Ле́мнаская стэ́ла — надмагільны помнік (стэла) з надпісам на мове, блізкай да этрускай. Мова ўключаецца ў гіпатэтычную тырэнскую сям’ю.
Стэла знойдзена ў 1885 годзе на востраве Лемнас, была ўмуравана ў сцяну царквы ў Камінье (паўднёва-ўсходняя частка вострава), у наш час знаходзіцца ў Нацыянальным музеі ў Афінах.
Стэлу адносяць да VI стагоддзя да н.э., пры гэтым верхняй мяжой датавання лічыцца далучэнне Лемнаса Мільтыядам да Афін у 510 годзе да н.э., пасля чаго насельніцтва вострава было элінізавана. У Герадота згадваецца, што дагрэчаскім насельніцтвам Лемнаса былі пеласгі (стар.-грэч.: Πελασγοί)[1], Фукідыд называе гэта ж насельніцтва тырсенамі (Τυρσηνοί)[2] — гэты этнонім у грэчаскай літаратуры таго часу быў сінанімічны тырэнам, гэта значыць этрускам. Аднак магчыма, што пеласгі і тырсены былі рознымі, хоць і роднаснымі, народамі — так, егіпецкія крыніцы сярод «народаў мора» згадваюць як пеласгаў (Plst), так і тырсенаў (Trs).
Герадот таксама піша, што пеласгі выгналі з Лемнаса мінійцаў, аднак даследчыкі лемнаскай стэлы не разглядаюць гіпотэзу пра яе мінійскае паходжанне, паколькі, мяркуючы па кантэксце апісанай Герадотам падзеі, яна адбылося ў дагістарычны, дапісьмовы перыяд.
Італьянская археалагічная экспедыцыя 1928 года выявіла надпісы, падобныя да надпісаў стэлы, на фрагментах мясцовай керамікі. Гэта знаходка пацвердзіла, што мова (і алфавіт) стэлы быў распаўсюджаны на Лемнасе дагрэчаскага перыяду і з’яўлялася гутарковай, гэта значыць стэла не была прывезена на Лемнас з іншага раёна Міжземнамор’я[3].
Таксама на Лемнасе быў знойдзены камень з чатырма словамі на той жа мове[4][5].
Надпіс на Лемнаскай стэле (на малюнку і на таблічцы) лічыцца не перакладзеным.
Новы надпіс на в. Лемнас быў знойдзены падчас раскопак Эфестыі і апублікаваны Карла Дэ Сімонэ. Надпіс складаецца з 26 літар, згрупаваных у два радкі; чытанне ідзе бустрафедонам[6][7].
Транскрыпцыя: