Другая бітва за Эз-Завію — бітва за горад Эз-Завія падчас грамадзянскай вайны ў Лівіі.
13 жніўня паўстанцы пасля начнога штурму авалодалі горадам Гар’ян — найбуйнейшым горадам у гарах Нафуса, што знаходзіцца на найважнейшай дарозе з Трыпалі на поўдзень. Пра гэта паведаміў прадстаўнік Зiнтанскaгa ваеннага камандавання Фатх-эль-Айіб. Сілы паўстанцаў зайшлі ў горад з паўночнага боку, якая не была прычынена ўрадавымі войскамі. Па словах Фатх-эль-Айіба, штурм горада і сутыкнення «з рэшткамі войскаў рэжыму» працягваліся 4 гадзіны, затым ўрадавымі войскі адступілі[2].
Адначасова паўстанцы працягнулі развіваць наступ на Эз-Завію, да якой іх, па словах Фатх-эль-Айіба, 13 жніўня адлучала 15 кіламетраў[3]. Увечары таго ж дня з’явіліся першыя паведамленні аб тым, што перадавыя часткі паўстанцаў ўвайшлі ў Эз-Завiю. Хоць прадстаўнік урада Лівіі ў Трыпалі заявіў, што «вельмі малая група паўстанцаў ўвайшла ў Эз-Завiю[4], але была спыненая нашымі ўзброенымі сіламі», шэраг інфармагенцтваў пацвердзіў развіццё наступу паўстанцаў у самім горадзе. Карэспандэнт інфармацыйнага агенцтва Associated Press, які ўвайшоў у горад з атрадам паўстанцаў, паведамляе, што «сотні жыхароў выйшлі на вуліцу, сустракаючы паўстанцаў»[5]. Затым, па словах карэспандэнта, пачаўся бой з контратакуючымi часткамі ўрадавых войскаў[6].
14 жніўня Ваенны Савет Зінтану абвясціў аб узяцці горада Сарман на ўзбярэжжы Міжземнага мора, у 10 км на захад ад Эз-Завii[7][8]. Адначасова ў самой Эз-Завii ішлі жорсткія баі паміж рэвалюцыянерамі і войскамі Кадафі, якія атрымалі падмацавання з Трыпалі. Паведамляецца пра вялікую колькасць снайпераў на дахах вышынных дамоў і мінамётным агні[9]. Стратэгічнае значэнне Эз-Завii, у прыватнасці, прадыктавана і тым, што узяўшы Эз-Завiю, рэвалюцыянеры адбілі б стратэгічна важны горад на Міжземным моры, у якім знаходзіцца адзіны паблізу Трыпалі нафтаперапрацоўчы завод. З іншага боку, перарэзаўшы прыбярэжная шашы, яны змаглі б блакаваць пастаўкі забеспячэння войскаў Кадафі з Туніса[10].
15 жніўня з’явіліся першыя паведамленні паўстанцаў аб баях у Сабраце[11] і Эль-Аджэйлаце[12], размешчаных на захад ад горада Сарман. Прадстаўнік пераходнага Нацыянальнага Савета заявіў аб узяцці імі горада, а таксама пра перамовы з акружанай групай урадавых войскаў у суседняй Сабраце, якім было прапанавана здаццая[13]. У гэты ж дзень паўстанцы заявілі, што ім удалося адбіць у ўрадавых войскаў горад Тыджы — апошні аплот урадавых войскаў у раёне гор Нафуса[14] і пачаць баі за Бадр — горад, які адкрывае шлях паўстанцам да прыбярэжнага горада Зувара, населенаму, як і горы Нафуса, пераважна амазiгамi.
16 жніўня прадстаўнік паўстанцаў пацвердзіў інфармацыю аб узяцці горада Тыджы і заявіў, што цяпер баі вядуцца за суседні (17 км ад Тыджы) горад Бадр, з якога напярэдадні вёўся абстрэл пазіцый паўстанцаў. Ён таксама пацвердзіў, што ідуць баі за нафтаперапрацоўчыя прадпрыемствы Завii, а ўрадавыя войскі кантралююць прыблізна 30% горада, у асноўным — усходнія і паўночна-ўсходнія ўскраіны[15].
18 жніўня паўстанцы захапілі нафтаперапрацоўчы завод Эз-Завii, адначасова журналісты пацвердзілі, што Гар’ян таксама знаходзіцца пад кантролем іх сіл[16].
19 жніўня прадоўжылiся баі ў цэнтры Эз-Завii. Пазіцыі паўстанцаў, а таксама бальніцы і іншыя будынкі ў Эз-Завii абстрэльвалiся мінамётамі, артылерыяй і цяжкімі кулямётамі, аднак з надыходам цемры паўстанцам атрымалася выцесніць урадавыя войскі з шматпавярховай гасцініцы і цэнтральнай плошчы горада. Авіяцыя НАТА працягнула наносіць ўдары па ўрадавых сілах, якія рухаюцца да Эз-Завii з боку Трыпалі (па некаторых дадзеных, авіяцыя НАТА знішчыла дзве калоны падмацаванняў)[17].
20 жніўня паўстанцы цалкам авалодалі Эз-Завiяй[18], пачаўшы наступ на Трыпалі, які знаходзіцца ў 50 км ад Эз-Завii[19]. Неўзабаве пачалася бітва за Трыпалі.
↑ Revolutionaries claim capture of gateway to Tripoli(недаступная спасылка)//Libya TV, 13 August 2011
↑ Tarek Amara, Missy Ryan,Robert Birsel, Joseph Nasr, Douglas Hamilton, Angus MacSwan Libyan rebels advance on Zawiyah, battle in Brega Архівавана 18 жніўня 2011. //Reuters, 13 August 2011
↑ Libya conflict: Rebels battle Gaddafi troops in Zawiya //BBC News Africa,14 August 2011
↑ Karin Laub Heavy clashes as Libyan rebels enter Zawiya(недаступная спасылка) //Forbes, 13 August 2011
↑ Rebels say capture another town west of Tripoli Архівавана 7 студзеня 2014.
↑ Michael Georgy Libyan rebels fly flag over key town near Tripoli(недаступная спасылка)//The Vancouver Sun, 14 August 2011
↑ Colonel Jomaa Ibrahim has told Al Jazeera that «opposition fighters are in control of Az Zawiyah, surman, Agilette and Gharyan. There are clashes in Az-Zawiyah and Gharyan as opposition forces are pushing pro-Gaddafi forces out». Архівавана 25 жніўня 2011.//Al Jazeera Blogs, 14 August 2011
↑ Libya shows signs of slipping from Muammar Gaddafi’s grasp(недаступная спасылка)//War & Peace in the Middle East, 15 August 2011
↑ Karin Laub Gadhafi’s troops use hospital as base, doctors say //Associated Press, (via Yahoo! News) 16 August 2011 Архівавана 28 красавіка 2014. копия
↑ Ulf Laessing, Yvonne Bell «Libyan Rebels Seize Refinery, Eye Tripoli» Архівавана 24 верасня 2015. // Reuters, 18 August 2011.
↑ Battle for Libya: Latest from Az Zawiyah and Zlitan // Youtube
↑ Libya rebels take Zawiyah // Reuters, 20 August 2011