Запыт «Навухаданосар» перанакіроўваецца сюды; гл. таксама іншыя значэнні.
Навухаданосар II, Набу-кудуры-усур (Nabû-kudurri-uṣur) — сын Набапаласара, цар вавілонскі[1] (605/604—562/561 да н.э.), адзін са славутых заваёўнікаў антычных часоў, яго імя ў перакладзе азначае: Набу, абарані карону.
Выдатны стратэг і палітык. У 605 да н.э. нанёс жорсткае паражэнне егіпцянам пад Кархемішам (605 г. да н.э.) і захапіў Сірыю і Палесціну. Гэта перамога вырашыла лёс Блізкага Усходу на карысць Навухаданосара. Спробы егіпцян аднавіць актыўную палітыку ў Сірыі шляхам стварэння кааліцыі мясцовых цароў выклікалі яго новыя ваенныя паходы. У 597 і 586 да н.э. захопліваў Іерусалім. У 586 да н.э. разбурыўшы Іерусалім, вывез у Вавілон нарабаваныя багацці і значную частку іерусалімскага насельніцтва. Ператварыў Іудзею ў вавілонскую правінцыю. На працягу 13 гадоў (585 — 573 да н.э.) неаднойчы асаджваў Цір, пакуль гэты горад не прызнаў яго ўладу, чым завяршылася падпарадкаванне Вавілону Усходняга Міжземамор’я.
У часы доўгага панавання Навухаданосара Вавілонскае царства дасягнула эканамічнага і культурнага росквіту. Нягледзячы на няспынныя паходы і войны, ён клапаціўся аб адбудове, умацаванні і ўпрыгожанні сталіцы, якую ператварыў у непрыступную крэпасць. Пры ім у Вавілоне былі пабудаваны славутая Вавілонская вежа, шэраг цудоўных палацаў і храмаў, разведзены на штучна зробленых земляных тэрасах дзіўныя сады Семіраміды, якія антычная традыцыя прылічала да сямі цудаў свету. Пісьмовыя біблейскія крыніцы (кнігі прарокаў Ісайі і Данііла) паказвалі і трактавалі Навухаданосара выключна ў негатыўным плане, як жорсткага заваёўніка, разбуральніка святога горада Іерусаліма, яго імя доўгі час выклікала ў нашчадкаў жах, нянавісць і нават агіду. Такі погляд на гэтага цара замацаваўся і ў літаратуры больш позняга часу.[2]