Эль-Сідрон (ісп.: Cueva de El Sidrón) — пячора ў парафіі Барынес, муніцыпалітэт Пілонья (Астурыя), у паўночна-заходняй частцы Іспаніі. Пячора дасягае прыкладна 600 м у даўжыню[1].
Вядомая дзякуючы знаходкам малюнкаў палеалітычнага наскальнага мастацтва і рэшткаў неандэртальцаў. Неандэртальцы з пячоры Эль-Сідрон харчаваліся пераважна кедравымі арэхамі, мохам, грыбамі і карой дрэва[2].
У 1994 годзе спелеолагі выпадкова[3] знайшлі рэшткі па меншай меры 12 неандэртальцаў, якія жылі 49 тыс. год да н.э. і былі з’едзены іншымі неандэртальцамі: трое мужчын, трое хлопчыкаў-падлеткаў, трое жанчын і трое дзяцей[4]. У неандэртальцаў з пячоры Эль-Сідрон была часткова секвеніравана мітахандрыяльная ДНК. Усе трое мужчын маюць адзін і той жа мітахандрыяльнай гаплатып, а ва ўсіх жанчын гаплатыпы розныя — відаць, неандэртальцы былі патрылакальнымі — юнакі, якія дасягнулі сталасці, заставаліся ў роднай сям’і, а дзяўчаты пераходзілі ў іншыя групы[5]. У асобнікаў 1253 і 1351c ёсць тыя ж самыя мутацыі ў становішчы A-911, G-977 у экзоне 7 з ген FOXP2, вядомага як «моўны ген» сучасных людзей[6][7][8].
Рэшткі асобніка 1253 выкарыстоўваліся пры расшыфроўцы геному неандэртальца[9].
Секвеніраванне Y-храмасомы неандэртальца з пячоры Эль-Сідрон паказала, што ў Y-храмасоме сучаснага чалавека няма неандертальских фрагментаў ДНК, у адрозненне ад астатняй часткі геному. Час падзелу ліній неандэртальцаў і сучаснага чалавека ацанілі па Y-храмасоме ў 588 тыс. гадоў таму (95% даверны інтэрвал: 447-806 тыс. гадоў таму)[10].
Таксама неандэртальская мтДНК была знойдзена ў адкладах пячоры Эль-Сідрон без наяўнасці саміх рэшткаў неандэртальцаў[11].