wd wp Пошук:
    ⬜

    Наскальныя малюнкі Башказылсая

    Група петрагліфаў на адным камені, Башкызылсай

    Наскальныя малюнкі Башкызыласая, Башкызылсайскія петрагліфы (узб.: Boshqizilsoy rasmlari, Бошқизилсой расмлариBoshqizilsoy rasmlari, Бошқизилсой расмлари) — археалагічны помнік у Паркенцкім тумане Ташкенцкага вілаята, петрагліфы, выкананыя на скалах у цясніне ракі Башкызылсай. Стварэнне малюнкаў ставіцца да перыядаў старажытнасці і ранняга сярэднявечча.

    Месцазнаходжанне

    Археалагічны помнік знаходзіцца ва ўсходняй частцы Паркенцкага тумана Ташкенцкага вілаята, каля кішлака Невіч[1], у 70-80 км ад Ташкента і ў 25-30 км ад горада Паркент[1]. Малюнкі выкананы на скалах паўднёва-заходняга схілу Чаткальскага хрыбта, якія ўтвараюць цясніну Башкызылсая[2] (назва ракі Кызылсай у верхнім цячэнні), на яго правым беразе[1].

    Вандалізаваны петрагліф у Башкызылсае (па-над прамалёўкай ног жывёлы нанесеныя драпіны)

    Гісторыя вывучэння

    Наскальныя малюнкі Башкызылсая былі адкрыты А. Мірмухамедавым ў 1934-м годзе[1][2]. У 1965 годзе абследаванне помніка правёў Е. Г. Пругер. У працы «Археалагічныя помнікі Ташкенцкай вобласці» паведамляецца, што ў 1969-м годзе А. Кабіраў правёў падлік колькасці петрагліфаў, якая перавысіла 600[1]. Па дадзеных «Нацыянальнай энцыклапедыі Узбекістана» А. Кабіраў праводзіў даследаванні наскальных малюнкаў у 1966-м і 1971-1972-м гадах (там жа даецца ацэнка агульнай колькасці малюнкаў, якая перавышае 400)[2].

    Датаванне

    Башкызылсайские петрагліфы ствараліся з пачатку I тысячагоддзя да н . э. да сярэдзіны I тысячагоддзя н. э.[1], што адпавядае перыядам старажытнасці і ранняга сярэднявечча.

    Тэхніка выканання і змест

    Петрагліфы маюць контурны характар, выдзеўблены на скалах тэхнікай скола[1][2].

    Сярод малюнкаў маюцца кругавыя салярныя знакі, выявы чалавека, свойскіх і дзікіх жывёл[1] (конь, сабака, воўк, снежны барс, горны казёл, архар, алень, кабан[2]), малюнкі-сцэны[1][2]. Змест малюнкаў-сцэн у працы «Археалагічныя помнікі Ташкенцкай вобласці» характарызуюцца як невыразны[1]. Па дадзеных «Нацыянальнай энцыклапедыі Узбекістана», сярод іх маюцца карціны адпраўлення рэлігійных абрадаў, палявання, жывёлагадоўлі, замыкання табуноў у загон, нападу снежнага барса на горных казлоў[2].

    Зноскі

    1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Буряков, Касымов, Ростовцев, 1973, с. 61
    2. 1 2 3 4 5 6 7 Бошқизилсой расмлари — Нацыянальная энцыклапедыя Узбекістана Архівавана 7 сакавіка 2016.. — Ташкент, 2000—2005.

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (3):
    Катэгорыя·Археалагічныя аб’екты ва Узбекістане
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Ізаляваныя артыкулы/сірата0
    Катэгорыя·Петрогліфы Азіі