Брацлаўскае і вінніцкае паўстанне 1541 года — паўстанне насельніцтва ў Брацлаве і Вінніцы супраць прыгнятанняў і рабаванняў каралеўскай адміністрацыі на чале з брацлаўскім старостам князем Сямёнам Пронскім. Гараджане захапілі брацлаўскі і вінніцкі замкі, забілі ці прагналі кіраўнікоў разам з Пронскім. Аднак пазней паўстанне было задушана, а яго кіраўнікі пакараны смерцю. Супараўнальнае паўстанне паўтарылася ў 1560 годзе.[1]