Эпіфіз, пінеальная жалеза, ці шышкападобнае цела (corpus pineale, epiphysis cerebri) — невялікі орган, які выконвае эндакрынную функцыю, лічыцца складовай часткай фотаэндакрыннай сістэмы; прымацаваны ланцужкамі да абодвух зрокавых бугроў прамежкавага мозга. Няпарная ўтварэнні шаравата-чырвонага колеру, размешчанае ў цэнтры мозга паміж паўшар’ямі ў месцы міжталамічнага зрашчэнні. Звонку эпіфіз пакрыты злучальнатканкавай капсулай, ад якой унутр залозы адыходзяць трабекулы, якія падзяляюць яе на долькі. Выпрацоўвае гармоны мелатанін, сератанін і адрэнагламерулатрапін.
Анатамічна належыць да надталамічнай вобласці, ці эпіталамуса. Эпіфіз адносіцца да дыфузнай эндакрыннай сістэмы[1], аднак часта яго завуць залозай унутранай сакрэцыі (прыпісваючы яго прыналежнасць да гландулярнай эндакрыннай сістэмы). На падставе марфалагічных прыкмет эпіфіз прылічваюць да органаў, размешчаным па-за мяжамі гематаэнцэфалічнага бар’ера.
Дагэтуль функцыянальная значнасць эпіфіза для чалавека недастаткова вывучана. Сакраторныя клеткі эпіфіза вылучаюць у кроў гармон мелатанін, сінтэзаваны з сератаніну, які ўдзельнічае ў сінхранізацыі цыркадных рытмаў (біярытмы «сон — няспанне») і, магчыма, уплывае на ўсе гіпаталама-гіпафізарныя гармоны, а таксама імунную сістэму. Адрэнагламерулатрапін (Farell 1959) стымулюе выпрацоўку альдастэрону, біясінтэз ажыццяўляецца шляхам аднаўлення сератаніну.
Да вядомых агульных функцый эпіфіза адносяць: