Uber
Uber (Убер) — міжнародная кампанія з Сан-Францыска, якая стварыла аднайменны мабільны аплет для пошуку, выкліку і аплаты таксі або прыватных кіроўцаў. Прыкладанне даступна ў 68[3] краінах і ў 378[4] гарадах свету, у тым ліку ў Мінску.[5] З дапамогай аплету Uber заказчык рэзервуе аўтамабіль з кіроўцам і адсочвае яе перасоўванне да пазначанага пункту[6], аплата здзяйсняецца з дапамогай дадзеных банкаўскай карты.
Назва
У нямецкай мове «über» азначае «над» або «зверху», часта выкарыстоўваецца як прыстаўка для абазначэння павышанага ўзроўню або найвышэйшай ступені. У ЗША «uber» ў першай палове XX стагоддзя ператварылася ў слэнгавым варыянт слова «super»[7]. Першапачатковая назва кампаніі «UberCab» на рускую можна перавесці як «СуперТакси».
Гісторыя
Uber (першапачаткова UberCab) была заснавана Трэвісам Калаником і Гаррет Кэмп ў 2009 годзе, улетку таго ж года было выпушчана аднайменнае прыкладанне. Першапачаткова вадзіцелі, якія ўдзельнічаюць у сістэме Uber, маглі карыстацца толькі аўтамабілямі прадстаўніцкага класа Lincoln Town Car, Cadillac Escalade, BMW серыі 7, Mercedes-Benz S550, аднак ў 2012 годзе спіс даступных аўтамабіляў пашырылі ў бок эканомкласа (новы сэрвіс быў названы UberX) і пачалася міжнародная экспансія кампаніі.
У 2012 годзе Uber абвясціла аб планах пашырэння функцыянальных магчымасцяў прыкладання, пасля якога будзе магчымы пошук спадарожнікаў для вадзіцеляў, якія не аказваюць паслугі таксі (англ. Ridesharing).
У чэрвені 2015 года Uber адкрыў новы сэрвіс у Стамбуле UberBOAT, які ажыццяўляе пераправу праз праліў Басфор. Транспарціроўка будзе ажыццяўляцца з дапамогай лодак. Кошт ад 17 даляраў, а ёмістасць лодкі ад 7 да 10 чалавек.
У чэрвені 2016 года абвешчана аб тым, што Uber ў Бразіліі рыхтуецца запусціць паслугу перавозкі пасажыраў на верталёце. Дадзены сэрвіс можна будзе замовіць у штодзённым рэжыме ў дзевяці раёнах Сан-Паўлу, якія маюць верталётны пляцоўкі. Таксама анансавана, што пры выкліку таксі Uber пакажа выніковую кошт паездкі, а не тарыф, які адпавядае ўзроўню шчыльнасці трафіку па шляху руху ў месца прызначэння.
У канцы ліпеня 2016 года з’явіліся паведамленні аб тым, што Uber мае намер інвеставаць 500 мільёнаў даляраў у праект па распрацоўцы ўласных электронных навігацыйных карт. Чакаецца, што гэта дазволіць адмовіцца ад карт Google maps і стварыць карты з улікам спецыфікі сэрвісаў Uber. Больш за ўсё праблем узнікае ў краінах, якія развіваюцца, дзе карты Google не заўсёды дакладныя і падрабязныя. Пры стварэнні карт будзе выкарыстоўвацца інфармацыя ад кіроўцаў, а таксама ўласныя распрацоўкі кампаніі. Першыя карты з’явяцца для ЗША і Мексікі.
У кастрычніку 2016 года кампанія Uber была «ўзламаная» у выніку чаго былі скрадзеныя асабістыя дадзеныя амаль 50 млн пасажыраў і 7 млн кіроўцаў, але дадзены факт быў скрыты кампаніяй. Толькі ў лістападзе 2017 года афіцыйны прадстаўнік Uber - Дарунка Хосровшахи ў сваім пасланні публічна прызнаў і апублікаваў факт узлому. Паводле афіцыйнай інфармацыі былі выкрадзены толькі імёны, адрасы электроннай пошты, нумары мабільных тэлефонаў кліентаў і нумары вадзіцельскіх пасведчанняў, але па дадзеных незалежных крыніц спіс скрадзенага некалькі больш шырокі. Зламыснікі, якія скралі дадзеныя, запатрабавалі ад Uber выкуп. Асобы злачынцаў былі ўсталяваныя і ім за маўчанне была выплачана сума ў памеры 100 тыс. Даляраў, замаскіраваная пад ўзнагарода па праграме bug bounty.
Кампанія Uber ўжо некалькі гадоў выкарыстоўвае прыкладанне Greyball, якое адсочвае геолокацию патэнцыйных кліентаў, іх паводніцкія асаблівасці, што дапамагае вызначыць іх род заняткаў і заблакаваць ў выпадку неабходнасці. Блакуюцца не толькі злачынцы і прадстаўнікі канкурэнтаў, але і чыноўнікі з кантралюючых органаў. Гэта выкарыстоўваецца ў такіх рэгіёнах, дзе ў кампаніі ёсць спрэчкі з уладамі. Упершыню аб падобнай праграме паведамілі транспартныя інспектары Портланд, дзе ў свой час не было аформлена дазвол ад гарадскіх уладаў.
13 ліпеня 2017 года “Яндекс.Такси» і Uber падпісалі пагадненне аб аб’яднанні бізнесу і сэрвісаў па онлайн-замове таксі ў Расіі, Азербайджане, Арменіі, Беларусі, Грузіі і Казахстане. Кампаніі вырашылі ўкласці ў аб’яднаную структуру 325 мільёнаў даляраў. На 59,3 адсотка платформа будзе належаць «Яндэксу», на 36,6 адсотка - Uber, і на 4,1 працэнта - супрацоўнікам платформы.
Паслугі
З дапамогай прыкладання Uber заказчык рэзэрвуе машыну з кіроўцам (таксі) і адсочвае яе перасоўванне да паказанай кропцы, аплата вырабляецца з дапамогай дадзеных банкаўскай карты або наяўнымі.
Дадатак Uber налічвае каля двух дзесяткаў розных варыянтаў таксі, сэрвісаў сумесных паездак і сэрвісаў дастаўкі. У розных краінах прадстаўлены свой набор паслуг. Напрыклад, Family Profile - падлучэнне бацькамі сваіх дзяцей (падлеткаў да 18 гадоў) з магчымасцю сачэння за іх маршрутам пры карыстанні Uber.
А таксама:
UberX - стандартнае таксі эканом-класа
UberBlack - таксі прадстаўніцкага класа з больш дарагімі машынамі
UberSelect - таксі бізнес-класа (сярэдняе паміж эканом і прадстаўнічым класам)
UberPop - таксі эканом-класа з кіроўцам без ліцэнзіі на таксі
UberPool - стандартнае таксі з падборам па маршруце некалькіх спадарожнікаў і падзелам паміж імі кошту ( «міні-маршрутка»)
UberStart - самы танны варыянт (танней UberX), дапускаюцца машыны 10-15 гадоў
UberSUV - паездкі на ёмістым аўтамабілі прэміум-класа з прафесійным кіроўцам
UberXL - паездкі на ёмістым аўтамабілі эканом-класа з прафесійным кіроўцам (да 6 пасажыраў)
UberMOTO - паездкі на двухмесных мапедах на заднім сядзенні
UberWAV - перавозка людзей на інвалідных калясках
UberPIZZA - дастаўка піцы
UberPET - перавозка жывёл
UberKIDS - перавозка дзяцей ад 3 гадоў (ад 15 кг). У Маскве можна выклікаць знаходзячыся толькі ў межах МКАД.
UberEXEC
UberLUX
UberTAXI
UberEATS - сэрвіс заказу ежы на дом
UberBoat - сэрвіс выкліку персанальнага воднага транспарту (даступны ў Турцыі)
UberTrip - сэрвіс арэнды аўтамабіля на 5 гадзін і больш - фіксаваны тарыф за 5 гадзін (даступны ў Інданезіі (а. Балі)
Фінансы
Кампанія Uber прыцягвала каля 11,5 млрд дал. У 14 раўндах ад венчурных інвестараў і фондаў прыватных інвестыцыі. У жніўні 2016, па некаторай інфармацыі, Uber дасягнула дамоўленасці аб продажы сваёй даччынай кампаніі Uber China кампаніі Didi. Didi, у сваю чаргу, збіраецца інвеставаць $ 1 млрд у Uber Global.
Канфлікты
Дзейнасць сэрвісу выклікала канфліктныя сітуацыі і пратэсты ў мностве краін, уключаючы Францыю, Германію, Італію, Нідэрланды, Іспанію. У некаторых краінах на кампанію Uber былі накладзеныя штрафы, у іншых забараняліся некаторыя або ўсе яе паслугі. Праблема звязаная з неадпаведнасцю правілаў сэрвісу заканадаўству шэрагу еўрапейскіх краін (часцей за ўсё - адсутнасць належаць ліцэнзій на прадастаўленне паслуг возніцтва), а таксама з прыніжаных тарыфамі.
У Маскве таксісты таксама выказвалі незадаволенасць дзейнасцю Uber, у прыватнасці, называючы кампанію «найбуйнейшым нелегальным перавозчыкам». У 2015 годзе дэпартамент транспарту Масквы і кампанія Uber дамовіліся падпісаць спецыяльнае пагадненне, якое абмяжоўвае паслугі кампаніі толькі легальнымі перавозчыкамі. У студзені 2016 году кіраўнік Дэпартамента Транспарту Масквы Максім Ликсутов прыгразіў звярнуцца ў праваахоўныя і судовыя органы з патрабаваннем аб забароне працы дадзенага мабільнага прыкладання на тэрыторыі Масквы, калі Uber не падпіша абмежавальнае пагадненне. У 2017 годзе Федэральная гандлёвая камісія ЗША абвясціла аб тым, што Uber пагадзілася з яе ўмовамі па ўрэгуляванні прэтэнзій да таго, як мабільны сэрвіс захоўвае персанальныя дадзеныя сваіх кліентаў. На працягу 20 гадоў амерыканская кампанія павінна будзе кожныя два гады праходзіць праверку незалежных аўдытараў на адпаведнасць палітыкі Uber патрабаванням рэгулятара ў галіне захоўвання канфідэнцыйнай інфармацыі.
Зноскі
- ↑ https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-12-03/uber-raises-funding-at-62-5-valuation Праверана 14 жніўня 2016.
- ↑ Uber fires 20 staff after harassment investigation — BBC News, 2017. Праверана 25 снежня 2017.
- ↑ Uber — Гарады
- ↑ Uber — Развіццё гарадоў
- ↑ Uber — Мінск Архівавана 28 сакавіка 2016.
- ↑ Uber Brings Its Disruptive Car Service To Chicago
- ↑ https://www.bostonglobe.com/ideas/2014/07/26/the-long-strange-journey-uber/6DFRmI3xcKJdXUtljsDktO/story.html
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Uber
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Кампаніі паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Кампаніі без геаграфічных каардынат
Катэгорыя·Кампаніі, заснаваныя ў 2009 годзе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных