Удзельная цеплаёмістасць - цеплаёмістасць, аднесеная да адзінкавай масе рэчывы; фізічная велічыня, якая колькасна роўная колькасці цеплыні, якую неабходна перадаць адзінкавай масе дадзенага рэчывы для таго, каб яго тэмпература змянілася на адзінку. У сістэме СІ удзельная цеплаёмістасць вымяраецца ў джоўль на кілаграм на кэльвін, Дж/(кг·К) [1].. Часам выкарыстоўваюцца і пазасыстэмныя адзінкі: калорыя/(кг·К) і г.д.
Удзельная цеплаёмістасць звычайна пазначаецца літарамі c ці С, часта з індэксамі.
На значэнне ўдзельнай цеплаёмістасці ўплывае тэмпература рэчывы і іншыя тэрмадынамічныя параметры. Да прыкладу, вымярэнне ўдзельнай цеплаёмістасці вады дасць розныя вынікі пры 20 °C і 60 °C. Акрамя таго, удзельная цеплаёмістасць залежыць ад таго, якім чынам дазволена змяняцца тэрмадынамічным параметрах рэчывы (ціску, аб’ёму і г. д.); напрыклад, удзельная цеплаёмістасць пры пастаянным ціску (CP) і пры пастаянным аб’ёме (CV), наогул кажучы, розныя.
Формула разліку удзельнай цеплаёмістасці:
Q
m Δ T
,
{\displaystyle c={\frac {Q}{m\Delta T}},}
дзе c - удзельная цеплаёмістасць, Q - колькасць цеплыні, атрыманая рэчывам пры нагрэве (ці вылучыць пры астуджэнні), m - маса награванага (астуджальнага) рэчывы, ΔT - рознасць канчатковай і пачатковай тэмператур рэчывы. Удзельная цеплаёмістасць можа залежаць ад тэмпературы, таму больш карэктнай з’яўляецца наступная формула:
1 m
(
d Q
d T
)
.
{\displaystyle c(T)={\frac {1}{m}}\left({\frac {dQ}{dT}}\right).}
Рэчыва | Агрэгатны стан | Удзельная цеплаёмістасць, кДж/(кг·K) |
---|---|---|
паветра (сухое) | газ | 1,005 |
паветра (100 % вільготнасць) | газ | 1,0301 |
алюміній | цвёрдае цела | 0,930 |
берылій | цвёрдае цела | 1,8245 |
латунь | цвёрдае цела | 0,377 |
волава | цвёрдае цела | 0,218 |
медзь | цвёрдае цела | 0,385 |
малібдэн | цвёрдае цела | 0,250 |
сталь | цвёрдае цела | 0,462 |
алмаз | цвёрдае цела | 0,502 |
этанол | вадкасць | 2,460 |
золата | цвёрдае цела | 0,129 |
графіт | цвёрдае цела | 0,720 |
гелій | газ | 5,190 |
вадарод | газ | 14,300 |
жалеза | цвёрдае цела | 0,444 |
свінец | цвёрдае цела | 0,130 |
чыгун | цвёрдае цела | 0,540 |
вальфрам | цвёрдае цела | 0,134 |
літый | цвёрдае цела | 3,582 |
ртуць | вадкасць | 0,139 |
азот | газ | 1,042 |
Нафтавыя алеі | вадкасць | 1,67 — 2,01 |
кісларод | газ | 0,920 |
кварцавае шкло | цвёрдае цела | 0,703 |
вада 373 К (100 °C) | газ | 2,020 |
вада | вадкасць | 4,183 |
лёд | цвёрдае цела | 2,060 |
брага, напой піўная | вадкасць | 3,927 |
Значэнні прыведзеныя для стандартных ўмоў, калі гэта не агаворана асабліва. |
Рэчыва | Удзельная цеплаёмістасць кДж/(кг·K>) |
---|---|
асфальт | 0,92 |
поўнацелая цэгла | 0,84 |
сілікатная цэгла | 1,00 |
бетон | 0,88 |
кранглас (шкло) | 0,67 |
флінт (шкло) | 0,503 |
аконнае шкло | 0,84 |
граніт | 0,790 |
гіпс | 1,09 |
мармур, слюда | 0,880 |
пясок | 0,835 |
сталь | 0,47 |
глеба | 0,80 |
драўніна | 1,7 |
У іншым моўным раздзеле ёсць больш поўны артыкул Specifična toplota(славенск.) Вы можаце дапамагчы праекту, пашырыўшы бягучы артыкул з дапамогай перакладу. |