Яўрэі ў Другой Сусветнай вайне

Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Магчымы машынны пераклад, ужыванне ненарматыўнага правапісу або лексікону. Для праверкі ёсць адмысловыя праграмы.

Яўрэі ў Другой Сусветнай вайне ўдзельнічалі ў асноўным як грамадзяне ваюючых дзяржаў. У гістарыяграфіі Другой Сусветнай вайны гэтая тэма разгледжана ў асноўным у рамках даследаванняў Халакоста. Аднак яўрэі былі не толькі аб’ектам вынішчэння, што праводзілі нацысты і іх паплечнікамі, але ж таксама актыўнымі дзеячамі, уплывалі на падзеі і іх вынікі. Асаблівасць барацьбы яўрэяў супраць нацыстаў была ў тым, што яны змагаліся супраць свайго татальнага вынішчэння[1].

У ходзе вайны загінула ад 5 да 6 мільёнаў яўрэяў[2][3][4][5]. Большасць з іх была забіта нацыстамі, іх паплечнікамі і калабарацыяністамі ў краінах Восі і на акупіраваных тэрыторыях Еўропы. Прыкладна 1,5 мільёны яўрэяў змагалася супраць нацыстаў у арміях саюзнікаў, падполле і партызанах[6][7]. Актыўны ўдзел у выратаванні ахвяр Халакосту прынялі яўрэйскія арганізацыі розных краін свету. Існавала таксама яўрэйская калабарацыя ў выглядзе так званых «юдэнратаў», якія нацысты стваралі ў якасці органаў самакіравання.

Яўрэі ў краінах антыгітлераўскай кааліцыі

Не менш за 1,4—1,5 мільёна яўрэяў ваявалі ў войсках антыгітлераўскай кааліцыі, ў тым ліку 556 тысяч у войску ЗША і 501 тысяча — в шэрагах Краснай Арміі.[6][7] Сотні тысяч яўрэяў-ваенных загінулі, больш за 350 тысяч былі паранены, кожны трэці — паранены цяжка. Яшчэ ў час вайны 50 тысяч з іх памерла ад ран.[8]

Электронная яўрэйская энцыклопедыя падае наступную статыстыку ўдзелу яўрэяў у войску саюзнікаў:

Гэтая статыстыка не ўлічвае партызан і падпольщчыкаў на акупіраваных нацыстамі тэрыторыях.

Яўрэі акупіраваных краін Еўропы

На тэрыторыі акупіраваных Трэцім рэйхам краін Еўропы і акупіраванай часткі тэрыторыі СССР яўрэі падлягалі сістэматычнаму пераследу і знішчэнню па нацыянальных прыкметах. Частка з іх змагалася ў шэрагах узброеных сіл да акупацыі, а потым удзельнічала ў супраціве ў падполлі і партызанах.

Яўрэі ў Трэцім рэйху і саюзных яму краінах

У Германіі яўрэі падлягалі пераследу яшчэ з 1933 года. Пасля аншлюсу Аўстрыі и Чэхаславакіі пераследы пачаліся і там. Яўрэі на тэрыторыях, падкантрольных нямецкім нацыстам, былі амаль поўнасцю вынішчаны.

Зноскі

1. ↑ Артыкул «Сопротивление антинацистское» у Электроннай яўрэйскай энцыклапедыі
2. ↑ «Holocaust», Энциклопедия Британника
3. ↑ The Trial of German Major War Criminals. Sitting at Nuremberg, Germany. December 3 to December 14, 1945. Twentieth Day: Friday, 14th December, 1945 (Part 5 of 9) Архівавана 23 чэрвеня 2007., The Nizkor Projec
4. ↑ Приговор Международного военного трибунала (нявызн.). — «По его [Кальтенбруннера] указаниям было убито приблизительно 6 миллионов евреев, из которых 2 миллиона были убиты эйнзатцгруппами’ и другими частями полиции безопасности»  Праверана 6 ліпеня 2010.
5. ↑ Холокост
6. 1 2 Еврейские военнопленные и солдаты во Второй мировой войне (нявызн.). Еврейское агентство. Праверана 19 кастрычніка 2009.
7. 1 2 Маляр И. И.. Вклад евреев в победу над нацизмом (нявызн.) (недаступная спасылка). Курс «Катастрофа европейского еврейства». Открытый университет Израиля. Архівавана з першакрыніцы 20 жніўня 2011. Праверана 19 лютага 2010.
8. ↑ Шапиро Г., Авербух С. Л. Очерки еврейского героизма. — 1997. — С. 462. — ISBN 9785770766431.

Літаратура

• Обречённые погибнуть. Судьба советских военнопленных-евреев во Второй мировой войне / Сост. Павел Полян, Арон Шнеер. — М.: Новое издательство, 2006. — 576 с. — ISBN 5983790692
• Мининберг Л. Л. Советские евреи в науке и промышленности СССР в период Второй мировой войны, 1941—1945 гг.. — М.: ИЦ-Гарант, 1995. — 552 с. — ISBN 9785900241210
• Холокост на территории СССР. Энциклопедия. — М.: Российская политическая энциклопедия, Научно-просветительский центр «Холокост», 2009. — 1144 с. — 1000 ас. — ISBN 978-5-8243-1296-6
• Абрамович А. В решающей войне. Участие и роль евреев СССР в войне против нацизма. — СПб: ДЕАН, 1999. — 750 с. — 1000 ас. — ISBN 5-89977-038-1
• Свердлов Ф. Д. Энциклопедия еврейского героизма. — М.: Дограф, 2002. — 503 с. — 1500 ас. — ISBN 5858681131
• Свердлов Ф. Д. Солдатская доблесть: Очерки о воинах-евреях полных кавалерах ордена Славы. — М.: Кн. и бизнес., 1992. — С. 62. — 3000 ас.
• Свердлов Ф. Д. В строю отважных: Очерки о евреях — Героях Советского Союза. — М.: Кн. и бизнес, 1992. — С. 304. — 3000 ас. — ISBN 5-212-00765-8
• Свердлов Ф. Д. Евреи-генералы Вооруженных Сил СССР: Краткие биографии. — Москва: Б. и., 1993. — С. 272. — 3000 ас.
• Свердлов Ф. Д. Подвиги солдат-евреев в боях 1941 г.. — М.: Биогр. клуб, 1994. — 144 с. — 2000 ас.
• Свердлов Ф. Д. Подвиги солдат-евреев в боях 1942 г.. — М.: Биогр. клуб, 1998. — 272 с. — 2000 ас.
• Шнеер А. И. Плен. — Гешарим — Мосты культуры, 2005. — 620 с. — ISBN 5-93273-195-8
• Шапиро Г., Авербух С. Л. Очерки еврейского героизма. — 1997. — ISBN 9785770766431
• Александр Шульман. Статистика о евреях в Советской Армии во 2МВ
• Алексеев В. М. Варшавского гетто больше не существует. — Звенья, 1998. — 159 с. — ISBN 5-7870-00
• Пейсахович А. Евреи в агентурной разведке в период Второй мировой войны. — Кармиэль: Эльграф, 2000. — 312 с.
• Ainsztein R. Jewish Resistance in Nazi-occupied Eastern Europe: With a Historial Survey of the Jew as Fighter and Soldier in the Diaspora. — London: Elek, 1974. — 970 p. — ISBN 978-0236154906
• Altshuler M. Soviet Jewry on the Eve of the Holocaust: A Social and Demographic Profile. — Jerusalem: 1998.

Спасылкі

• Спіс яўрэяў — Герояў СССР
• Кац А.. Евреи — Герои Советского Союза и Герои России (нявызн.) (7 сентября 2008). Праверана 23 сакавіка 2010.
• Артыкул «Катастрофа» у Электроннай яўрэйскай энцыклапедыі
• Артыкул «Сопротивление антинацистское» у Электроннай яўрэйскай энцыклапедыі
• Выставка «Американские евреи во Второй мировой войне» открылась в Мэриленде (нявызн.). ФЕОР (28 лютага 2008). Праверана 23 сакавіка 2010.
• Кременецкий И.. Еврейский фактор во Второй мировой войне (нявызн.). Заметки по еврейской истории. Праверана 23 сакавіка 2010.
• Еврейское сопротивление: подполье, партизаны, восстания (нявызн.) (недаступная спасылка). Международная школа преподавания и изучения Катастрофы. Яд ва-Шэм. Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2010. Праверана 17 лютага 2010.
• Jewish Resistance. A Working Bibliography(англ.)  (недаступная спасылка). The Miles Lerman Center for the Study of Jewish Resistance. The Center for Advanced Holocaust Studies of the United States Holocaust Memorial Museum. Архівавана з першакрыніцы 20 жніўня 2011. Праверана 10 сакавіка 2010.