Сонечныя зацьменні XVIII стагоддзя
Гэта старонка — інфармацыйны спіс.
У перыяд з 1701 па 1800 год адбылося 251 сонечнае зацьменне, з якіх 92 былі частковымі, 78 — кольцападобнымі, 62 — поўнымі і 19 — гібрыднымі[1].
Самае доўгае поўнае зацьменне адбылося 4 ліпеня 1796 года (6 хв. 15 с.), самае доўгае кольцападобнае зацьменне — 7 лютага 1701 года (9 хв. 55 с.), самае доўгае гібрыднае зацьменне — 22 мая 1705 года (1 хв. 32 с.). Самае вялікае частковае зацьменне прыпала на 3 ліпеня 1750 года, яго велічыня склала 0,99559[1].
Адметныя зацьменні XVIII стагоддзя
- 12 мая 1706: Англійскі капітан карабля па імені Станьян, знаходзячыся ў адпачынку ў Швейцарыі, паведаміў аб чырванаватай паласе ўздоўж краю Сонца падчас поўнай фазы зацьмення (магчыма, храмасфера або пратуберанец)[2].
- 3 мая 1715: Эдмунд Галей, назіраючы зацьменне ў Англіі, першым паведаміў пра феномен, пазней вядомы як Пацеркі Бейлі. Галей таксама адзначыў ярка-чырвоныя пратуберанцы і асіметрыю ўсход-захад у кароне, якія ён прыпісаў атмасферы Месяц або Сонца[2][3].
- 22 мая 1724:
- Джакома Філіпа Маральдзі[en] прыйшоў да высновы, што карона з’яўляецца часткай Сонца, бо месяц перасякае карону падчас зацьмення[4].
- Апошняе на сённяшні дзень поўнае зацьменне Сонца, якое было бачна ў Парыжы. Яго назіраў малады кароль Людовік XV, якому на той момант было чатырнаццаць гадоў[3].
- 13 мая 1733: Біргер Васэніус (Швецыя), назіраючы за зацьменнем ля Гётэбарга, першым паведаміў пра пратуберанцы, бачныя няўзброеным вокам. Ён прыпісаў іх Месяцу[4].
- 5 жніўня 1766: Знаходзячыся ў Ньюфаўндлендзе, зацьменне назіраў Джэймс Кук. Адзначыўшы дакладны час пачатку і канца зацьмення і параўнаўшы з адпаведнымі вядомымі паказчыкамі ў Англіі, яму ўдалося вылічыць даўгату месца назірання ў Ньюфаўндлендзе. Гэты вынік быў паведамлены Каралеўскаму таварыству ў 1767 годзе[5].
- 27 кастрычніка 1780: Падчас Вайны за незалежнасць ЗША была арганізавана і адпраўлена з Гарвард-каледжа ў Масачусетсе першая амерыканская экспедыцыя па вывучэнні сонечных зацьменняў. З брытанцамі было заключана спецыяльнае пагадненне аб імунітэце, якое дазваляла вучоным працаваць у бяспецы. Гарвардская экспедыцыя, нягледзячы на ўсе свае намаганні, прапусціла зацьменне, бо выбрала месца за межамі шляху татальнасці[6].
Спіс зацьменняў XVIII стагоддзя
Ніжэй прыведзена табліца, у якой пералічаны ўсе сонечныя зацьменні XVIII стагоддзя ў храналагічным парадку[1]. Табліца змяшчае наступныя слупкі:
- Дата — дата зацьмення.
- Час — час максімальнай фазы зацьмення, гэта значыць момант максімальнага збліжэння восі конуса месяцавага ценю з цэнтрам Зямлі. Час максімальнай фазы прыводзіцца ў Зямным часе (TT).
- Сарас — серыя сонечных зацьменняў, да якіх адносіцца дадзенае зацьменне. Сонечныя зацьменні аднаго сараса паўтараюцца з перыядычнасцю раз у 18 гадоў 11 дзён і 8 гадзін.
- Тып — тып сонечнага зацьмення. Выкарыстоўваюцца наступныя абазначэнні: поўнае П , кольцападобнае К , гібрыднае Г , частковае Ч .
- Гама — параметр, які апісвае, наколькі цэнтральным з’яўляецца зацьменне. Гама роўная мінімальнай адлегласці ад восі конуса месяцавага ценю да цэнтра Зямлі падзеленай на экватарыяльны радыюс Зямлі.
- Велічыня[en] — доля вуглавога дыяметра Сонца, якая аказалася зацемнена.
- Каардынаты — геаграфічныя каардынаты пункта максімальнага зацьмення.
- Шырыня — шырыня месяцавага ценю ў кіламетрах.
Зноскі
- 1 2 3 Catalog of Solar Eclipses: 1701 to 1800(англ.) . НАСА. Праверана 26 верасня 2020.
- 1 2 Mark Littmann, Fred Espenak, Ken Willcox. Totality: Eclipses of the Sun. — Third Edition. — OUP Oxford, 2008. — P. 304. — 341 p. — ISBN 978-0-19-953209-4.
- 1 2 Norma Reis. Solar Eclipses of History(англ.) . НАСА. Праверана 13 кастрычніка 2022.
- 1 2 Mark Littmann, Fred Espenak, Ken Willcox. Totality: Eclipses of the Sun. — Third Edition. — OUP Oxford, 2008. — P. 305. — 341 p. — ISBN 978-0-19-953209-4.
- ↑ James Cook, J. Bevis. An Observation of an Eclipse of the Sun at the Island of New-Found-Land, August 5, 1766, by Mr. James Cook, with the Longitude of the Place of Observation Deduced from It(англ.) // Philosophical Transactions of the Royal Society of London. — 1767. — Vol. 57. — P. 215–216. — DOI:10.1098/rstl.1767.0025
- ↑ Ken Poshedly. Solar Eclipses in History(англ.) // Electronic Journal of the Astronomical Society of the Atlantic. — July 1991. — Vol. 2. — № 12.
Спасылкі
 | Гэты спіс уваходзіць у лік выдатных спісаў беларускамоўнага раздзела Вікіпедыі. |
Катэгорыя·Інфармацыйныя спісы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты
Катэгорыя·Сонечныя зацьменні
Катэгорыя·Навука XVIII стагоддзя
Катэгорыя·Вікіпедыя·Выдатныя спісы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Выдатныя спісы паводле алфавіта