У статыстыцы Адносіны ша́нцаў (ад англ.: Odds Ratio, звычайна скарочана да «OR» [1] [2] [3]) — з’яўляецца адным з трох асноўных спосабаў колькасна апісаць, наколькі моцна наяўнасць або адсутнасць ўласцівасці А звязана з наяўнасцю або адсутнасцю уласнасці Б ў той ці іншай папуляцыі. Напрыклад, нам вядома, што ў нейкай папуляцыі кожны індывіда (суб’ект) альбо мае або не мае ўласцівасць А (напрыклад, «высокае крывяны ціск»), а таксама альбо мае або не мае уласнасці Б (напрыклад, «умеранае спажыванне алкаголю»). Іншымі словамі, для кожнага суб’екта гэтыя дзве ўласцівасці адпаведным чынам вызначаны. Для такой папуляцыі мы можам палічыць адносіны шанцаў, якія колькасна апішуць сувязь паміж наяўнасцю/адсутнасцю А (высокае крывяны ціск) і наяўнасцю/адсутнасцю Б (умеранае спажыванне алкаголю). Гэта робіцца па наступных правілах:
З-за таго, что статыстычнай сукупнасцю можа быць любы набор сутнасцяў, як жывых, так і нежывых, тэрмін «індывід» у гэтым кантэксце можа не азначаць «чалавек».
Калі OR (адносіны шанцаў) больш за 1, то лічыцца, што А звязана з наяўнасцю Б у тым сэнсе, што сярод індывідаў з ўласцівасцю Б шанс мець A вышэй, у параўнанні да з тымі, без уласцівасці Б. Заўважце, што гэтай матэматычнай узаемасувязі не дастаткова, каб сказаць, што Б з’яўляецца прычынай, якая садзейнічае ўзнікненню А. У пэўных выпадках, гэтая асацыяцыя з’яўляецца відавочнай з-за трэцяй уласнасці С, якая з’яўляецца адной з прычын і А, і Б.
Двума другімі спосабамі колькасна адлюстраваць асацыяцыі з’яўляюцца адносіны рызык (англ.: Relative risk або RR; руск.: Отношение рисков), а таксама абсалютнае зніжэнне рызыкі(англ.) бел. (англ.: Absolute risk reduction або ARR). У клінічных даследаваннях і многіх іншых навуковых працах, часцей за ўсе рэзультаты прадстаўлены як адносныя рызыкі (RR), які вылічваюць такім жа чынам, што адносныя шансы (OR), але замест шанцаў (Odds) выкарыстоўваюць імавернасці (Risks). Але часта наяўныя дадзеныя дазваляюць вылічэнне толькі адносныя шансы (OR), у прыватнасці, у даследаваннях выпадак-кантроль(англ.) бел..
Больш тэхнічна, OR (адносіны шанцаў) з’яўляецца мерай велічыні эфекту(англ.) бел., апісвае трываласць асацыяцыі(англ.) бел. або «не-незалежнасці» паміж двума дваічнымі значэннямі дадзеных. Яно можа выкарыстоўвацца як адзін з паказацелей апісальнай статыстыкі, а таксам гуляе важную ролю ў лагістычнай рэгрэсіі(руск.) бел..