wd wp Пошук:

Цімур Ісхакавіч Пулатаў

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Пулатаў. Цімур Ісхакавіч Пулатаў (узб.: Тимур Исхак-агъа Пулатов; нар. 22 верасня 1939 года) — узбекскі і расійскі празаік, сцэнарыст. Вядомы сваёй паслядоўнай падтрымкай крымскататарскага народа. Выступіў супраць затрымання і арышту Нарымана Джэлялава[1].

Біяграфія

Цімур Пулатаў нарадзіўся ў 1939 годзе ў Бухары (Бухарская вобласць Узбекскай ССР, цяпер Узбекістан). Скончыў педагагічны інстытут у Бухары (1963); вышэйшыя курсы сцэнарыстаў і рэжысёраў у Маскве (1967). Працаваў галоўным рэдактарам кінастудыі «Узбекфільм». Аўтар шэрагу сцэнарыяў мастацкіх фільмаў («Вяртанне камандзіра», па матывах аднайменнай аповесці Ц. Пулатава «Іншыя населеныя пункты», 1968 г., рэжысёр — Д. Салімаў, «Гэты слаўны хлопец», 1972 г., рэжысёр — Э. Хачатураў, «Апошняе падарожжа Каіпа», па матывах аднайменнай аповесці Ц. Пулатава, 1991 г., рэжысёр — Ф. Даўлетшын і інш.)

У 1968 годзе Цімур Пулатаў уступае ў члены Саюза пісьменнікаў СССР. У 1991 годзе быў абраны першым сакратаром праўлення Саюза пісьменнікаў СССР. Пасля рэарганізацыі Саюза пісьменнікаў СССР у Міжнародную супольнасць пісьменніцкіх саюзаў Расіі і краін СНД (МСПС) у 1992 годзе, Цімур Пулатаў узначаліў гэтае найбуйнейшае пісьменніцкае аб’яднанне на тэрыторыі былога СССР у якасці Першага сакратара выканкама, а ў 1994 годзе на чарговым з’ездзе быў абраны старшынёй МСПС.

Цімур Пулатаў узначальваў МСПС на працягу 6 гадоў. За гэты час творчая арганізацыя пісьменнікаў, якая практычна перастала існаваць з распадам СССР, адрадзілася. Былі наладжаны творчыя сувязі паміж Пісьменніцкімі Саюзамі Расіі і СНД. Упершыню за шмат гадоў на рускай мове выйшлі творы нацыянальных пісьменнікаў краін СНД у аб’ёме каля 200 паэтычных, празаічных твораў. Для найбольш вядомых твораў пісьменнікаў Расіі і СНД былі створаны нацыянальныя прэміі Б. Пастарнака, А. Платонава, А. Наваі, А. Хаяма, С. Вургуна і іншых. Была адроджана ганаровая ў часы СССР міжнародная літаратурная прэмія «Лотас» для пісьменнікаў СНД, краін Азіі і Афрыкі. З 1998 года пачала выдавацца газета «Літаратурная Еўразія», якая знаёміла чытачоў на рускай мове з творамі пісьменнікаў краін Садружнасці, спрыяла наладжванню літаратурных сувязяў, знаходзіла і публікавала на сваіх старонках маладых, таленавітых пісьменнікаў. Былі зноўку наладжаныя перапыненыя ў пачатку 90-х гадоў міжнародныя літаратурныя сувязі з мноствам краін, сярод якіх — Германія, Чэхія, Славакія, Балгарыя, Кітай, краіны Блізкага Усходу.

У 2000 годзе Цімур Пулатаў склаў з сябе паўнамоцтвы Старшыні МСПС. З тых часоў пісьменнік вярнуўся да літаратурнай творчасці, пра якую марыў усе тыя гады, што быў кіраўніком творчага саюза. На дадзены момант працуе над вялікім раманам пра сучаснасць.

З 1991 года па цяперашні час Цімур Пулатаў пражывае ў горадзе Масква. Жанаты. Мае дачку, унука і ўнучку.

Творчасць

Першая аповесць Цімура Пулатава «Не хадзі па абочыне» была апублікавана ў 1964 годзе. Таксама шырокую вядомасць атрымалі і іншыя творы, у прыватнасці:

Найбольшую вядомасць і прызнанне атрымаў раман «Чарапаха Таразі» — пра жыццё і дзіўныя прыгоды сярэднявечнага навукоўца з Бухары, які адважваўся на вялікі эксперымент, у якім праяўляецца высокі парыў чалавечага духу і высакароднасць намераў.

«Плаваючая Еўразія» — мудрагелістае перапляценне фантастыкі і рэальнасці, міфалогіі і сатыры, гісторыі і сучаснасці. Дзеянне рамана разгортваецца ў вялікім сярэднеазіяцкім горадзе ў дні, напоўненыя драматычным чаканнем чарговага землятрусу.

Шэраг твораў Цімура Пулатава не ўбачылі свет на радзіме аўтара, ва Узбекістане, з-за цэнзурных прычын. У Расіі яны былі апублікаваныя, аднак па сканчэнні шматлікіх гадоў пасля напісання.

Раманы, аповесці і апавяданні Цімура Пулатава перакладзены на арабскую, урду, фарсі, хіндзі, англійскую і іншыя мовы. Выдадзены ў Венгрыі, Чэхаславакіі, Балгарыі, Польшчы, Германіі, Швецыі, Фінляндыі і іншых краінах. У ЗША, Італіі, Германіі і шэрагу іншых краін выдадзены манаграфіі і абаронены дысертацыі па творчасці Цімура Пулатава.

У 1996 годзе ў выдавецтве «Сучасны пісьменнік» выйшаў збор выбраных твораў Цімура Пулатава ў трох тамах. У 1999 годзе ў тым жа выдавецтве выйшаў чацвёрты том, у якім сабраны публіцыстычныя артыкулы Цімура Пулатава, шматлікія водгукі пра яго ад пісьменнікаў і літаратуразнаўцаў Расіі, Казахстана, Грузіі, Арменіі, Чачэнскай Рэспублікі, Азербайджана, а таксама водгукі замежнай прэсы, у прыватнасці вялікая манаграфія нямецкай даследчыцы Б. Фукс «Чалавек, грамадства і рэлігія ў творах Ц. Пулатава». З найбольш вядомых прац апошняга часу пра творчасць Цімура Пулатава, у 2005 годзе выйшла манаграфія Э. Ф. Шафранскай «Міфапаэтыка прозы Цімура Пулатава: Нацыянальныя вобразы свету».

Водгукі крытыкаў

Вячаслаў Калмыкоў у «Літаратурнай газеце» пісаў: «Сёння пра яго кажуць як пра дыктатара, які на працягу дзесяці гадоў утрымліваў у сваіх руках ледзь не ўсю маёмасць былога Саюза пісьменнікаў СССР. Але чамусьці ўсе забыліся, што гэты дыктатар у свой час напісаў выдатны раман „Плаваючая Еўразія“. Аднак мы прывыклі да крайнасцей: або да нябёсаў усхваляем, або толькі кляймім. А ў літаратуры ўсё нашмат складаней. Людзі з жахлівым характарам часам здольныя на шэдэўры»[2].

Узнагароды і прэміі

Зноскі

  1. Гульнара Бекирова «И успокоится народ под сенью родины». К 80-летию писателя Тимура Пулатова(руск.) . Крым. Реалии (22 ліпеня 2019).
  2. «День рождения только раз в году», «Литературная Россия», № 28. 15.07.2005(руск.)  (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2012. Праверана 16 жніўня 2010.
  3. Указ Президента Российской Федерации от 28 октября 1994 года № 2037 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»(руск.)

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (22):
Катэгорыя·Вікіпедыя·Пісьменнікі без мовы твораў
Катэгорыя·Пісьменнікі Узбекістана
Катэгорыя·Народныя пісьменнікі Таджыкскай ССР
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Дружбы народаў
Катэгорыя·Члены Саюза пісьменнікаў СССР
Катэгорыя·Нарадзіліся 22 верасня
Катэгорыя·Пісьменнікі Расіі паводле алфавіта
Катэгорыя·Члены міжнароднай супольнасці пісьменніцкіх саюзаў
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Прозвішча»
Катэгорыя·Вікіпедыя·Біяграфіі сучаснікаў
Катэгорыя·Нарадзіліся 22 ліпеня
Катэгорыя·Народныя пісьменнікі Узбекскай ССР
Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Бухары
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1939 годзе
Катэгорыя·Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі Узбекскай ССР
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Іпб. Прозвішча»
Катэгорыя·Выпускнікі Бухарскага дзяржаўнага ўніверсітэта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Пісьменнікі Расіі
Катэгорыя·Пісьменнікі СССР