Сяргей Станіслававіч Удальцоў (16 лютага 1977, Масква, РСФСР, СССР) — расійскі левы палітычны дзеяч, лідэр руху «Авангард чырвонай моладзі» (АЧМ), каардынатар «Левага фронту», адзін з лідэраў пратэстнага руху ў Расіі 2011—2013 гадоў.
Сяргей Удальцоў нарадзіўся 16 лютага 1977 года ў Маскве ў сям’і савецкіх вучоных і дзяржаўных служачых. Пасля школы паступіў на юрыдычны факультэт Маскоўскай дзяржаўнай акадэміі воднага транспарту. Яшчэ ў студэнцкія гады Удальцоў заняўся палітыкай. У 1997 годзе ён далучыўся да руху «Працоўная Расія», які ўзначальваў Віктар Анпілаў, пасля ўвайшоў у выканкам руху. У снежні 1999 года Удальцоў балатаваўся ў дэпутаты Дзяржаўнай Думы РФ трэцяга склікання, але ў парламент не патрапіў. У тым жа 1999 годзе Удальцоў стаў кіраўніком «Авангарда чырвонай моладзі».
У 2004 годзе Удальцоў выступіў адным з ініцыятараў стварэння «Левага фронту» — аб’яднання разрозненых палітычных рухаў левага толку з перспектывай стварэння новай левай партыі. У ходзе фарміравання да «Левага фронту» далучыліся члены АЧМ, «Працоўнай Расіі», Расійскага камуністычнага саюза моладзі, РКП-КПСС і шэрагу іншых арганізацый. На ўстаноўчым з’ездзе ў кастрычніку 2008 года ён быў абраны ў раду і выканаўчы камітэт «Левага фронту» і стаў каардынатарам яго арганізацыйнага аддзела. Акрамя яго ў кіраўніцтва «Левага фронту» ўвайшлі Ілля Панамароў, лідэр РКП-КПСС Аляксей Прыгарын, дырэктар інстытута «Калектыўнае дзеянне» і жонка дэпутата Дзяржаўнай думы Алега Шэіна Карын Клеман і кіраўнік Ісламскага камітэта Расіі Гейдар Джэмаль[1].
Шырокую вядомасць Удальцову прынесла ўдзел у пратэстным руху, які сфармаваўся пасля выбараў у Дзяржаўную думу VI склікання і адным з лідэраў якога ён быў[2]. Падчас пратэстаў, Следчы камітэт РФ ініцыяваў праверку, у рамках якой Удальцоў даў паказанні на допыце 11 кастрычніка 2012 года, 17 кастрычніка 2012 года ў дачыненні да яго была ўзбуджаная крымінальная справа па абвінавачанні ў падрыхтоўцы масавых беспарадкаў. Па матэрыялах справы, разгледжаных Басманным судом горада Масквы 18 кастрычніка, Удальцоў і яго прыхільнікі планавалі восенню 2012 года арганізаваць масавыя беспарадкі з удзелам 35 тысяч чалавек, для чаго арганізавалі сетку трэніровачных лагераў па краіне. Паводле інфармацыі следства, актывісты «Левага фронту» планавалі пачаць захоп улады ў Калінінградзе і планавалі прыцягнуць каля 20 мільёнаў рублёў з розных крыніц. Матэрыялы справы амаль цалкам паўтаралі звесткі, выкладзеныя ў фільме «Анатомія пратэсту — 2»[3]. 9 лютага 2013 года Басманны раённы суд змясціў палітыка пад хатні арышт[4]. 19 чэрвеня 2013 года Сяргей Удальцоў быў дастаўлены ў Следчы камітэт, дзе яму былі прад’яўлены канчатковыя абвінавачанні. Удальцову ставілася ў віну арганізацыя масавых беспарадкаў на Балотнай плошчы 6 мая 2012 года, а таксама спробы арганізаваць масавыя беспарадкі па ўсёй Расіі[5]. 9 ліпеня 2014 года Удальцоў выступіў у судзе з апошнім словам, дзе заявіў аб недаказанасці сваёй віны і аб тым, што масавых беспарадкаў 6 мая 2012 года не было. 24 ліпеня 2014 года Масгарсуд прызнаў Сяргея Удальцова вінаватым у арганізацыі масавых беспарадкаў і прыгаварыў да 4,5 гадоў пазбаўлення волі. Удальцоў быў узяты пад варту ў зале суда[6].
1 верасня 2014 года праваабарончая арганізацыя «Мемарыял» прызнала Удальцова палітычным зняволеным[7].