Пішчаль
Пішча́ль (магчыма, усходнесл. пишталь, пищаль): агульная назва, якой на землях Русі азначалі ранейшыя ўзоры агнястрэльнай зброі — стрэльбы і гарматы; вядомая і ў іншых мовах.
Назва, за зброяй, з’явілася ў канцы 14 ст., і ўжывалася да 18 ст. (кнотавыя і крамянёвыя ручныя пішчалі; назва гармат ужывалася да 17 ст.). У старабеларускіх дакументах назва ўжывалася, напрыклад, у 1490-х гг. Падобная назва вядомая ў польскіх крыніцах: так, польская пяхота мела ў кан. 14 — пач. 15 ст. лёгкія гакаўніцы і пішчалі (piszczel), якія апісваюцца як «зброя, лягчэйшая за гакаўніцу»[1].
Назва, відаць, паходзіць ад усходнесл. і старабел. пишталь, пищаль, пищалка, писчалка «духавы музычны інструмент з высокім гучаннем, дудачка». Падобныя назвы муз. інструментаў сустракаюцца і ў іншых славянскіх мовах: у славенскай, харвацкай, польскай, украінскай і інш.[2]
Такой назвай азначаліся, напрыклад:
- ручніца;
- самапал — стрэльба з замком, напрыклад, кнотавым;
- «недамерак» — скарочаная стрэльба;
- завесная пішчаль;
- зацінная пішчаль — лёгкая гармата ці цяжкая (крапасная) стрэльба з крукам.
- вінтавальная пішчаль — стрэльба з нарэзным ствалом.
- крапасная, абложная, палявая, палкавая гармата.
Зноскі
Літаратура
- Военный энциклопедический словарь, 1983. — 863 с. : 30 л. ил. С.558.
- Stanisław Kobielski. Polska broń palna, 1975. — 201 с.: іл.
 |
Пішчаль на Вікісховішчы |
|---|
Катэгорыя·Вікіпедыя·Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на катэгорыю Вікісховішча адсутнічае ў Вікідадзеных
Катэгорыя·Агнястрэльная зброя
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле