Джэймс Нейсміт (англ.: James Naismith; 6 лістапада 1861 — 28 лістапада 1939) — канадска-амерыканскі выкладчык, трэнер і наватар, стваральнік баскетбола.
Нейсміт працаваў выкладчыкам фізічнага выхавання Спрынгфілдскай міжнароднай трэніровачнай школы ў Злучаных Штатах Амерыкі. У пошуках павелічэння фізічных нагрузак студэнтаў у зімовы час ён прыдумаў новую гульню з мячом у зале.