Гракліяні (груз. გრაკლიანი) — гара і археалагічны помнік нацыянальнага значэння ў Грузіі. Знаходзіцца на беразе ракі Лехуры(руск.) бел. каля вёскі Ігаеці(руск.) бел. Каспскага муніцыпалітэта(руск.) бел. ў краі Шыда-Картлі[1][2][3].
Падчас будаўніцтва аўтамагістралі Тбілісі — Сенакі — Леселідзэ у 2007 годзе былі зроблены першыя археалагічныя знаходкі на гары Гракліяні[1]. З тых часоў тут працуе археалагічная экспедыцыя Тбіліскага універсітэта пад кіраўніцтвам прафесара Вахтанга Лічэлі.
У ходзе раскопак былі выяўлены паселішча, два храмавыя комплексы і пахавання. Сярод знойдзеных тут прадметаў унікальныя для Каўказскага рэгіёну пячаткі з Паўднёвай Месапатаміі IV стагоддзя да нашай эры, а таксама нагрудныя дыскі з золата і бронзы[2], выразаныя з каменя дзіцячыя цацкі, імітацыя персідскай керамікі[4], прадметы бытавога, культавага, ваеннага, фармацэўтычнага прызначэння[3] і іншае.
У ходзе вывучэння у адным з каменных храмаў выявілася змешванне розных рэлігій: тут і персідскі зараастрыйскі алтар, і адносячыяся да традыцыйнай каўказскай рэлігіі скульптурныя выявы[4].
У верасні 2014 года археалагічны аб’ект на гары Гракліяні атрымаў афіцыйны статус гістарычнага помніка, той жа восенню Міністэрства культуры і аховы помнікаў Грузіі прыняла рашэнне аб стварэнні тут музея пад адкрытым небам[2].
У 2015 годзе пры раскопках у адным з храмаў Гракліяні, прысвечаным багіне ўрадлівасці, на пастаменце алтара была выяўленая надпіс на незразумелай мове, папярэдне датаваны VII стагоддзем да нашай эры. Праведзены ў 2016 годзе лабараторыяй «Beta Analytic» (Маямі, ЗША) радыявугляводны аналіз паказаў, што гэты надпіс зроблены ў канцы XI — пачатку Х стагоддзяў да нашай эры[5]. Такім чынам, гэты надпіс больш чым на тысячу гадоў старэй, чым самыя старажытныя з знойдзеных раней на Каўказе. Вахтанг Лічэлі адзначыў, што літары гэтай надпісы нагадваюць грэчаскія і арамейскія(руск.) бел., хоць пакуль і не вызначана іх адпаведнасць ні адной з вядомых пісьменнасцяў. Таксама на адным з вуглоў другога алтара былі выяўленыя яшчэ тры выразаныя ў гліне літары, якія адрозніваюцца ад ужо згаданай надпісы, — тлумачэння незвычайнага суседства ў адным храме надпісаў на розных мовах, пакуль не знойдзена[4][6].
Шматлікія культурныя пласты, з якіх раскапана ўжо адзінаццаць, паказваюць гісторыю дзейнасці чалавека ў рэгіёне за 300 тысяч гадоў, пачынаючы з каменнага века[3].