Мамілярыя (Mammillaria) — адзін з найбуйнейшых родаў у сямействе кактусавыя. На сёння ў родзе прызнаны 171 від і разнавіднасць. Па колькасці відаў род Mammillaria ўваходзіць нараўне родамі Opuntia і Echinopsis у тройку самых шматлікіх.
Упершыню Мамілярыя была апісана Карлам Лінеем пад назвай Cactus mammillaris у 1753 годзе ў яго працы Species Plantarium. Назва роду паходзіць ад лацінскага mammilla — сасок, што паказвала на туберкулы, або сасочкі — адну з адметных асаблівасцяў расліны. У 1812 брытанскі даследчык кактусаў Адрыян Хаварт апісаў род Mammillaria і ўключыў у яго віды з агульнымі прыкметамі.
Большасць Мамілярый паходзіць з Мексікі, але некаторыя віды растуць на паўднёва-захадзе ЗША, у Вест-Індыі, Калумбіі, Венесуэле, Гватэмале і Гандурасе.
У склад роду Mammillaria (у прынятай у гэтым артыкуле сістэматыцы) уключаюцца расліны, якія ў розны час уключаліся ў прыведзеныя ніжэй роды. У іншых сістэматыках, напрыклад, Бакеберга, роды Krainzia, Dolichotele і т. п. з’яўляюцца самастойнымі. Род Cactus L., першы род кактусаў, апісаны Лінеем, у сучасных сістэматыках адсутнічае.
Вядомыя наступныя віды:
Класіфікацыя Мамілярый паводле Адрыяна Д. Люці (1995)
|
Падрод Dolichothele
Падрод Oehmea Падрод Cochemiea
Падрод Mammillaria
|
Класіфікацыя Мамілярый паводле Эдвардза Ф. Андэрсана (2005)
|
|
|
Найбольш поўны і кваліфікаваны на сёння інтэрнэт-рэсурс прысвечаны роду — mammillarias.net, дзе можна знайсці поўны спіс таксонаў роду з апісаннямі, карты прыродных арэалаў і мноства фатаграфій усіх таксонаў роду Mammillaria як у прыродзе так і ў культывацыі.