Цэнзура ў СССР — кантроль савецкіх і партыйных органаў СССР над зместам і распаўсюджваннем інфармацыі, у тым ліку друкаванай прадукцыі, музычных і сцэнічных твораў, твораў выяўленчага мастацтва, кінематаграфічных і фатаграфічных твораў, перадач радые і тэлебачання, з мэтай падаўлення ўсіх крыніц інфармацыі, альтэрнатыўных афіцыйным[1], абмежаванні або недапушчэння распаўсюджвання ідэй і звестак, якія лічыліся шкоднымі ці непажаданымі.
Сістэма ўсеагульнай палітычнай цэнзуры ўключала розныя формы і метады ідэалагічнага і палітычнага кантролю — нараўне з прамымі (забарона публікацыі, цензорское ўмяшанне, адхіленне рукапісаў) ужываліся самыя разнастайныя ўскосныя метады, якія адносяцца да кадравай, выдавецкай, ганарарнай палітыцы[1].
Функцыі цэнзурнага кантролю былі ўскладзены на спецыяльныя дзяржаўныя ўстановы[2]. Цэнзура кантралявала ўсе ўнутраныя афіцыйныя каналы распаўсюджвання інфармацыі: кнігі, перыядычныя выданні, радые, тэлебачанне, кіно, тэатр і г. д.[3], інфармацыю, якая паступае звонку (глушэння замежных радыестанцый, якія вяшчаюць на мовах народаў СССР, скрупулезны кантроль друкаванай прадукцыі замежных СМІ на прадмет «антысаветчыны»). Таксама шырока была распаўсюджана і самацэнзура.
Асноўнымі аб’ектамі цэнзуры былі так званая «антысавецкая прапаганда» (у якую ўключалася ўсе, што не адпавядала бягучым ідэалагічным устаноўкам), ваенныя і эканамічныя сакрэты (напрыклад, інфармацыя аб месцах зняволення і геаграфічныя карты), негатыўная інфармацыя аб стане спраў у краіне (катастрофы, эканамічныя праблемы, міжнацыянальныя канфлікты, адмоўныя сацыяльныя з’явы і г . д.), любая інфармацыя, якая магла выклікаць непажаданыя алюзіі.
Цэнзура ў СССР насіла ў першую чаргу ідэалагічны характар[4][5]. Адны даследчыкі адзначаюць, што савецкая цэнзура, у прыватнасці, не перашкаджала паказу сцэн гвалту, калі яны адпавядалі бягучым ідэалагічным устаноўкам — напрыклад, дэманстравалі знішчэнне ворагаў савецкай улады або выкрывалі зверства ворага[6][7], але пры гэтым іншыя даследчыкі адзначаюць, што на працягу ўсяго перыяду савецкай аўдыевізуальнай гісторыі не існавала такой праблемы, як негатыўнае ўздзеянне вобразаў гвалту ў тэлевяшчанні[8][9].
Большасць даследчыкаў адзначае татальны характар савецкай цэнзуры і падпарадкаванне цэнзурных органаў кантролю з боку Камуністычнай партыі Савецкага Саюза[5][10][11]. Праваабаронцы сцвярджалі, што цензурная практыка парушае міжнародныя абавязацельствы СССР[12][13].