wd wp Пошук:

Вацлаў Гавел

Вацлаў Гавел (чэшск.: Václav Havel; 5 кастрычніка 1936, Прага — 18 снежня 2011[7]) — чэшскі дзяржаўны, грамадскі і культуры дзеяч.

Біяграфія

Нарадзіўся ў чэшскай буржуазнай сям’i, якая мела цесныя сувязi з фiнансавай і культурнай элітай чэшскага грамадства. Бацька В. Гавела iнжынер па спецыяльнасцi, быў старшынёй элiтнага пражскага «Ротары-клуба», саўладальнiкам кiнастудыi «Барандоў» i буйнейшага канцэртнага палаца «Люцэрна» ў цэнтры Прагі. Гавелы валодалі знайчнай нярухомай маёмасцю, у т.л. лясамі, землямi. Падчас акупацыі Чэхаславакіі нацысцкай Германiяй Гавелы здолелі захаваць сямейны бiзнес, на кiнастудыi працягвалi здымаць фiльмы, канцэртная зала прымала нямецкiх афiцэраў, прамысловыя прадпрыемствы атрымлівалі заказы ад немцаў.

Пасля камуністычнага перавароту ў 1948 годзе палац і кінастудыя былі нацыяналізаваныя, а сям’я Гаўлаў трапіла ў няласку рэжыму, у выніку чаго маладому Вацлаву было знемагчымлена навучанне на гуманітарных спецыяльнасцях чэхаславацкіх ВНУ. Пасля службы ў арміі (1957–59) В. Гавел працаваў у неакадэмiчных тэатрах, якiх у 1950-1960-я ў Празе было шмат. У 1960-я працаваў драматургам у пражскім тэатры «На Забрадлі», набыў вядомасць як драматург не сацрэалiстычнага кiрунку. Друкаваўся ў чэшскіх літаратурных часопісах. Заняў пасаду рэдактара ў адным з вальнадумных часопiсаў Чэхаславакii, якi ў рэшце быў закрыты цэнзурай. Суарганізатар чэшскага самвыдату. Пасля падпісання на міжнароднай канференцыі ў Хельсінкі чарговай дэкларацыі аб правах чалавека, В. Гавел выступiў iнiцыятарам стварэння групы «Хартыя-77», якая патрабавала ад уладаў паважаць правы чалавека ў Чэхаславакіі, сузаснавальнік Камітэту ў абарону пераследаваных (1979). Арыштоўваўся за апазіцыйную дзейнасць, у 1979 асуджаны да 4,5 гадоў турэмнага зняволення за «антыграмадскую дзейнасць», назаўсёды атрымаў статус «вязня сумлення». У ліст. 1989 вядучы прадстаўнік руху «Грамадзянскі форум».

Пасля «Пражскай восені», 29.12.1989 Федэральны сход Чэхаславакii аднагалосна абраў В. Гавела 9-м прэзiдэнтам ЧССР (1989—1992). Пасля распаду ЧССР (1993) стаў першым прэзідэнтам Чэхіі, у 1998 перабраны (на пасадзе ад 2003). Здолеў правесцi ў краiне дэмакратычныя і эканамічныя пераўтварэннi. Савецкiя войскi былi выведзеныя. Зняў з кiруючых пасад былых камунiстаў, а таксама крайнiх радыкалаў з лiку дысiдэнтаў. Жыццёвы ўзровень утрымаўся, нягледзячы на разрыў эканамiчных адносiн з СССР куды адрасавалася 40 % чэшскага экспарту. У апошнiя гады прэзiдэнцтва В. Гавел цяжка хварэў, перанёс дзве анкалагiчныя аперацыi, але не пакiдаў пасаду кiраўнiка краiны да 2003 года.

Творчасць

Аўтар амаль 20 п’ес, шматлікіх крытычных нарысаў, эсэ.

Яго драматычныя творы сваёй эстэтыкай блізкія да п’есаў абсурду, але абсурд у іх вельмі спецыфічны, гэта абсурд жыцця ў сацыялістычнай супольнасці і сутыкнення індывіда з машынэрыяй таталітарнай дзяржавы.

У 2007 годзе, пасля 19-гадовага перапынку, з’явілася новая п’еса Вацлава Гавела «Сыход» (Odcházení), якая ставілася затым на многіх сцэнах свету.

Прэміі і ўзнагароды

Палітычная і творчая дзейнасць В. Гавела адзначаная многімі міжнароднымі ўзнагародамі.

Беларускія пераклады

Зноскі

  1. http://www.radio.cz/en/section/curraffrs/vaclav-havel-to-be-given-state-funeral-and-highest-military-honors Праверана 30 сакавіка 2015.
  2. BillionGraves — 2011.
  3. 1 2 https://archive.vaclavhavel-library.org/Archive/Event?&&&&eventYear=1936
  4. COURAGE Registry
  5. 1 2 3 4 5 http://www.vaclavhavel-library.org/cs/vaclav-havel/zivotopis/1936-1959
  6. http://www.vaclavhavel-library.org/cs/vaclav-havel/zivotopis/1969-1976
  7. http://lenta.ru/news/2011/12/18/havel/
  8. «Крыніца». — 1997. — № 1 (27)
  9. Пры зачыненых дзвярах. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1995.

Літаратура

Спасылкі

Папярэднік:
Густаў Гусак
Прэзідэнт Чэхаславакіі
19891992
Пераемнік:
Папярэднік:
Прэзідэнт Чэхіі

19932003
Пераемнік:
Вацлаў Клаўс
Тэмы гэтай старонкі (45):
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Белага льва
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Ганаровага легіёна
Катэгорыя·Драматургі Чэхіі
Катэгорыя·Члены Каралеўскага літаратурнага таварыства
Катэгорыя·Дысідэнты Чэхаславакіі
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Трох Зорак
Катэгорыя·Члены Баварскай акадэміі прыгожых мастацтваў
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Крыжа зямлі Марыі 1 класа
Катэгорыя·Члены Нямецкай акадэміі мовы і паэзіі
Катэгорыя·Прэзідэнты Чэхіі
Катэгорыя·Кампаньёны ордэна Канады
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа ордэна «За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай»
Катэгорыя·Прэзідэнты Чэхаславакіі
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Празе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікідадзеных без беларускага подпісу
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Падвойнага белага крыжа 1 класа
Катэгорыя·Члены ПЭН-клуба
Катэгорыя·Ганаровыя грамадзяне Уроцлава
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Вызваліцеля Сан-Марціна
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Лазні
Катэгорыя·Члены Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага Крыжа ордэна За заслугі перад ФРГ
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1936 годзе
Катэгорыя·Ганаровыя дактары Хайфскага ўніверсітэта
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа партугальскага ордэна Свабоды
Катэгорыя·Памерлі ў 2011 годзе
Катэгорыя·Чэшскамоўныя пісьменнікі
Катэгорыя·Лаўрэаты міжнароднай прэміі імя Карла Вялікага
Катэгорыя·Праваабаронцы
Катэгорыя·Пісьменнікі Чэхіі
Катэгорыя·Пахаваныя на Вінаградскіх могілках
Катэгорыя·Кавалеры венгерскага ордэна Заслуг
Катэгорыя·Ганаровыя дактары Вільнюскага ўніверсітэта
Катэгорыя·Памерлі 18 снежня
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
Катэгорыя·Нарадзіліся 5 кастрычніка
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Белага арла (Польшча)
Катэгорыя·Выпускнікі Чэшскага тэхнічнага ўніверсітэта
Катэгорыя·Артыкулы са спасылкамі на Вікікрыніцы
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Паўднёвага Крыжа
Катэгорыя·Узнагароджаныя Прэзідэнцкім медалём Свабоды
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Ізабелы Каталічкі з ланцугом