Матрыцы Паўлі — гэта набор з трох эрмітавых 2×2 матрыц, які складаюць базіс ў прасторы ўсіх эрмітавых 2×2 матрыц з нулявым следам. Былі прапанаваны Вольфгангам Паўлі для апісання спіна электрона ў квантавай механіцы. Матрыцы маюць выгляд
σ
1
=
(
0
1
1
0
)
,
{\displaystyle \sigma _{1}={\begin{pmatrix}0&1\1&0\end{pmatrix}},}
σ
2
=
(
0
− i
i
0
)
,
{\displaystyle \sigma _{2}={\begin{pmatrix}0&-i\i&0\end{pmatrix}},}
σ
3
=
(
1
0
0
− 1
)
.
{\displaystyle \sigma _{3}={\begin{pmatrix}1&0\0&-1\end{pmatrix}}.}
Замест
σ
1
,
σ
2
,
σ
3
{\displaystyle \sigma _{1},\sigma _{2},\sigma _{3}}
часам выкарыстоўваюць пазначэнне
σ
x
,
σ
y
,
σ
z
.
{\displaystyle \sigma _{x},\sigma _{y},\sigma _{z}.}
Часта таксама ўжываюць матрыцу
σ
0
=
(
1
0
0
1
)
,
{\displaystyle \sigma _{0}={\begin{pmatrix}1&0\0&1\end{pmatrix}},}
якая супадае з адзінкавай матрыцай.
Матрыцы Паўлі разам з матрыцай
σ
0
{\displaystyle \sigma _{0}}
ўтвараюць базіс ў прасторы ўсіх эрмітавых матрыц 2×2 (а не толькі матрыц з нулявым следам).
σ
i
†
=
σ
i
;
{\displaystyle \sigma _{i}^{\dagger }=\sigma _{i};}
Tr (
σ
i
0 ,
1 , 2 , 3
{\displaystyle \operatorname {Tr} (\sigma _{i})=0,\quad \ i=1,2,3}
1
2
=
σ
2
2
=
σ
3
2
=
σ
0
= I ,
{\displaystyle \sigma _{1}^{2}=\sigma _{2}^{2}=\sigma _{3}^{2}=\sigma _{0}=I,}
дзе
σ
0
{\displaystyle I=\sigma _{0}}
— адзінкавая матрыца размернасці 2×2.
σ
0
, − i
σ
x
, − i
σ
y
, − i
σ
z
{\displaystyle \sigma _{0},-i\sigma _{x},-i\sigma _{y},-i\sigma _{z}}
, ізаморфныя алгебры кватерніёнаў
⟨ 1 , i , j , k ⟩
{\displaystyle \langle 1,i,j,k\rangle }
.
Правілы множання матрыц Паўлі
σ
1
σ
2
= i
σ
3
,
{\displaystyle \sigma _{1}\sigma _{2}=i\sigma _{3},,!}
σ
3
σ
1
= i
σ
2
,
{\displaystyle \sigma _{3}\sigma _{1}=i\sigma _{2},,!}
σ
2
σ
3
= i
σ
1
,
{\displaystyle \sigma _{2}\sigma _{3}=i\sigma _{1},,!}
σ
i
σ
j
= −
σ
j
σ
i
{\displaystyle \sigma _{i}\sigma _{j}=-\sigma _{j}\sigma _{i}!}
для
i ≠ j .
{\displaystyle i\neq j.,!}
Гэтыя правілы множання можна перапісаць у кампактнай форме
σ
i
σ
j
= i
ε
i j k
σ
k
δ
i j
⋅
σ
0
,
1 , 2 , 3
{\displaystyle \sigma _{i}\sigma _{j}=i\varepsilon _{ijk}\sigma _{k}+\delta _{ij}\cdot \sigma _{0},\quad i,j,k=1,2,3}
, дзе
δ
i j
{\displaystyle \delta _{ij}}
— сімвал Кронекера, а εijk — сімвал Леві-Чывіты.
З гэтых правілаў множання вынікаюць камутацыйныя суадносіны
[
σ
i
,
σ
j
]
=
2 i
ε
i j k
σ
k
,
{
σ
i
,
σ
j
}
=
2
δ
i j
⋅
σ
0
.
{\displaystyle {\begin{matrix}[\sigma _{i},\sigma _{j}]&=&2i,\varepsilon _{ijk},\sigma _{k},\\{\sigma _{i},\sigma _{j}\}&=&2\delta _{ij}\cdot \sigma _{0}.\end{matrix}}}
Квадратныя дужкі азначаюць камутатар, фігурныя — антыкамутатар.
Камутацыйныя суадносіны матрыц
i
σ
k
{\displaystyle i\sigma _{k}!}
супадаюць з камутацыйнымі суадносінамі генератараў алгебры Лі su(2). І сапраўды, уся гэтая алгебра, якая складаецца з антыэрмітавых матрыц 2×2, можа быць пабудавана з адвольных лінейных камбінацый матрыц
i
σ
k
.
{\displaystyle i\sigma _{k};.}
Група SU(2) з алгебрай su(2) лакальна ізаморфныя групе SO(3) кручэнняў трохмернай прасторы; у прыватнасці гэтым тлумачыцца важнасць матрыц Паўлі для фізікі.