Хендрык ван Бален (Старэйшы) (нідэрл. Hendrik van Balen) (каля 1575, Антверпен — 17 ліпеня 1632, Антверпен) — паўднёванідэрландскі (фламандскі) мастак.
Бален вучыўся ў Адама ван Ноарта і ва ўзросце 17 гадоў быў прыняты ў гільдыю мастакоў Антверпена, якая насіла імя Святога Лукі. З 1592 па 1593 г. ён быў дэканам гэтай гільдыі.
У 1605 годзе Хендрык ван Бален ажаніўся з Маргарэт Брырс. У ван Баленаў было адзінаццаць дзяцей, у гісторыю ўвайшлі мастакі Хендрык ван Бален Малодшы (1623—1661), Каспар ван Бален (1615—1641) і Ян ван Бален (1611—1654). У рэестры гільдыі запісана 26 вучняў ван Балена, сярод іх Антоніс ван Дэйк і Франс Снейдэрс.
Прыналежнасць ван Балена да Братэрства Раманістаў гаворыць аб тым, што ён як мінімум адзін раз пабываў у Рыме ці ўвогуле Італіі. У 1613 годзе ван Бален быў дэканам Братэрства Раманістаў.
Магіла ван Балена Старэйшага знаходзіцца ў антверпенскай царкве Св. Якава.