Паступальная сіла інерцыі
Паступа́льная сі́ла іне́рцыі – сіла інерцыі, якая дзейнічае на целы ў сістэме адліку, якая рухаецца з паскарэннем адносна інерцыяльнай сістэмы адліку. Як і іншыя сілы інерцыі, паступальная сіла інерцыі з’яўляецца фіктыўнай.
Палажэнне матэрыяльнага пункта ў інерцыяльнай і неінерцыяльнай сістэмах звязана наступным чынам:
r
i n
=
r
0
r
n i n
{\displaystyle \mathbf {r} _{in}=\mathbf {r} _{0}+\mathbf {r} _{nin}}
дзе
r
0
{\displaystyle \mathbf {r} _{0}}
Калі неінерцыяльная сістэма адліку рухаецца паступальна адносна інерцыяльнай, то, дыферэнцыруючы гэтую роўнасць двойчы па часе, атрымаем
a
i n
=
a
0
a
n i n
{\displaystyle \mathbf {a} _{in}=\mathbf {a} _{0}+\mathbf {a} _{nin}}
Калі памножыць абедзве часткі роўнасці на масу цела, то атрымаецца
m
a
i n
= m
a
0
m
a
n i n
{\displaystyle m\mathbf {a} _{in}=m\mathbf {a} _{0}+m\mathbf {a} _{nin}}
Але, згодна другому закону Ньютана, у інерцыяльнай сістэме
m
a
=
F
{\displaystyle m\mathbf {a} =\mathbf {F} }
F
= m
a
0
m
a
n i n
{\displaystyle \mathbf {F} =m\mathbf {a} _{0}+m\mathbf {a} _{nin}}
або
m
a
n i n
=
F
− m
a
0
=
F
F
i n
{\displaystyle m\mathbf {a} _{nin}=\mathbf {F} -m\mathbf {a} _{0}=\mathbf {F} +\mathbf {F} _{in}}
дзе
F
i n
= − m
a
0
{\displaystyle \mathbf {F} _{in}=-m\mathbf {a} _{0}}
Дзеянне паступальнай сілы інерцыі можна назіраць, напрыклад, у транспарце. Пры яго тармажэнні або разгоне на целы, што знаходзяцца ўнутры, дзейнічае сіла інерцыі, якая накіравана назад (пры разгоне) або наперад, у напрамку руху (пры тармажэнні). Гэтая сіла тым большая, чым больш рэзкім з’яўляецца разгон або тармажэнне.
Тэмы гэтай старонкі (1):Катэгорыя·Дынаміка