Картахенскае паўстанне (4—7 сакавіка 1939) — эпізод грамадзянскай вайны ў Іспаніі.
Пасля разгрому ў Каталоніі рэспубліканскае ўрад Іспаніі быў, фактычна, «спісаны з рахункаў» асноўнымі сусветнымі дзяржавамі. 27 лютага 1939 года ўрады Вялікабрытаніі і Францыі афіцыйна прызналі ўладу Франсіска Франка і разарвалі дыпламатычныя адносіны з Іспанскай Рэспублікай. Вельмі хутка іх прыкладу рушылі ўслед шматлікія дробныя дзяржавы; не зрабілі гэтага толькі СССР, ЗША, Мексіка і Швецыя.
28 лютага сышоў у адстаўку прэзідэнт Мануэль Асанья (які і так ужо месяц як жыў у Швейцарыі). Рэшткі картэсаў у Парыжы папрасілі Марцінес Барыа стаць часовым прэзідэнтам рэспублікі. 2 сакавіка ён пагадзіўся, але паставіў умову: Савет Міністраў павінен паспяшацца з заключэннем «годнага міру».
2 сакавіка прэм’ер Хуан Негрын падпісаў серыю загадаў па арміі, дзякуючы якім атрымала важныя прызначэнні цэлая група камуністаў, што знаходзіліся без справы пасля сыходу з Каталоніі. У прыватнасці, ваенным камендантам Картахены быў прызначаны Франсіска Галан.
У адказ на прызначэнне Галана 4 сакавіка гарнізон Картахены паўстаў. Вайскоўцы арыштавалі мясцовых камуністаў, захапілі берагавыя батарэі, радыёстанцыю, і выклікалі па радыё на дапамогу флот і ВПС нацыяналістаў. Аднак адміралы нацыяналістаў Марэна і Сервера не рызыкнулі накіраваць у Картахену эскадру, і паслалі на дапамогу толькі авіяцыю і дэсантнае судна «Касціла дэ Алітэ» з пяхотнай брыгадай (3500 чалавек) на борце.
Камуністы з Эльды (пасля ад’езду з Мадрыда ён стаў франтавым горадам, урад Іспаніі размясціўся на віле Эльда пад Алікантэ) далі Галану загад здушыць мяцеж, не пытаючыся павольнага прэм’ер-міністра і не ўзгадняючы аперацыю з Ваенным міністэрствам. У падначаленні Галана заставаліся пяхотная брыгада (3000 чалавек) і некалькі танкетак. Дзейнічаючы рашуча і энергічна, ён за паўдня разграміў мяцежнікаў, і ўступіў у камандаванне ваенна-марской базай. У выніку, калі на знешнім рэйдзе Картахены з’явілася «Касціла дэ Алітэ», артылерыя некалькімі залпамі пусціла няўзброены транспарт на дно; з-за саманадзейнасці і непрадбачлівасці флоцкага камандавання нацыяналістаў перастала існаваць цэлая пяхотная брыгада (загінула 2300 чалавек).
Аднак, пакуль вяліся баі на вуліцах Картахены, спраўныя караблі рэспубліканцаў зняліся з якара і выйшлі на знешні рэйд. Па загадзе адмірала Мігуэля Буісы флоцкія камуністы былі ўзяты пад варту, пасля чаго тры крэйсеры і восем эсмінцаў, узяўшы на борт каля паўтысячы картахенцаў (рабочых порта, арсенала і іх сем’і) сышлі ў Паўночную Афрыку (адна з падводных лодак сышла на Мальёрка, дзе яе экіпаж здаўся нацыяналістам). Там былі ў Бізерце інтэрнаваны французамі. Да вечара 5 сакавіка ў Картахене заставаліся чатыры эсмінцы, чатыры падводныя лодкі і розныя дробныя судны; стан іх механізмаў выключаў далёкі марскі паход.
У выніку ўцёкаў рэспубліканскага флоту нацыяналісты атрымалі поўнае панаванне на моры. Франка абвясціў аб цеснай блакадзе рэспубліканскіх гаваняў.