«Архіпелаг ГУЛАГ» (руск.: Архипелаг ГУЛАГ) — нарыс расійскага пісьменніка Аляксандра Салжаніцына пра прымусовую працу ў Савецкім Саюзе і сетку канцэнтрацыйных лагераў. Трохтомная кніга складаецца ў асноўным з наратыву, сабранага са сведчанняў відавочцаў і даследчага матэрыялу, а таксама з уласнага вопыту аўтара, які быў вязнем такіх рабочых лагераў.
Кніга напісаная, як паказана пры яе сканчэнні, у 1958—1968 гадах. Упершыню была апублікавана ў арыгінале па-руску ў Францыі ў 1973 годзе. У Савецкім саюзе існавала ў фармаце самвыдату, да афіцыйнага выдання ў 1989 годзе.
Назва кнігі хавае ў сабе метафару, якая прасочваецца ва ўсёй працы. Словам архіпелаг малюецца метад і сістэма канцэнтрацыйных лагераў, якія былі раскіданы па ўсім СССР, параўноўваючы яе з бязмежных «ланцужком астравоў», якія вядомыя тым, хто меў няшчасце на іх трапіць.