Паўстанне хусітаў у Емене (араб. تمرد الحوثيين) — узброенае супрацьстаянне ў Емене паміж войскамі цэнтральнага ўрада і шыіцкім (зейдзіцкім) апалчэннем хусітаў[23], якое ўспыхнула ў чэрвені 2004 года[24].
Шыіты, якія пражываюць на поўначы краіны, патрабуюць аўтаноміі. Яны сцвярджаюць, што ваююць супраць карумпаванага ўрада суніцкай большасці і альянсу краіны з ЗША. Улады, у сваю чаргу, абвінавачваюць іх у імкненні аднавіць ўлада каралеўскага сямейства Зайдзі, якая была зрынутая ў 1962 годзе[25].
Цэнтрам супрацьстаяння стала гарыстая правінцыя Саада. Паўстанне ўзначаліў імам Хусейн Бадр ад-Дзін Аль-Хусі[26], які абапіраўся на апазіцыйную шыіцкую партыю «Аш-Шабаб аль-Мумін» («Прававерная моладзь»). Пасля яго гібелі паўстанне ўзначаліў Абдэль Малік Аль-Хусі. Паўсталыя абвясцілі сваёй мэтай аднаўленне тэакратычнай дзяржавы, скасаванай у выніку рэвалюцыі 1962 года. Па паведамленнях афіцыйнага Емена, шыіцкія паўстанцы атрымлівалі дапамогу з боку шыіцкага Ірана[27].
У лістападзе 2009 года паўсталыя ўцягнулі ў канфлікт узброеныя сілы Саудаўскай Аравіі, навязаўшы бой у раёне саудаўскай вёскі Джабаль ад-Дукан[29].
Кіраўніцтва хусітаў абвясціла, што ўстанавіла кантроль над раёнам Джбейл Духан (дзе было здзейснена напад на памежнікаў), так як Саудаўская Аравія дазволіла рэгулярнай еменскай арміі выкарыстоўваць гэты раён для ажыццяўлення нападаў на хусітаў[30]. У адказ на напад ВПС Саудаўскай Аравіі атакавалі лагер баевікоў-хусітаў[30].
Улады Саудаўскай Аравіі прызналі гібель 73 сваіх вайскоўцаў у баях з еменскімі шыітамі[32].
У лютым 2010 года ўрад і шыіцкія лідары заключылі пагадненне аб перамір’і[33]. Актыўны ўдзел у перамоўным працэсе адыграла Сусветная федэрацыя мусульманскіх навукоўцаў на чале з Юсуфам Кардаўі[34].
З пачаткам “арабскай вясны” ў лютым 2011 года шыіцкія апалчэнцы ўключыліся ў новы віток супрацьстаяння з урадам.[35]. У канцы года пазначылася іх супрацьстаянне з няўрадавымі суніцкімі узброенымі фарміраваннямі «Ансар ас-Суна» ў раёне горада Дамадж, прычым сунітаў падтрымалі баевікі «Аль-Каіды»[36]. Сутыкненні працягнуліся і ў пачатку 2012 года[37].
Асноўныя артыкулы: Грамадзянская вайна ў Емене і Уварванне ў Емен 8 ліпеня 2014 года хусіты ўзялі штурмам сталіцу аднайменны мухафазы, горад Амран[38], падчас якога хусіты разграмілі і захапілі штаб 310-й бранятанкавай брыгады, забіўшы яе камандзіра Хаміда аль-Кашыбі[39][40][41]. Абодва бакі абвінавачвалі адзін аднаго ў правакаванні баявых дзеянняў і парушэнні папярэдне дасягнутага 23 чэрвеня перамір’я. На наступны дзень пасля штурму ВПС Емена ажыццявілі авіяўдары па ўрадавых будынкаў і захопленага штабу брыгады[42].
У сярэдзіне жніўня 2014 года хусіты пачалі праводзіць у шэрагу рэгіёнаў краіны масавыя дэманстрацыі пасля таго, як улады абвясцілі аб скарачэнні субсідый на нафтапрадукты, што прывяло да росту коштаў бензіну ўдвая. Асноўным патрабаваннем была адстаўка «карумпаванага кабінета». Да сярэдзіны верасня на ўскраінах сталіцы Емена Саны пачаліся сутыкненні пратэстоўцаў з сіламі бяспекі. Ужо праз два дні хусіты змаглі зламаць супраціўленне сілавых структур і заняць шэраг раёнаў сталіцы, у тым ліку захапіць дзяржустановы і ўсталяваць свае блокпасты[43].
18 студзеня 2015 года паўстанцы выкралі кіраўніка прэзідэнцкай канцылярыі. У выніку разлютаваных баявых сутыкненняў 19 студзеня паміж хусітамі і супрацоўнікамі службы аховы прэзідэнта краіны Абд Хадзі, па наяўных дадзеных, загінулі дзевяць чалавек, больш за 60 атрымалі раненні.
20 студзеня 2015 паўстанцы занялі прэзідэнцкі палац у Сане. Як паведамляецца, падчас сутыкненняў загінулі двое вайскоўцаў прэзідэнцкай гвардыі. Члены палітрады паўстанцкага руху «Ансар Алах» Хамза аль-Хусі заявіў, што паўстанцы «не спрабуюць зрынуць прэзідэнта», а сутыкненні з часткамі прэзідэнцкай гвардыі былі справакаваныя самімі вайскоўцамі, якія адмовіліся перадаць зброю з арсеналаў на тэрыторыі комплексу палаца кіраўніка дзяржавы «на захоўванне» паўстанцам[44].
21 студзеня прэзідэнт Емена Хадзі і прадстаўнікі хусітаў дасягнулі папярэдняй дамовы аб спыненні агню. Згодна з апублікаванай інфармацыяй, бакі прыйшлі да Пагаднення аб тым, што будзе сфармуляваны тэкст новай канстытуцыі, якая ператварае Емен у федэратыўную дзяржаву і ў інстытутах улады будуць прадстаўлены ўсе групы насельніцтва, у тым ліку хусіты. Паўстанцы, у сваю чаргу, абавязаліся адвесці свае сілы з урадавых аб’ектаў, захопленых імі, а таксама вызваліць захопленага імі кіраўніка канцылярыі прэзідэнта Ахмада Авада бін Мубарака[45].
22 студзеня прэзідэнт Хадзі падаў прашэнне аб адстаўцы. Пры гэтым, як паведамляецца, парламент Емена адмовіўся прыняць адстаўку кіраўніка дзяржавы. Члены ўрада Емена таксама накіравалі прэзідэнту краіны прашэнне аб сваёй адстаўцы[46].