorary Professors] (PDF) (in French). University of Lausanne. p. 13. Archived from the original Архівавана 5 кастрычніка 2017. (PDF) on 5 October 2017. Retrieved 4 October 2017.
    17. ↑ [Prof. Jacques Dubochet - Honorary Professor of biophysics curriculum vitae] (нявызн.). University of Lausanne. Архівавана з першакрыніцы 4 October 2017.
    18. ↑ Alumni awards (нявызн.). EMBL.
    19. ↑ Electron microscopy of frozen water and aqueous solutions.
    20. ↑ Vitrification of pure water for electron microscopy.
    21. ↑ Cryo-EM-the first thirty years.
    22. ↑ Citizen biologists. The Lausanne experience.
    23. ↑ Teaching scientists to be citizens.
    24. ↑ Alumni awards (нявызн.). EMBL.«Alumni awards». EMBL. Retrieved 4 October 2017.
    25. ↑ The Swiss Biophysicist and Nobel laureate Jacques Dubochet had been cycling to his lab at Lausanne university for t… (нявызн.). Твітэр.
    26. 1 2 [Prof. Jacques Dubochet - Honorary Professor of biophysics curriculum vitae] (нявызн.). University of Lausanne. Архівавана з першакрыніцы 4 October 2017.«Prof. Jacques Dubochet — Honorary Professor of biophysics [curriculum vitae]». University of Lausanne. Archived from the original on 4 October 2017. Retrieved 4 October 2017.
    27. ↑ Jacques Dubochet, le savant atypique(фр.)  .
    28. ↑ Le CV tout en humour du prix Nobel vaudois Jacques Dubochet(фр.) . Radio Télévision Suisse.

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (16):
    Катэгорыя·Вучоныя паводле алфавіта
    Катэгорыя·Нарадзіліся ў кантоне Во
    Катэгорыя·Выпускнікі Базельскага ўніверсітэта
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Біяграфіі сучаснікаў
    Катэгорыя·Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па хіміі
    Катэгорыя·Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікідадзеных без беларускага подпісу
    Катэгорыя·Выпускнікі Жэнеўскага ўніверсітэта
    Катэгорыя·Нарадзіліся 8 чэрвеня
    Катэгорыя·Члены Сацыял-дэмакратычнай партыі Швейцарыі
    Катэгорыя·Асобы
    Катэгорыя·Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі са Швейцарыі
    Катэгорыя·Біёлагі XX стагоддзя
    Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1942 годзе