Радывыліў
У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Радзівілаў.
Радывыліў[1] (укр.: Радивилів), або Радзівілаў — горад у Ровенскай вобласці Украіны, на рацэ Слоніўка. Адміністрацыйны цэнтр Радывыліўскага раёна. Насельніцтва 10 190 чал. (2006).
Знаходзіцца за 102 км ад Роўна, чыгуначная станцыя на лініі Краснэ — Здалбуніў.
Этымалогія назвы
Места атрымала назву ў гонар свайго заснавальніка — Мікалая Радзівіла «Чорнага». За савецкім часам населены пункт насіў назву Чэрвонаармійск (укр.: Червоноармійськ).
Гісторыя
Упешыню згаданы ў 1564 годзе як паселішча ў Вялікім Княстве Літоўскім; валоданне Мікалая Радзівіла Чорнага. З 1565/66 года ў Валынскім ваяводстве. У 1568 годзе ў Радзівілаве пісар Францішак склаў Радзівілаўскі Апостал. Паводле ўмоў Люблінскай уніі перайшоў у 1569 годзе да Каралеўства Польскага.
Станам на 1775 год у мястэчку было 146 будынкаў. У 1795 годзе ў выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, у Валынскай губерні. У 1870 годзе атрымаў статус горада. У 1873 годзе чыгунка злучыла Радзівілаў са Здалбунавам.
Паводле Рыжскага мірнага дагавора ўвайшоў у 1921 годзе ў склад міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Дубенскі павет Валынскага ваяводства.
З 1939 года ў складзе Украінскай ССР. У 1940 годзе бальшавікі перайменавалі Радывыліў у Чэрвонаармійск. З 30 чэрвеня 1941 па 19 сакавіка 1944 года знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй.
У 1993 годзе Вярхоўная Рада Украіны вярнула гораду гістарычную назву.
Насельніцтва
- 1870 — 2864 чал., з іх 79% іўдзеяў.[2]
- 1910 — 14,6 тыс. чал.
- 1991 — 10,8 тыс. чал.[3]
- 2006 — 10 190 чал.
Эканоміка
Прадпрыемствы дрэваапрацоўчай і шавецкай прамысловасці.
Вядомыя асобы
- Багдан Баднарскі (1874—1968) — кнігазнавец, бібліёграф.
- Фёдар Бортнік (1911—2002) — краязнавец, палітычны вязень.
- Мікалай Гірс (1820—1895) — міністр замежных спраў Расійскай імперыі.
- Герман Жукоўскі (1913—1976) — украінскі кампазітар.
- Юрый Кірычук (1956—2002) — украінскі гісторык.
Зноскі
- ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 177-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Украіны на беларускую мову»
- ↑ Radziwiłłów // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze. — Warszawa, 1888. S. 476
- ↑ Червоноармейск // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.
Літаратура
- Ящук Володимир. Радивилів. Краєзнавчі матеріали. — Рівне, 2004. — 180 с.
- Ящук Володимир. Радивилів у перегуках віків. — Броди, 2014. — 260 с.
- Radziwiłłów // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze. — Warszawa, 1888. S. 476
- Радзивилов // Радывыліў // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.) . — СПб., 1890—1907.
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Радывыліў
Катэгорыя·Гарады Ровенскай вобласці
Катэгорыя·Іншыя значэнні: старонка не існуе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Category:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96 %D0%B7 %D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BC%D1%96
Катэгорыя·Населеныя пункты паводле алфавіта
Катэгорыя·Населеныя пункты Радывыліўскага раёна