wd wp Пошук:

Хамза Хакімзадэ Ніязі

Хамза Хакімзадэ Ніязі (узб.: Hamza Hakimzoda Niyoziy; 22 лютага (6 сакавіка) 1889, Каканд — 18 сакавіка 1929, кішлак Шахімардан) — узбекскі паэт, драматург, грамадскі дзеяч, народны паэт Узбекскай ССР (1926). Этнічны узбек.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і лекара. Вучыўся ў мактабе, затым у медрэсэ.

Арганізаваўшы бясплатную школу для бедных, выкладаў у ёй. Вершы пачаў пісаць з 1899 года пад уплывам творчасці ўзбекскіх асветнікаў Мукімі і Фурката. Асноўны твор дарэвалюцыйнай творчасці Хамзы, рукапісны вершаваны «Дыван» (1905—1914) на ўзбекскай і таджыкскай мовах, быў апублікаваны пасмяротна. У некаторых газэлях «Дывана» разам з традыцыйнымі вобразамі непадзеленага кахання прысутнічаюць матывы выкрыцця сацыяльнай няроўнасці, абароны навукі і асветы. Гэтымі ж матывамі прасякнуты і першыя апублікаваныя творы Хамзы: верш «Рамазан» (1914), аповесць «Новае шчасце» (1915), п’еса «Атручаная жыццё» (1916). У 1916—1919 гг. Хамза выпусціў 7 зборнікаў вершаў, якія сведчылі пераход паэта з пазіцый рэвалюцыйна-дэмакратычнага асветніцтва на пазіцыі рэвалюцыйнай барацьбы. Вершы, уключаныя ў зборніку «Духмяная ружа» (1919), сталі першымі ўзорамі пралетарскай паэзіі на ўзбекскай мове.

Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. Хамза настаўнічаў у Какандзе і Фергане, арганізаваў перасоўную тэатральную трупу, што абслугоўвала часткі Чырвонай Арміі на Туркестанскім фронце, працаваў супрацоўнікам палітаддзела Туркфронта, а пазней — Алпалітасветы. Член РКП (б) з 1920 года. У 1918 годзе ён стварыў п’есу «Бай і парабак», якая стала першым творам узбекскай савецкай драматургіі. Папулярнасцю карыстаюцца п’есы Хамзы «Выхадкі Майсары» (1926) і «Таямніцы паранджы» (1927), у якіх гаворыцца аб цяжкай долі ўзбекскіх жанчын у дарэвалюцыйныя гады. Яму належыць некалькі дзясяткаў песень. Збіраючы ў розных раёнах Узбекістана народныя песні, выконваў іх на нацыянальных інструментах. З музычнай спадчыны Хамзы ацалела не ўсё. Некаторыя яго мелодыі ўвайшлі ў зборнік «Песні Ферганы, Бухары і Хівы» (1931); частка песень запісана ад вядомых узбекскіх спевакоў. Хамза вёў разнастайную грамадскую працу, змагаўся за разняволенне жанчын, выкрываў дзеянні нацыяналістаў і рэакцыйнага духавенства. Хамза быў забіты бандай рэлігійных фанатыкаў.

Зноскі

  1. 1 2 Хамза Хакимзаде Ниязи // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 25 лютага 2017.
  2. Hamza Hakimzade Niyoziy // Brockhaus Enzyklopädie
  3. Hakimzade Hamza // Proleksis enciklopedija — 2009.
Тэмы гэтай старонкі (21):
Катэгорыя·Памерлі ў 1929 годзе
Катэгорыя·Асобы на манетах
Катэгорыя·Вікіпедыя·Пісьменнікі без мовы твораў
Катэгорыя·Пісьменнікі Узбекістана
Катэгорыя·Асобы на марках
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Памерлі ва Узбекістане
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Расійскай імперыі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Узбекскамоўныя пісьменнікі
Катэгорыя·Рэвалюцыянеры Узбекістана
Катэгорыя·Бальшавікі
Катэгорыя·Члены КПСС
Катэгорыя·Нарадзіліся 6 сакавіка
Катэгорыя·Памерлі 18 сакавіка
Катэгорыя·Рэвалюцыянеры Расіі
Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1889 годзе
Катэгорыя·Узбекскамоўныя паэты
Катэгорыя·Паэты Узбекістана