wd wp Пошук:

Адгезія

Адгезія (ад лац.: adhaesio — прыліпанне) у фізіцы — счапленне паверхняў разнастайных цвёрдых і/або вадкіх цел. Адгезія абумоўлена міжмалекулярнымі ўзаемадзеяннямі (Ван-дэр-ваальсавымі, палярнымі, часам — утварэннем хімічных сувязяў або ўзаемнай дыфузіяй) у павярхоўным пласце і характарызуецца удзельнай працай, неабходнай для падзелу паверхняў. У некаторых выпадках адгезія можа апынуцца мацней, чым кагезія, г. зн. счапленне ўнутры аднастайнага матэрыялу, у такіх выпадках пры дадатку разрывацца намаганні адбываецца кагезіённы разрыў, гэта значыць разрыў ў аб’ёме менш трывалага з датыкальных матэрыялаў.

Адгезія істотна ўплывае на прыроду трэння датыкальных паверхняў: так, пры ўзаемадзеянні паверхняў з нізкай адгезіяй трэнне мінімальна. У якасці прыкладу можна прывесці політэтрафторэтылен (тэфлон), які ў сілу нізкага значэння адгезіі ў спалучэнні з большасцю матэрыялаў валодае нізкім каэфіцыентам трэння. Некаторыя рэчывы са слаістай крышталічнай кратамі (графіт, дысульфід малібдэна), якія характарызуюцца адначасова нізкімі значэннямі адгезіі і кагезіі, прымяняюцца ў якасці цвёрдых змазак.

Найбольш вядомыя адгезійныя эфекты — капілярныя, змочванасць/нязмлчванасць, павярхоўнае нацяжэнне, меніск вадкасці ў вузкім капіляры, трэнне спакою двух абсалютна гладкіх паверхняў. Крытэрыем адгезіі ў некаторых выпадках можа быць час адрыву пласта матэрыялу пэўнага памеру ад іншага матэрыялу ў ламінарным патоку вадкасці.

Адгезія мае месца ў працэсах склейвання, пайкі, зваркі, нанясення пакрыццяў. Адгезія матрыцы і напаўняльніка кампазітаў (кампазіцыйных матэрыялаў) з’яўляецца таксама адным з найважнейшых фактараў, якія ўплываюць на іх трываласць.

У біялогіі клеткавая адгезія — не проста злучэнне клетак паміж сабой, а такое іх злучэнне, якое прыводзіць да фарміравання пэўных правільных тыпаў гісталагічных структур, спецыфічных для дадзеных тыпаў клетак. Спецыфічнасць клеткавай адгезіі вызначаецца наяўнасцю на паверхні клетак бялкоў клеткавай адгезіі — інтегрынаў, кадгерынаў і інш.

Тэорыі адгезіі

Адгезія прадстаўляе сабой вельмі складаную з’яву, менавіта з гэтым звязана існаванне мноства тэорый, што трактуюць з’яву адгезіі з розных пазіцый. У цяперашні час вядомыя наступныя тэорыі адгезіі:

Гл. таксама

Літаратура

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (4):
Катэгорыя·Фізічная хімія
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Калоідная хімія
Катэгорыя·Фізічныя эфекты і з’явы