Тапалагічная прастора — мноства з дадатковай структурай пэўнага тыпу (так званай тапалогіяй); з’яўляецца адным з асноўных аб’ектаў (разам с непрарыўнымі адлюстраваннямі) вывучэння раздзела матэматыкі пад назвай тапалогія.
Гістарычна, паняцце тапалагічнага прасторы з’явілася як абагульненне метрычнай прасторы, якая у сваю чаргу абагульняе паняцці геаметрычнай прасторы і фігур.
Заданне тапалагічнай структуры, або тапалогіі, на мностве дае выразны матэматычны сэнс блізкасці, аддаленасці, аддзялення яго элементаў без выкарыстання лікавай велічыні адлегласці паміж імі.
У сучаснае вызначэнне структуры тапалагічнай прасторы увайшоў мінімальны набор уласцівасцяў сістэмы метрычных наваколляў, дастатковы для вызначэння такіх паняццяў, як непрарыўнасць, звязнасць і, ў большасці выпадкаў, сыходнасць ў самых агульных сітуацыях, калі метрычныя паняцці могуць быць ўжо непрыдатнымі.
Акрамя агульных выпадкаў, калі задаць адлегласць паміж пунктамі немагчыма, выкарыстанне тапалагічнай мовы часта спрашчае разважанні і аб метрычных прасторах, у тых выпадках, калі яны не залежаць ад канкрэтных лікавых значэнняў адлегласці.
Уласцівасці, якія залежаць толькі ад тапалагічнай структуры на мностве, называюцца тапалагічнымі уласцівасцямі і вывучаюцца ў раздзеле агульная тапалогія. Спалучэнне тапалагічнай структуры з іншымі структурамі, ці спецыфікацыя яе дадатковымі абмежаваннямі, прыводзіць да вылучэння розных другіх відаў уласцівасцяў, якія вывучаюцца ў іншых раздзелах тапалогіі ці сумежных дысцыплін.
Няхай дадзена мноства
X
{\displaystyle X}
. Сістэма
T
{\displaystyle {\mathcal {T}}}
яго падмноств называецца тапалогіяй на
X
{\displaystyle X}
, калі выкананы наступныя ўмовы:
T
{\displaystyle {\mathcal {T}}}
, належыць
T
{\displaystyle {\mathcal {T}}}
. Гэта значыць, што калі
U
α
∈
T
∀ α ∈ A
{\displaystyle U_{\alpha }\in {\mathcal {T}}\quad \forall \alpha \in A}
, то
⋃
α ∈ A
U
α
∈
T
{\displaystyle \bigcup \limits _{\alpha \in A}U_{\alpha }\in {\mathcal {T}}}
. 2. Перасячэнне канечнага сямейства мностваў, якія належаць
T
{\displaystyle {\mathcal {T}}}
, належыць
T
{\displaystyle {\mathcal {T}}}
. Гэта значыць, што калі
U
i
∈
T
1 ,
… ,
n
{\displaystyle U_{i}\in {\mathcal {T}}\quad i=1,;\ldots ,;n}
, то
⋂
1
n
U
i
∈
T
{\displaystyle \bigcap \limits _{i=1}^{n}U_{i}\in {\mathcal {T}}}
. 3. X ,
∅ ∈
T
{\displaystyle X,;\varnothing \in {\mathcal {T}}}
.
Пара
( X ,
T
)
{\displaystyle (X,;{\mathcal {T}})}
называецца тапалагічнай прасторай. Мноства, якія належаць
T
{\displaystyle {\mathcal {T}}}
, называюцца адкрытымі мноствамі. Элементы мноства
X
{\displaystyle X}
, на якім дана тапалогія, называюцца, як ў геаметрыі, пунктамі.
Тэмы гэтай старонкі (2):