Тубу (тыбу, тэда; у перакладзе з араб. — «скальны чалавек») — народ, які жыве ў Цэнтральнай Сахары (галоўным чынам у Рэспубліцы Чад, невялікія групы — у Нігеры і Лiвiі). Колькасць — больш за 350 тысяч чалавек. Дзеляцца на дзве асноўныя групы: тэда (на поўначы) і даза (на поўдні), якія размаўляць адпаведна на мовах тэда і дазаі, якія адносяцца да Сахарскай сям’і (Ніла-Сахарскай макрасям’я). Вызнаюць іслам.
Многія палітычныя лідары Чада (напрыклад, былыя прэзідэнты Хісені Хабрэ і Гукуні Уэдэй) адбываюцца з тубу.
Тубу — палукачэўнікі, якія спалучаюць жывёлагадоўлю (у тэда — вярблюды, у даза — буйная рагатая жывёла) з земляробствам (у рэчышчах вазі сеюць пшанiцу, ячмень, проса i iнш.). Распаўсюджаныя збор дзікарослых пладоў і паляванне. Жывуць у драўляных халупах (ферынг), крытых лісцем пальмы.
Падобна туарэгам, у тубу ёсць каста кавалёў (асса), таксама займаюць асаблівае месца спевакі і танцоры[1].
Брытанскі генетык Марк Хейбер (англ.: Marc Haber) выявіў, што тубу мае неандэртальскія гены. У той час як еўразійцы маюць ~2% неандэртальскіх генаў, центральнаафрыканцы маюць ~0,5% неандэртальскіх генаў. Хейбер сцвярджае, што афрыканцы, якія нясуць неандэртальскія ДНК, паказваюць на генны струмень ад еўразійцаў, так як знойдзеная ў афрыканцаў. Неандэртальскі ДНК сустракаецца сярод тых афрыканцаў, якія маюць Y-храмасомную гаплагрупу R1b. На думку Хейбера гаплагрупа R1b пракралася ў Цэнтральную Афрыку праз дзве міграцыі — 6000 гадоў таму і каля 3000 гадоў таму. Адкрыццё еўразійскай «прымешкі» сярод афрыканцаў пацвярджае першапачатковае зацвярджэнне аўтараў артыкула, якія даследавалі астанкі чалавека з Моты (Эфіопія), пра тое, што 6-7% радаводу заходніх і Цэнтральнаафрыканскай груп былі «еўразійскімі»»[2].
Некаторыя этнографы мяркуюць, што племя тубу — найстаражытнае на тэрыторыі Афрыкі племя, якое захвала свае традыцыі, культуру.
У адным з выпускаў часопіса «Вокруг света» распавядаецца пра тое, што прадстаўнікі названага народа неверагодна цягавітыя: яны жывуць на бязводнай высакагорным плато Цібесці ва ўмовах высокай тэмпературы, могуць падоўгу абыходзіцца без ежы. Да таго ж, на погляд еўрапейца, яна з’яўляецца даволі беднай і складаецца з гарбаты, настоянай на пустынных травах, «некалькіх фінікаў і жмені проса». Тым не менш, прадстаўнікі народа жывуць вельмі доўга і «да глыбокай старасці захоўваюць усе зубы»[3].