Ананія
Ананія, або Ананій (2-я палова XV стагоддзя — 1-я палова XVI стагоддзя) — першы вядомы на імя разьбяр па дрэве на тэрыторыі Беларусі.
Стварыў для пінскага, клецкага і рагачоўскага князя Ф. І. Яраславіча некалькі разьбяных драўляных абразкоў. У Рускім музеі ў Санкт-Пецярбургу захоўваюцца дзве разьбяныя мініяцюры Ананіі — «Прамудрасць стварыла сабе храм» і чатырохчасткавы абразок «Святы». Абразкі зроблены з цёмнага, цвёрдага дрэва. На абразку «Святы» ёсць надпіс, што ён падораны князем Яраславічам свайму баярыну Фёдару Іванавічу Шчэпіну (на думку В. Пазднякова гэта Фёдар Пятровіч Шчэпа, які меў маёнткі каля Пінска і Клецка і згадваецца ў 1503—1528 гадах, але ёсць перэчанні такому атаясненню), а «робілъ попъ Ананиа». Ананія, напэўна, быў святаром у адным з гарадоў паўднёвай Беларусі.
Падобны абразок «Прамудрасць стварыла сабе храм» захоўваецца ў калекцыі графа Бланжы ў Парыжы, выява і надпіс на ім троху адрозніваюцца ад захоўванага ў Рускім музеі.
Літаратура
- Груша А. И. Кого и за что князь Федор Иванович Ярославич одарил деревянным образком с сюжетом «Премудрость созда себе храм»? // Древняя Русь: вопросы медиевистики. — № 2 (84), июнь 2021 г. — С. 52-67.
- БЭ у 18 т. — Т. 1. — С. 338
- Республика Беларусь: энциклопедия. — Мн., 2006. — Т. 2. 912 с. — С. 97;
- Культура Беларусі: энцыклапедыя. У 6 т. — Мiнск, 2010. — Т. 1. 704 с. — С. 149—150;
- Пазднякоў В. Ананія // Вялікае княства Літоўскае: энцыклапедыя ў 2 т. Мiнск, 2005. Т. 1. — С. 226.
- Пластыка Беларусі XII—XVII стагоддзяў / Н. Ф. Высоцкая — Мн.: Беларусь, 1983. — 232 с. — Табл. 21, 22.
- Плешанова И. И. Анания // Православная энциклопедия. — М., 2001. Т. 2. С. 222.
- Плешанова И. И. Два резных деревянных образка в собрании Русского музея // Памятники культуры: Новые открытия. 1979. Л., 1980. — С. 216.
- Уваров А. С. Резная икона: «Премудрость созда себе дом», принадлежавшая Пинскому князю Феодору Ивановичу Ярославичу, 1499—1522 // Уваров А. С. Сборник мелких трудов. М., 1910. Т. 1;
Спасылкі
На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх- Ананія на сайце Электронная энцыклапедыя «Вялікае Княства Літоўскае»
Катэгорыя·Артыкулы пра асоб без партрэтаў
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Постаці Пінска
Катэгорыя·Памерлі ў XVI стагоддзі
Катэгорыя·Разьбяры Беларусі
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Нарадзіліся ў XV стагоддзі