Залатая Агада — ілюмінаваны яўрэйскі рукапіс, які, верагодна, быў зроблены ў Каталоніі ў другой чвэрці XIV стагоддзя[2]. Гэта пасхальная Агада(руск.) бел. (הגדה של פסח), якая з’яўляецца выдатным творам сефардскага мастацтва(ісп.) бел..
Серыя з 56 мініяцюр, задуманых як апавядальныя сцэны, якія маюць фоны з залатых лістоў, характарызуе гэтую Агаду(руск.) бел. як адзіны рукапіс; [3] з-за гэтых залатых лістоў твор звычайна называюць «Залатой Агадай»[2].
Рукапіс захоўваецца ў Брытанскай бібліятэцы (Лондан), дзе ён каталагізаваны пад назвай «Add. MS. 27210»[4].
Сярод ілюстраваных рукапісаў на іўрыце, і нават сярод усіх існуючых Агадаў, Залатая Агада лічыцца адной з самых выдатных і паходзіць з сярэдневяковага Княства Каталонія(руск.) бел.[2].
Мініяцюрны рукапіс на іўрыце, які належыць сефардскаму мастацтву(ісп.) бел., «Залатая Агада», верагодна, быў створаны ў Барселоне каля 1320 года[5].
Залатая Агада была зроблена для багатай яўрэйска-іспанскай сям’і. Як і любая кніга на іўрыце, рукапіс адкрываецца па гадзіннікавай стрэлцы, гэта значыць, пачынаючы з таго, што ў кнізе на раманскай мове будзе задняй вокладкай.
Іўрыцкі тэкст Залатой Агады быў напісаны на пергаментных старонках з выкарыстаннем спецыяльна сефардскай каліграфіі[6].
Згодна з тытульным надпісам на іўрыце, які рукапіс мае на франтыспісе, поўная яго назва — Seder haggadah shel Pesach (סדר הגדה של פסח), што азначае «Парадак пераказу пра Песах»[7].
Залатая Агада на Вікісховішчы |