Аповесць пра Гэндзі
«Аповесць пра Гэндзі» (яп.: 源氏物語, Гэндзі манагатары) — раман, адзін з найбуйнейшых твораў японскай класічнай літаратуры, напісаны ў эпоху Хэян (пачатак 11 стагоддзя). Аўтарам твора лічыцца Мурасакі Сікібу, дама пры двары імператрыцы Сёсі. «Аповесць пра Гэндзі» лічыцца першым у свеце раманам (варыянты: сучасным раманам, псіхалагічным раманам, альбо першым раманам, прызнаным класічным). Аснову рамана складае біяграфія прынца Гэндзі, пабочнага сына імператара. Сюжэт закальцаваны, што адпавядае канцэпцыі кармы, характэрнай для літаратуры эпохі Хэян, якая знаходзілася пад моцным уплывам будызму.
Структура твора
У рамане апісваецца жыццё Хікару Гэндзі, сына японскага імператара, у рамане названага імператар Кірыцуба, і яго малодшай фрэйліны, дамы з павільёна Паўлаўній. Па палітычных прычынах імператар пазбаўляе Гэндзі магчымасці атрымаць у спадчыну ўладу, паніжае яго да простага чалавека і дае прозвішча Мінамота, і прынцу даводзіцца дабівацца тытула пры двары. Раман апісвае рамантычныя прыгоды Гэндзі пры двары і адлюстроўвае арыстакратычную супольнасць таго часу.
Усяго твор складаецца з 54 главы, з іх адна не дайшла на нашага часу. Раман падзяляецца на тры часткі:
- Першыя 33 главы апавядаюць аб жыцці Гэндзі з дзяцінства да сталасці. Гэндзі пазнае каханне, але адпраўляецца ў выгнанне.
- Главы 34–41: прынц вяртаецца, дасягае магутнасці пры двары, але памірае яго каханая жонка
- Главы 42–44 вельмі кароткія і апісваюць падзеі пасля смерці Гэндзі.
- Главы 45–54 апавядаць пра спадчыннікаў прынца: Ніёй, Каору і Укіфунэ.
Спіс главаў
Глава “Хаванне ў аблоках” пустая і не ўваходзіць у нумарацыю. Існуе два варыянты, чаму так:[1]
- Скрутак не дайшоў да нашага часу.
- Мурасакі Сікібу спецыяльна пакінула толькі назву, бо ёй было занадта сумна апавядаць пра смерць героя.
| Глава | Арыгінальная назва | На ангельскай (паводле Royall Tyler) | Пераклад |
|---|---|---|---|
| 1 | Кірыцуба (яп.: 桐壺) | The Paulownia Pavilion | Павільён паўлаўній |
| 2 | Хахакігі (яп.: 帚木) | The Broom-Tree | Дрэва-мятла |
| 3 | Уцусэмі (яп.: 空蝉) | The Cicada Shell | Шкарлупіна цыкады |
| 4 | Югаа (яп.: 夕顔) | The Twilight Beauty | Вечаровая прывабнасць |
| 5 | Вакамурасакі (яп.: 若紫) | Young Murasaki | Маладая Мурасакі |
| 6 | Суэцумухана (яп.: 末摘花) | The Safflower | Шафран |
| 7 | Мамідзі-но га (яп.: 紅葉賀) | Beneath the Autumn Leaves | Свята чырвоных лісцяў |
| 8 | Хана-но эн (яп.: 花宴) | Under the Cherry Blossoms | Пад вішнёвымі кветкамі |
| 9 | Аой (яп.: 葵) | Heart-to-Heart | Ад сэрдца да сэрдца |
| 10 | Сакакі (яп.: 榊) | The Green Branch | Зялёная галіна |
| 11 | Ханацірусата (яп.: 花散里) | Falling Flowers | Сад, дзе ападаюць кветкі |
| 12 | Сума (яп.: 須磨) | Exile to Suma | Выгнанне ў Суму |
| 13 | Акасі (яп.: 明石) | Akashi | Акасі |
| 14 | Міацукусі (яп.: 澪標) | Channel Buoys | Каля ўзбярэжных буйкоў |
| 15 | Ёмагіў (яп.: 蓬生) | A Waste of Weeds | Марнаванне зёлак |
| 16 | Сэкія (яп.: 関屋) | At the Pass | Каля заставы |
| 17 | Эавасэ (яп.: 絵合) | The Picture Contest | Параўнанне карцін |
| 18 | Мацукадзэ (яп.: 松風) | Wind in the Pines | Вецер у соснах |
| 19 | Усугумо (яп.: 薄雲) | Wisps of Cloud | Тонкія аблокі |
| 20 | Асагао (яп.: 朝顔) | The Bluebell | Сіні званочак |
| 21 | Отомэ (яп.: 乙女) | The Maidens | Дзяўчыны |
| 22 | Тамакадзура (яп.: 玉鬘) | The Tendril Wreath | Вянок з тонкіх траў |
| 23 | Хацунэ (яп.: 初音) | The Warbler's First Song | Першая песня каплічкі |
| 24 | Кацё (яп.: 胡蝶) | Butterflies | Матылькі |
| 25 | Хатару (яп.: 螢) | The Fireflies | Светлякі |
| 26 | Токанацу (яп.: 常夏) | Wild Carnation | Дзікія гваздзікі |
| 27 | Кагарыбі (яп.: 篝火) | The Cressets | начныя агні |
| 28 | Навакі (яп.: 野分) | The Typhoon | Навальніца |
| 29 | Міюкі (яп.: 行幸) | The Royal Outing | Выезд правіцеля |
| 30 | Фудзібакама (яп.: 藤袴) | Purple Trousers | Ліловыя шаравары |
| 31 | Макібасіра (яп.: 真木柱) | The Cypress Pillar | Калёна з кіпарысу |
| 32 | Мумэ-га э (яп.: 梅枝) | The Plum Tree Branch | Галінка слівавага дрэва |
| 33 | Фудзіўраба (яп.: 藤裏葉) | New Wisteria Leaves | Свежае лісце гліцыній |
| 34 | Вакана (-дзё) (яп.: 若菜 上) | Spring Shoots I | Першая зелень I |
| 35 | Вакана (-гэ) (яп.: 若菜 下) | Spring Shoots II | Першая зелень II |
| 36 | Касівагі (яп.: 柏木) | The Oak Tree | Дуб |
| 37 | Ёкобуэ (яп.: 横笛) | The Flute | Флейта |
| 38 | Судзумусі (яп.: 鈴虫) | The Bell Cricket | Цвыркун-званочак |
| 39 | Югіры (яп.: 夕霧) | Evening Mist | Вечаровы туман |
| 40 | Міноры (яп.: 御法) | The Law | Закон |
| 41 | Маборасі (яп.: 幻) | The Seer | Празорца |
| – | Кумогакурэ (яп.: 雲隠) | Vanished into the Clouds | Хаванне ў аблоках |
| 42 | Ніоўмія (яп.: 匂宮) | The Fragrant Prince | Духмяны прынц |
| 43 | Кобай (яп.: 紅梅) | Red Plum Blossoms | Чырвоныя кветкі слівы |
| 44 | Такэкава (яп.: 竹河) | Bamboo River | Бамбукавая рака |
| 45 | Хасіхімэ (яп.: 橋姫) | The Maiden of the Bridge | Дзяўчына ў маста |
| 46 | Сіігамота (яп.: 椎本) | Beneath the Oak | Пад дубам |
| 47 | Агэмакі (яп.: 総角) | Trefoil Knots | Трайны вузел |
| 48 | Саварабі (яп.: 早蕨) | Early Ferns | Парасткі папаратніка |
| 49 | Ядарыгі (яп.: 宿木) | The Ivy | Плюшч |
| 50 | Адзумая (яп.: 東屋) | The Eastern Cottage | Усходняя альтанка |
| 51 | Укіфунэ (яп.: 浮舟) | A Boat upon the Waters | Лодка на волнах |
| 52 | Кагэро (яп.: 蜻蛉) | The Mayfly | Аўсянік |
| 53 | Тэнараі (яп.: 手習) | Practising Calligraphy | Практыкаванне каліграфіі |
| 54 | Юмэ-но Укіхасі (яп.: 夢浮橋) | The Floating Bridge of Dreams | Плавучы мост мар |
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аповесць пра Гэндзі
- ↑ Nihon Koten Bungaku Daijiten (1986: 621–22)
Вікіпедыя:Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Кнігі паводле алфавіта
Раманы
Вікіпедыя:Істотныя артыкулы
Манагатары
Будызм у масавай культуры
Перыяд Хэян
Выдуманыя распуснікі
Літаратурныя творы паводле алфавіта
Літаратура Японіі
Сачыненні японскіх аўтараў