wd wp Пошук:

Паўль Крутцэн

Паўль Джозеф Крутцэн (нідэрл.: Paul Jozef Crutzen; 3 снежня 1933, Амстэрдам, Нідэрланды — 28 студзеня 2021) — выбітны галандскі хімік, спецыяліст у хіміі атмасферы, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі (1995) за даследаванні азонавых дзірак у атмасферы. Асноўны напрамак яго даследаванняў — гэта хімія стратасферы і трапасферы і яе роля ў біягеахімічных цыклах і фарміраванні клімату. У цяперашні час працуе ў аддзеле хіміі атмасферы ў Інстытуце Макса Планка па хіміі (Майнц, Германія).

Крутцэн стаў адным з найбольш вядомых вучоных, якія вывучаюць глабальнае пацяпленне і прыцягнуў увагу да гэтай з’явы. Ён таксама з’яўляецца аўтарам тэорыі ядзернай зімы, верагоднага стану клімату Зямлі ў выпадку глабальнай ядзернай вайны. Крутцэн з’яўляецца актыўным прыхільнікам геаінжынерыі — канцэпцыі актыўнага ўмяшання ў прыроду з мэтай змены ўласцівасцей клімату, запавольваць або прадухіляць згубныя яго змены. У прыватнасці, падтрымлівае ідэю масіраванага выкіду розных аэразольных часціц (перш за ўсё двухвокісу серы) у зямную стратасферу для адлюстравання сонечнага выпраменьвання.

У 2000 годзе Крутцэн разам з Штормерам прапанавалі тэрмін «антрапацэн» для апісання сучаснай геалагічнай эпохі.

Зноскі

  1. Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #124174256 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 26 красавіка 2014.
  2. Paul J. Crutzen // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. The Max Planck Institute for Chemistry mourns the loss of its former director and Nobel Laureate Paul J. CrutzenMax Planck Institute for Chemistry, 2021. Праверана 28 студзеня 2021.
  4. https://nos.nl/artikel/2366382-nobelprijswinnaar-scheikunde-paul-crutzen-overleden.html
  5. 1 2 3 Nobelprijswinnaar scheikunde Paul Crutzen overleden Праверана 3 лютага 2021.
  6. (unspecified title) Праверана 3 ліпеня 2019.
  7. https://www.ae-info.org/ae/User/Crutzen_Paul
  8. https://www.lincei.it/it/content/crutzen-paul-josef
  9. NNDB — 2002.

Літаратура

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (33):
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Амстэрдаме
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з ручной вікіфікацыяй месца нараджэння ў картцы
Катэгорыя·Выкладчыкі Утрэхцкага ўніверсітэта
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Камандоры ордэна Нідэрландскага льва
Катэгорыя·Члены Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
Катэгорыя·Памерлі 28 студзеня
Катэгорыя·Члены Папскай акадэміі навук
Катэгорыя·Члены РАН
Катэгорыя·Замежныя члены Лонданскага каралеўскага таварыства
Катэгорыя·Вучоныя Нідэрландаў
Катэгорыя·Нарадзіліся 3 снежня
Катэгорыя·Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па хіміі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Члены Акадэміі дэі Лінчэі
Катэгорыя·Выкладчыкі Стакгольмскага ўніверсітэта
Катэгорыя·Вучоныя паводле алфавіта
Катэгорыя·Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі паводле алфавіта
Катэгорыя·Замежныя члены РАН
Катэгорыя·Члены Нідэрландскай каралеўскай акадэміі навук
Катэгорыя·Члены і члены-карэспандэнты Нацыянальнай акадэміі навук ЗША
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1933 годзе
Катэгорыя·Памерлі ў Майнцы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з ручной вікіфікацыяй альма-матар у картцы
Катэгорыя·Члены Лонданскага каралеўскага таварыства
Катэгорыя·Члены Шведскай каралеўскай акадэміі навук
Катэгорыя·Члены Еўрапейскай акадэміі
Катэгорыя·Памерлі ў 2021 годзе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Асобы, якія памерлі менш за год таму
Катэгорыя·Члены Шведскай каралеўскай акадэміі інжынерных навук
Катэгорыя·Члены Леапальдзіны
Катэгорыя·Члены Амерыканскага філасофскага таварыства
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных