wd wp Пошук: ⬜

Кіпу

Кі́пу (ісп.: quipu ад кечуа: khipu — «вузел», «завязвать вузлы», «лічыць») — старажытная мнеманічная і лічэбная сістэма інкаў і іх папярэднікаў у Андах, своеасаблівая пісьменнасць. Прадстаўляе сабой складаныя вяровачныя спляценні і вузялкі, вырабленыя з поўсці паўднёваамерыканскіх вярблюдавых (альпакі і ламы) альбо з бавоўны. У кіпу можа быць ад некалькіх нітак да 2000. Яна выкарыстоўвалася для перадачы паведамленняў пасыльнымі часкі па спецыяльна пракладзеных імперскіх дарогах, а таксама ў самых розных аспектах грамадскага жыцця (у якасці календара, тапаграфічнай сістэмы, для ўліку падаткаў, фіксацыі законаў і інш.). Кіпу ўпершыню ў гісторыі чалавецтва выкарыстоўвалася для прымянення такога спосабу вядзення бухгалтарскага ўліку як двайны запіс.[1]

У музеях свету захоўваецца 751 кіпу, самыя вялікія калекцыі знаходзяцца ў музеях Берліна і Мюнхена, меншыя — у музеях Перу.

Большая частка інфармацыі, зафіксаваная ў кіпу (2/3 расшыфраваных выпадкаў), — лічбавая, у дзесяцічнай сістэме злічэння. Сістэма кадзіравання ўключала прымяненне ключа галоўнага шнура, кадзіраванне колерам, кадзіраванне вузламі, фармат «утварэння серый», улік «фактару пазіцыі».

Зноскі

↑ http://www.nytimes.com/2016/01/03/world/americas/untangling-an-accounting-tool-and-an-ancient-incan-mystery.html

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кіпу
Вузялкі на памяць.
Часопіс «Archaeology». Conversations: String Theorist (Volume 58 Number 6, November/December 2005)(нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 18 жніўня 2011. Праверана 23 студзеня 2013.
Прыклад як робяцца вузлы ў стос(нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 18 жніўня 2011. Праверана 23 студзеня 2013.
Unraveling Khipu’s Secrets(нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 18 жніўня 2011. Праверана 23 студзеня 2013.