wd wp Пошук: ⬜

Віктар Мікалаевіч Цемушаў

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Цемушаў. Віктар Мікалаевіч Цемушаў (4 сакавіка 1975, Бабруйск, БССР, СССР — 23 чэрвеня 2011, Мінск, Беларусь) — беларускі гісторык. Кандыдат гістарычных навук, дацэнт. Брат-блізнюк Сцяпана Цемушава

Біяграфія

Пачатак навуковай кар’еры

Скончыў гістарычны факультэт БДУ (1997) з чырвоным дыпломам. Некаторы час член Федэрацыі анархістаў Беларусі. На момант сканчэння ўніверсітэта працаваў у школе настаўнікам, кіраваў некалькімі гурткамі пры школе і Цэнтры пазашкольнай работы, клубам у Дырэкцыі па справах культуры БДУ. Гуляў са сваёй камандай «Паняверкі» у інтэлектуальныя гульні.

Скончыў магістратуру (1998) і аспірантуру (2001) пры гістарычным факультэце БДУ. Абараніў дысертацыю па гістарычнай геаграфіі першапачатковага Маскоўскага княства на тэму «Территория и границы Московского княжества в конце XIII — первой половине XIV в.» (2002). Навуковы кіраўнік — Алег Яноўскі. Быў запрошаны Георгіем Галенчанкам на працу ў аддзел спецыяльных гістарычных навук Інстытута гісторыі НАН Беларусі.

Праца ў Інстытуце гісторыі

З 2002 года працаваў у Інстытуце гісторыі НАН Беларусі. 15 ліпеня 2002 г. — залічаны на пасаду малодшага навуковага супрацоўніка, 15 красавіка 2004 г. — пераведзены на пасаду навуковага супрацоўніка, 15 красавіка 2005 г. — пераведзены на пасаду навуковага супрацоўніка інфармацыйна-аналітычнага аддзела, у 2007—2008 г. — узначальваў аддзел выдавецкай і інфармацыйна-аналітычнай работы, з 2008 года — у аддзеле гісторыі Беларусі Сярэдніх вякоў і пачатку Новага часу.

Таксама з 2001 года па сумяшчальніцтве працаваў на кафедры гісторыі Расіі гістарычнага факультэта БДУ, некаторы час выкладаў у Юрыдычным каледжы БДУ, супрацоўнічаў з Ліцэям БДУ.

У Інстытуце гісторыі НАН Беларусі пазнаёміўся з Міхаілам Спірыдонавым, буйнейшым спецыялістам па гістарычнай геаграфіі Беларусі, які аказаў на яго значны ўплыў. Кірункі навуковай дзейнасці: гісторыя і гістарычная геаграфія Усходняй Еўропы 9-16 ст. На працягу 8 гадоў вывучаў маскоўска-літоўскую мяжу. У планах навуковай дзейнасці даследаванне г.зв. Падняпроўскіх (Рускіх) і Падзвінскіх валасцей, гістарычнай геаграфіі Цэнтральнай Беларусі.

Быў жанаты, меў дачку.

Памёр 23 чэрвеня 2011 года ад рака.

Прызнанне

Чэмпіён Беларусі па «Брэйн-рынгу» (год?).
Лепшы трэнер Беларусі па інтэлектуальных гульнях (год?).
Аўтар манаграфіі, каля 80 навуковых артыкулаў і 300 навуковых, навукова-папулярных і навучальных карт.

Бібліяграфія

Гомельская земля в конце XV — первой половине XVI в.: территориальные трансформации в пограничном регионе. — М.: Квадрига, 2009. — 189 с.
Исторические карты. Проблемы их создания и применения на уроках истории: практическое пособие. — Мн.: Республиканский институт высшей школы, 2007. — 15 с.
Россия в конце XVI — начале XVII в. // Всеобщая история России с древнейших времен до конца XVIII века / Под ред. проф. О. А. Яновского. — М.: Эксмо, 2008. — С. 238—260.
Развитие исторической географии // Институт истории Национальной академии наук Беларуси (1929—2009 гг.) / А. А. Коваленя (рук.) [и др.]; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. — Минск : Беларус. навука, 2009. — С. 557—561.
Вярхоўскія княствы // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1: Абаленскі-Кадэнцыя. — Мн.: БелЭн, 2005. — С. 476—478.
Мажайская зямля: яе тэрыторыя i межы // Беларускі гістарычны часопіс. — 2002. — № 1. — С. 23-28.
Определение территории и границ средневекового государства (на примере Московского княжества конца XIII — первой половины XIV в.) // Веснік БДУ. Сер. III, гісторыя, філасофія, паліталогія, сацыялогія, эканоміка, права. — 2002. — № 1. — С. 30-35.
Начало складывания московско-литовской границы. Борьба за Ржевскую землю // Российские и славянские исследования: Сб. науч. статей. Вып. 1 / Редкол.: О. А. Яновский (отв. ред.) и др. — Мн.: БГУ, 2004. — С. 71-80.
Периферийные княжества в системе обороны ВКЛ: на примере Вяземского княжества // Канструкцыя і дэканструкцыя Вялікага княства Літоўскага: матэрыялы міжнар. Навук. Канф., Гродна, 23-25 крас. 2004 г. / пад рэд. Н. У. Сліж. — Мінск: Лімарыус, 2007. — 188 с. (Гістарычная бібліятэка «ВІТ»). — С. 95-102.
Праблемы развіцця гістарычнай геаграфіі Беларусі // Беларускі гістарычны агляд. — Том 10. — Сшытак 1-2 (18-19). — Снежань 2003. — С. 228—255.
Крайнія ўсходнія межы зямель Вялікага княства Літоўскага ў XV ст. : (уладанні князёў Крошынскіх) / В. М. Цемушаў // Працы гістарычнага факультэта БДУ : навуковы зборнік. — Мінск, 2008. — Вып. 3. — С. 60-64.
Литовско-московский договор 1449 года. Раздел сфер влияния в Восточной Европе // Весці Нацыянальнай Акадэміі Навук Беларусі., серыя гуманітарных навук. — 2005. — № 5. — Ч. 2. — С. 77-80.
Западная граница Великого княжества Московского к 1380 г. // Куликовская битва в истории России: Сб. статей. Под ред. А. Н. Наумова. — Тула: ГУП-Издательство «Левша», 2006. — С. 82-109.
Литовско-тверская граница (проблемы интерпретации источников) // Российские и славянские исследования: науч. сб. Вып. 2 / Редкол.: А. П. Сальков, О. А. Яновский (отв. редакторы) [и др.] — Мн.: БГУ, 2007. — С. 135—142.
К вопросу о московско-литовской границе в XV в. (Волости Чагоща и Болонеск) // Археалогія эпохі сярэднявечча. Да 80-годдзя з дня нараджэння Г. В. Штыхава / Матэрыялы па археалогіі Беларусі. — Мінск: ДНУ «Інстытут гісторыі НАН Беларусі», 2008. — Вып. 15. — С. 186—193.
О подготовке настенных карт и атласов для учреждений образования, обеспечивающих получение общего среднего образования // Гісторыя: праблемы выкладання. 2006. — № 11. — С. 15-18.
Представления о территории и границах Верхнеокских княжеств в работах исследователей // Верхнее Подонье: Природа. Археология. История. Вып. 2: Сб. статей в 2-х т. Т. 2. История / С. Н. Азбелев, Ю. В. Селезнев, А. В. Шеков и др. Предисл. А. Н. Наумова; под ред. А. Н. Наумова. — Тула: Гос. музей-заповедник «Куликово поле», 2007. — С. 257—277.
Ржевский участок литовско-московской границы в конце XIV — начале XVI в. // Материалы по археологии Беларуси. № 14. Памятники эпохи железа и средневековья Беларуси. К 60-летию О. Н. Левко. — Мн.: ДНУ «Інстытут гісторыі НАН Беларусі», 2007. — С. 241—250.
Літоўска-маскоўская граніца ў другой палове XV — пачатку XVI ст. // Ягелоны: дынастыя, эпоха, спадчына : матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф. (Гальшаны-Навагрудак, 8-10 верас. 2006 г.) / НАН Беларусі, Ін-т гісторыі; рэд. кал.: А. А. Каваленя (адказ. рэд.) [і інш.]. — Мінск: Беларус. навука, 2007. — С. 325—340.
Тросненская бітва і паўднёва-заходняя мяжа Вялікага Княства Маскоўскага ў 1368 г. // Беларускі гістарычны агляд. Том 13. Сшытак 2 (25). Снежань 2006. С. 135—176.
Литовско-тверская граница (вторая половина XIV — начало XVI в.) // Вестник ТвГУ. Сер. История. 2007. — Вып. 4. — С. 87-97.
Формирование территории Гомейской волости в составе Великого княжества Литовского (до конца XV в.) // Памяць стагоддзяў на карце Айчыны : зборнік навуковых прац у гонар 70-годдзя Міхаіла Фёдаравіча Спірыдонава / Нацыянальная акадэмія навук, Інстытут гісторыі. — Мінск : Беларуская навука, 2007. — С. 16-73.
К вопросу о московско-литовской границе в XV в. (владения князей Крошинских) // Ruthenica. VI. Киев, 2007. 299—307.
Формирование московско-литовской границы в XV — начале XVI в. // Studia Historica Europae Orientalis = Исследования по истории Восточной Европы: науч. сб. Вып 1 / редкол.: А. В. Мартынюк, Г. Я. Голенченко (отв. ред.) [и др.]. — Минск: БГУ, 2008. — С. 56-77.
«Вайна пад час міру». Першая памежная вайна ВКЛ з Масквою (1486―1494) / Віктар Цемушаў // Беларускі гістарычны агляд : навуковы часопіс / заснавальнік Г. Сагановіч. — Мінск: [б. в.], 2008. — Т. 15, сшыткі 1/2. — С. 5-48.
Дидактические и психолого-педагогические требования к содержанию и оформлению учебных карт и атласов по истории для общеобразовательных учреждений // Веснік адукацыі. — № 12. — 2009. — С. 19-24.

Карты

Пограничная война Великого княжества Московского с Великим княжеством Литовским. 1487—1494 гг. // Родина. — № 11. — 2003. — С. 58-59.
Галіцка-Валынскае княства ў першай палове — сярэдзіне ХIII ст. // Гістарычны Атлас Беларусі. Том 1. Беларусь ад старажытных часоў да канца XVIII ст. — Варшава-Мінск, 2008. — С. 56.
Усходняя Еўропа ў другой палове IX—XI ст. Славянскія дзяржавы // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 48.
Княствы на тэрыторыі Беларусі. XI—XII ст. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 50.
Нашэсце манголаў на Еўропу. 1236—1242 гг. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 54-55.
Вялікае княства Літоўскае і Каралеўства Польшча. 1377—1392 гг. Крэўская унія // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 62-63.
Максімальнае пашырэнне Вялікага княства Літоўскага ў часы Вітаўта. 1392—1430 гг. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 64-65.
Вялікая вайна 1409—1411 гг. Бітва пад Грунвальдам 15 ліпеня 1410 г. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 66-67.
Узаемаадносіны Вялікага княства Літоўскага з Вялікім княствам Маскоўскім і Крымскім ханствам. 1487—1537 гг. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 74-75.
Змены ўсходняй граніцы ВКЛ у канцы XV — першай трэці XVI ст. // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1: Абаленскі-Кадэнцыя. — Мн.: БалЭн, 2005. — С. 368.
Верховские княжества в конце XIII — начале XVI в. // Большая Российская Энциклопедия. — М., 2006. — Т. 5. — С. 198.
Великое княжество Литовское в 1345—1430 гг. // Республика Беларусь: Энциклопедия: В 6 т. — Т. 2. — Мн.: БелЭн, 2006. — С. 612.
Русские земли в годы правления Дмитрия Донского (1359—1389 гг.) // Куликово поле: Большая иллюстрированная энциклопедия / Под общ. ред. В. П. Гриценко. — Тула: Гос. музей-заповедник «Куликого поле», 2007. — С. 572.
Grand Duchy of Lithuania and its administrative, geographical and religious divisions, 1654—1667 // Kotljarchuk А. In the Shadows of Poland and Russia. The Grand Duchy of Lithuania and Sweden in the European Crisis of the mid-17th Century. — Stockholm, 2006. — Р. 292—293. (в соавторстве)
Тэрыторыя паўночна-усходняй Беларусі падчас Інфлянцкай вайны 1558—1570 гг. // Янушкевіч А. М. Вялікае Княства Літоўскае і Інфлянцкая вайна 1558—1570 гг. — Мінск: Медисонт, 2007. -Вклейка. (в соавторстве)
ВКЛ у другой палове XVI ст. Утварэнне Рэчы Паспалітай // Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 2: Беларусь у перыяд Вялікага Княства Літоўскага / Ю. Бохан [і інш.]; рэд. кал.: М. Касцюк (гал. рэд) [і інш.] — Мінск: Экоперспектива, 2008. -Между с. 624—625.
Станаўленне Малдаўскай дзяржавы (другая палова XIV ст.) // Кошалеў М. К., Папоўская Т. А. Гісторыя беларуска-малдаўскіх узаемаадносін. — Мн.: Беларус. навука, 2009. — Урэзка паміж с. 74-75.
Московско-литовская граница во второй половине XV — первой трети XVI в. // Герберштейн С. Записки о Московии: В 2 т. / Под ред. А. Л. Хорошкевич. — М., 2008. — Т. II: Статьи, комментарии, приложения, указатели, карты. — Вкладыш.
Черниговская земля и ее соседи в XII в. // Зайцев А. К. Черниговское княжество X—XIII вв. Избранные труды. — М.: Квадрига, 2009. — Врезка между С. 218—219.
Беларускія землі ў сярэдзіне XVII ― XVIII ст. [Карты]: вучэбны наглядны дапаможнік: для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi. — Мінск: Белкартаграфія, 2006. — 1 карта (2 л.).
Речь Посполитая в конце XVI ― середине XVIII в. [Карты]: учебное наглядное пособие для общеобразовательных учреждений. — Минск: Белкартография, 2008. — 1 карта (2 л.).
Старажытная Русь у канцы XI — пачатку XIII ст. [Карты]: вучэбны наглядны дапаможнік: для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі. — Мінск: Белкартаграфія, 2005. — 1 карта (2 л.).
Акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі. 1941―1944 гг. [Карты]: вучэбны наглядны дапаможнік для агульнаадукацыйных устаноў. — Мінск: Белкартаграфія, 2009. — 1 карта (2 л.).
Гісторыя Беларусі, XVI—XVIII стст. [Карты]: атлас. — Мінск: Выдавецкі цэнтр Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, 2005. −27 с. (у сааўтарстве)
Всемирная история Нового времени, XIX ― начало XX в. [Карты]: атлас: учебное пособие для 8-го класса общеобразовательных учреждений с русским языком обучения. — Минск: Белкартография, 2008. −35, [1] c. (в соавторстве)

Спасылкі

История. Историческая география Архівавана 5 жніўня 2010. — сайт В. М. Цемушава

Зноскі

Літаратура

Груша А. И., Кузьмин А. В. Виктор Николаевич Темушев: Некролог(недаступная спасылка) // Studia Slavica et Balcanica Petropolitana. — 2011. — № 1 (9).
Звесткі пра аўтараў // METRICIANA: Даследаванні і матэрыялы Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага. Том II. — Мінск: Athenaeum — Аддзел спецыяльных гістарычных навук ІГ НАНБ, 2003. — 260 с. (Athenæum VIII);
Институт истории НАН Беларуси в лицах, 1929―2008: биобиблиографический справочник. ― Минск, 2008;