Сапатысцкага Войска Нацыянальнага Вызвалення, СВНВ (icп Ejército Zapatista de Liberación Nacional) — леварадыкальны рух у самым паўднёвым мексіканскім штаце Ч’япас. Назва ўзыходзіць да імя генерала Эмiлiяна Сапаты — героя Мексіканскай рэвалюцыі 1910-1920 гадоў. Амаль ва ўсіх вёсках СВНВ ёсць выявы Сапаты, Чэ Гевары і субкаманданте Маркаса.
Студзень 1994 — на поўднi Мексiцы пачалося паўстанне, у якім прынялі ўдзел да 4 тыс. сапатыстаў і невялікая колькасць індзейцаў. Мяцеж, які доўжыўся 12 дзён, скончыўся падпісаннем хісткага перамір’я.[1][2]
Кастрычнік 1995 — ў Мехіка ўрадавымі сіламі быў арыштаваны адзін з кіраўнікоў СВНВ, Fernando Yáñez Muñoz («Comandante German»).[3]
1996 — пасля арэштаў яшчэ некалькix прыхiльнiкаў СВНВ групоўка пераходзя ад узброенай барацьбы да агiтацыi сваіх ідэй сярод жыхароў Ч’япаса і суседніх штатаў.
Снежань 2002 - СВНВ ініцыявала блакаду дарог на ранча «Эсмеральда», уладальнікамі якога з’яўляліся грамадзяне ЗША. Акцыя была накіраванына супраць амерыканскага ваеннай прысутнасцi ў краіне.[4]
28 чэрвеня 2005 — сапатысты прадставілі Шостую Дэкларацыю Лакандонскiх джунгляў, абвясціўшы Мексіцы і свету свае асновы і светапогляд. Дэкларацыя заяўляе аб падтрымцы карэнных народаў.[5]
Студзень 2006 — быў праведзены марш сапатыстаў ва ўсіх 32 рэгіёнах краіны. Акцыя праводзіцца ў межах «Іншай кампаніі».
Кастрычнік 2007 — Субкамандантэ Маркас, лідар СВНВ, праводзіць сустрэчу з прадстаўнікамі індзейскіх народаў Мексікі. Сапатысты заявілі, што гэтае мерапрыемства прымеркавана да 515-годдзя ўварвання на зямлі індзейцаў, якія затым падвергнуліся «капіталістычнай псуты і эксплуатацыі».[6]
Ліпень 2012 — Энрыкэ Пенья Н’ета быў абраны прэзідэнтам Мексікі. Новы кіраўнік дзяржавы працягнуў праамерыканскую палітыку сваіх папярэднікаў. Сапатысты правялі пратэстныя акцыі ў штаце Ч’япас супраць новай улады.[7]
Ідэалогія сапатысцкага руху аб’ядноўвае традыцыйныя вераванні майя з сацыялізмам, анархізмам і марксізмам[8]. У неасапатызму відаць гістарычны ўплыў мексіканскіх анархістаў і розных лацінаамерыканскіх сацыялістаў. У канцы XX стагоддзя субкаманданте Маркас ўнёс марксісцкі элемент у рух[9] .