wd wp Пошук: ⬜

Алег Уладзіміравіч Молчан

Артыкул трэба вікіаформіць.

Няма або замала спасылак на іншыя артыкулы, а менавіта гіпертэкставасць — адна з пераваг Вікіпедыі.

Алег Уладзіміравіч Молчан (11 красавіка 1965, Мінск — 26 кастрычніка 2019, Жэнева [1]) — беларускі кампазітар, піяніст, прадзюсар, грамадскі дзеяч.

Біяграфія

Нарадзіўся 11 красавіка 1965 года ў Мінску ў сям’і прафесійнага музыкі. Вучыўся ў сярэдняй спецыяльнай музычнай школе пры Беларускай дзяржаўнай кансерваторыі (ССМШ), якую скончыў па класе харавога дырыжыравання ў 1983 годзе[2].

Ва ўзросце 8 гадоў адбыўся дэбют Алега Молчана ў якасці кампазітара — ён напісаў і сыграў невялікую п’еску. У школьныя гады Молчан спяваў у хоры хлопчыкаў сярэдняй спецыяльнай музычнай школы пад кіраўніцтвам Ігара Жураўленкі. Гэты калектыў выступаў на самых прэстыжных пляцоўках: Вялікі тэатр оперы і балета Беларусі, Домскі сабор, Эрмітаж, харавыя фестывалі ў Тарту [3]. Ужо ў той час кумірамі школьніка былі такія сучасныя кампазітары, як Яўген Глебаў, Райманд Паўлс, Куінсі Джонс, піяніст Оскар Пітэрсан, група Queen.

Кар’ера Алега Молчана як піяніста пачалася адразу пасля заканчэння ССМШ. Ён супрацоўнічаў з рознымі музычнымі калектывамі і граў сольныя праграмы. У 1985—1987 гадах Алег Молчан быў прызваны на тэрміновую ваенную службу, якую праходзіў у ансамблі песні і танца Белпалка (цяпер — Узорна-паказальны аркестр унутраных войскаў МУС Беларусі). У складзе гэтага калектыву ўдзельнічаў у канцэртах у 30-кіламетровай зоне Чарнобыльскай АЭС. У войску напісаны харавы цыкл на вершы Янкі Купалы «Я нясу вам дар» (вык. Акадэмічны хор Белтэлерадыёкампаніі [4], дырыжор А. Саўрыцкі; Дзяржаўная акадэмічная капэла імя Р. Шырмы п/к Л. Яфімавай; Мінскі камерны хор п/к Н. Міхайлавай).[5][6].

Дэмабілізаваўшыся, Алег Молчан працаваў у Белдзяржфілармоніі ў якасці кіраўніка вакальна-інструментальнага ансамбля «Асарці», паралельна займаючыся аранжыроўкамі твораў і кампазітарскай дзейнасцю. У гэты перыяд у выдавецтве «Мастацтва» выходзяць яго першыя нотныя творы — «Рэгтайм», «Накцюрн» і «Чыпаліна».

З 1987 года Алег Молчан актыўна супрацоўнічаў як аўтар і аранжыроўшчык з вядучымі калектывамі і артыстамі. У прыватнасці, для аркестра пад кіраўніцтвам Міхаіла Фінберга сумесна з паэтэсай Валянцінай Аколавай яны стварылі песенны цыкл «На рацэ Прыманцы».

У 1991 годзе Алег Молчан паступіў у Беларускую дзяржаўную кансерваторыю на спецыяльнасць кампазіцыя ў клас прафесара Андрэя Мдзівані. У тым жа годзе народны артыст СССР Уладзімір Мулявін запрасіў Алега Молчана на працу ў дзяржаўны ансамбль «Песняры» ў якасці піяніста, аранжыроўшчыка і кампазітара, а фактычна ён стаў музычным кіраўніком калектыву. Афіцыйна ж на гэтую пасаду быў прызначаны ў 1998 годзе. Усе папярэднія 29 гадоў у штатным раскладзе «Песняроў» такой пазіцыі проста не існавала.

Памёр 26 кастрычніка 2019 года ў Жэневе. Пахаваны ў Мінску на Усходніх могілках.

Творчая дзейнасць

Дэбютам Алега Молчана ў «Песнярах» стала праграма «Ave sole, альбо Слова Скарыны»[7], напісаная ў суаўтарстве з паэтам-песеннікам Аляксандрам Лягчылавым. Менавіта яе знакаміты ансамбль не проста ўзяў у рэпертуар, а выканаў на канцэрце да свайго 20-гадовага юбілею. Гэтая праграма была адзначана і на рэспубліканскім конкурсе кампазітараў да 500-годдзя Францыска Скарыны: Алег Молчан быў уганараваны званнем лаўрэата ў намінацыі «Буйная форма».

Алег Молчан унёс вялікі ўклад у стварэнне рэпертуару[8] ВІА «Песняры» — гэта і яго аўтарскія[9] песні, і аранжыроўкі твораў Уладзіміра Мулявіна. Адзін з самых значных творчых праектаў «песняроўскага» перыяду Алега Молчана — праграма «Вянок».

Працуючы над гэтай праграмай, Алегу Молчану давялося рабіць выбар: навучанне ў кансерваторыі або «Песняры». Як прызнаўся сам кампазітар, тады не было нават часу пахадайнічаць пра акадэмічны адпачынак, і з кансерваторыяй прыйшлося развітацца.

У 1994 годзе «Песняры» шырока адзначылі 25-годдзе калектыву. Да юбілейнай праграмы «Голас душы» Алег Молчан рабіў аранжыроўкі, таксама прагучалі і яго аўтарскія творы: «Обманите меня»[10]., «Кума»[11], «Хрыстос уваскрос», «Малітва», новая версія[12] «Купалінкі» a cappella.

У 1996 годзе Алег Молчан сумесна з Уладзімірам Мулявіным працуе над стварэннем праграмы «Казацкая вольнасць», у якую ўвайшлі яго песенныя кампазіцыі на вершы Уладзіміра Някляева («Гуляй, казак»[13], «Ой, вы други»[14] і апрацоўкі народных песень («Распрягайте, хлопцы, коней»).

Алег Молчан прымаў удзел у запісе юбілейнага дыску «Песняроў» (1994)[15] на студыі Polygram (Галандыя) у якасці піяніста, кампазітара і аранжыроўшчыка.

Многія песні, напісаныя Алегам Молчанам у «Песнярах», ужо належаць да сучаснай песеннай класікі. Маладыя артысты ўключаюць іх у свой рэпертуар і перамагаюць з імі на прэстыжных музычных конкурсах. Вяршыняй творчасці Алега Молчана ў «Песнярах» лічыцца песня на вершы Янкі Купалы «Малітва»[16], якую ўзяў у свой рэпертуар Уладзімір Мулявін. Фактычна з першага выканання публіка ўспрыняла яе як духоўны гімн Беларусі.

Пасля смерці першага выканаўцы кампазітар стварыў некалькі версій «Малітвы». Твор неаднаразова гучаў у канцэртах да Дня незалежнасці Рэспублікі Беларусь (выканаўцы: Аляксандр Ціхановіч, Ядзвіга Паплаўская, Ірына Відава, вакальны гурт «Чысты голас», Алёна Ланская); падчас урачыстай цырымоніі «Малітва за Беларусь»[17] з удзелам прэзідэнта і кіраўнікоў усіх канфесій у Храме-помніку Усіх Святых; на аўтарскіх канцэртах Алега Молчана ў Палацы Рэспублікі і на Нацыянальным фестывалі[18] беларускай песні і паэзіі ў Маладзечне. Алег Молчан напісаў харавую партытуру «Малітвы» для архіерэйскага хору Мінскага Свята-Духава кафедральнага сабора[19] (рэгент Віталь Сабалеўскі), прэм’ернае выкананне якой адбылося на ХХVII Маскоўскім Велікодным фестывалі ў 2018 годзе.

У 2000 годзе Алег Молчан звольніўся з «Песняроў» і стварыў студыю гуказапісу пры Беларускім саюзе кампазітараў.

Вядомая прымаўка «Таленавіты чалавек таленавіты ва ўсім» ў поўнай меры адносіцца да Алега Молчана. У 2001 годзе ён быў запрошаны ў Дзяржаўны камітэт па справах моладзі на пасаду начальніка ўпраўлення па працы з творчай моладдзю ў РУП «Ювентус». Тут ён бліскуча спраўляўся з пастаўленымі задачамі і на высокім узроўні праводзіў шматлікія творчыя мерапрыемствы, у тым ліку фэстываль «За Саюз» у якасці мастацкага кіраўніка.

З 1994 года Алег Молчан цесна супрацоўнічаў у якасці кампазітара і музычнага прадзюсара са спявачкай Ірынай Відавай[20]. Гэты тандэм раскрыў яшчэ адну яркую грань таленту кампазітара: яго «модныя» песні сталі сапраўднымі хітамі і знаходзяцца ў гарачай ратацыі вядучых радыёстанцый. У 2006 годзе Ірына Відава з песняй «Думала» стала лаўрэатам радыёпрэміі «Залатое вуха»[21], а ў 2011 годзе з песняй «У апошні раз» атрымала прыз глядацкіх сімпатый Нацыянальнай музычнай прэміі ў галіне эстрады[22]. Абедзве песні напісаў Алег Молчан на словы Ірыны Відавай.

Брэнд «Песняры», створаны Уладзімірам Мулявіным, настолькі магутны, што па вялікім рахунку нікому з музыкаў гэтага калектыву не ўдалося зрабіць кар’еру па-за межамі ансамбля. Нікому, акрамя Алега Молчана. Яго таленту і бязмежных здольнасцяў хапае для таго, каб ісці наперад, а не ехаць у карэце мінулага, няхай і самай лепшай. Новыя песні Алега Молчана гучаць зусім не «па-песняроўску», але, як і калісьці, становяцца хітамі ў дзень прэм’еры. Так было з кампазіцыямі «Родныя песні»[23], «Дзве таполі»[24], «Песня мая»[25] на вершы Янкі Купалы, «Карабель маёй краіны»[26] на вершы Алеся Ліпая. «Будуць новыя песні на вершы нашых класікаў і сучаснікаў, — казаў Алег Молчан у адным з інтэрв’ю. — Не бачу сябе ў адрыве ад беларускай песні, беларускай культуры, таму што я сам — беларус»[27].

Алег Молчан складаў музыку для тэатра[28], паспяхова працуе ў сегменце камерцыйнай музыкі[29]: піша застаўкі для радыё і тэлебачання[30] («Рускае радыё», «Радыус ФМ»), у тым ліку замежнага; музычную рэкламу («5 элемент», «Белшына»[31], «Вem Bohnbau»); гімны карпарацый («Белтэлекам»)[32]).

Алег Молчан — актыўна працуючы кампазітар, і што важна, яго песні запатрабаваныя ў выканаўцаў. Менавіта таму ён адзін з нямногіх беларускіх кампазітараў, у творчым багажы якога чатыры аўтарскія канцэрты з удзелам папулярных артыстаў эстрады: 2008 год — «Родныя песнi»[33] ў Белдзяржфілармоніі; 2010 год — да 25-годдзя[34] творчай дзейнасці «Алег Молчан збірае сяброў»[35] ў Палацы Рэспублікі; 2015 год — юбілейны аўтарскі канцэрт «Песня мая» на фестывалі беларускай песні і паэзіі ў Маладзечна[36]; 2016 год — «Малітва» ў Белдзяржфілармоніі[37].

Найбольш папулярныя творы

Песні

Назва песні на мове арыгіналу	Аўтар тэкстаў	Выканаўцы
«Малітва»	Янка Купала	ВІА «Песняры», саліст Уладзімір Мулявін; Леанід Барткевіч, Анатоль Кашапараў, Вадзім Касенка, Аляксандр Ціхановіч і Ядвіга Паплаўская, Ірына Відава, вакальны гурт «Чысты голас»; Архірэйскі хор Свята-Духава кафедральнага сабора
«Милая женщина»	Аляксандр Лягчылаў	ВІА «Песняры», саліст Уладзімір Мулявін
«Обманите меня»	Максіміліян Валошын	ВІА «Песняры», саліст Уладзімір Мулявін; Аляксандр Ціхановіч і Ядвіга Паплаўская; Ірына Відава
«Кума»	Народная	ВІА «Песняры», саліст Уладзімір Мулявін; Якаў Навуменка; Анатоль Кашапараў
«Христос воскрес»	Дзмітрый Меражкоўскі	ВІА «Песняры», саліст Уладзімір Мулявін
«Маргарыта»	Аляксандр Лягчылаў	ВІА «Песняры», саліст Валерый Дайнэка; група «Спадчына», саліст Андрэй Усанаў
«Стася»	Язэп Пушча	ВІА «Песняры», саліст Валерый Дайнэка; БДА «Песняры»
«Юность» («Когда мы были юны»)	Юрый Рыбчынскі	ВІА «Песняры», саліст Ігар Пеня; Леанід Барткевіч, Вадзім Касенка, Анатоль Кашапараў
«Чужая» («Светит полная луна»)	Аляксандр Лягчылаў	ВІА «Песняры», саліст Ігар Пеня; Мікалай Скорыкаў
«Гуляй, казак!»	Уладзімір Някляеў	ВІА «Песняры», саліст Ігар Пеня; Якаў Навуменка; гурт «Бацька атаман»
«Рождественская колыбельная»	Невядомы польскі аўтар XIX стагоддзя	ВІА «Песняры», Дзяржаўны камерны хор Белаурсі
«Любовь сказала да»	Ірына Відава	Ірына Відава
«Liebe Love L’amour»	Ірына Відава	Ірына Відава
«Думала»	Ірына Відава	Ірына Відава
«Парус» («Влюбленные глаза»)	Ірына Відава	Ірына Відава
«Максидрайв»	Ірына Відава	Ірына Відава
«Лунные танцы»	Ірына Відава	Ірына Відава
«С Рождеством и Новым годом»	Ірына Відава	Ірына Відава
«Самба листопад»	Ірына Відава	Ірына Відава
«Тают чувства»	Ірына Відава	Ірына Відава
«Талисман»	Ірына Відава	Ядвіга Паплаўская і Аляксандр Ціхановіч; Ірына Відава і Алег Молчан
«Заветная»	Ірына Відава	Мікалай Скорыкаў
«Август»	Леанід Прончак	Мікалай Скорыкаў
«Ты мяне любiш»	Максім Танк	БДА «Песняры»
«Гаснут звезды»	Ірына Відава	група «By City»
«Шумiць шумненька гаёк»	Янка Купала	група «By City»
«Песня мая»	Янка Купала	вакальны гурт «Чысты голас»
«Родныя песнi»	Янка Купала	вакальны гурт «Чистый голос»
«Красавица влюбится»	Ірына Відава	вакальны гурт «Чысты голас»
«Карабель маей краіны»	Алесь Ліпай	Ірына Відава
«Раманс да N»	Янка Купала	Леанід Барткевіч
«Кружева сирени»	Аляксандр Лягчылаў	Якаў Навуменка
«Белая церковь»	Аляксандр Лягчылаў	Алег Сямёнаў
«Все для тебя»	Ірына Відава	Вадзім Касенка
«Кветка»	Янка Купала	Вадзім Касенка
«Дзве таполi»	Янка Купала	Ірына Відава, Акім Тышко

Аранжыроўкі

«Лявоніха» два варыянты (У.Мулявін, апрацоўка А.Молчан, М.Багдановіч)

Праграма «Вянок» цалкам (У.Мулявін, М.Багдановіч)

«Паляна» (І.Лучанок, А.Барский)

«Чырвоная ружа» (У. Мулявін, сл. нар.)

«Касіў Васiль сена» (нар. песня)

«Дорогой длинною» (Б.Фамін, К.Падрэўскі)

Праграма «Голас душы» (муз. У Мулявін і А.Молчан)

«Каля млына» (У.Мулявін, сл. нар.)

«Золотая осень» (Я.Глебаў, А.Лягчылаў) і інш., а таксама ўсе ўласныя аўтарскія творы.

Апрацоўкі

«Ой, сад-вiнаград» (нар.песня)

«Ты ж мяне падманула» (нар. песня)

«Распрягайце, хлопцы, коней» (нар. песня)

«Купалінка» вариант a capella (муз. В. Теравский, сл. народныя)

«Бывайце здаровы» (муз. И. Любана, сл. А. Русака) і інш.

Музыка для тэатра

Спектакль «Ніначка», пастаноўка Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя М. Горкага

Харавая творчасць

Цыкл «Я нясу вам дар» (сл. Я.Купалы)

Дыскаграфія

1994 г. «Pesnyary 25 years», Wisseloord Studios, The Netherlands (11. «Кума», 14. «Обманите меня»)
1999 г. «Все очень хорошо» Ірына Відава, альбом, «Пан-рэкордз» (1-9)
1999 г. «Красное танго. Песни на стихи А. Легчилова», «Тон — рэкордз» («Найди себя»)
2001 г. «Мешок с хитами 6»: русский хит", зборнік, «Свет відэа» (18. «Улетай, душа»)
2001 г. «Песняры 2001», «Каўчэг», «Уральскі электронны завод» (17. «Малітва»)
2003 г. «Хит Мейкер 4» зборнік, Biz enterprises, «Маналіт» (12. «Мы не чужие»)
2003 г. «Хит Мейкер» зборнік, (рэліз 29.7.2003), Biz enterprises, «Маналіт» (13. «Поцелуи»)
2003 г. «Молодость моя…» альбом ансамбля «Песняры», «Саюз» (17. «Малітва»)
2004 г. «Любовь+ Хит FM» зборнік, Biz enterprises, «Маналіт» (15. «Любовь сказала да»)
2004 г. «35 и 5» «Беларускія песняры», фірма грамзапісу «Нікіцін» (3. «Рождественская колыбельная», 5. «Стася», 9. «У высокім небе», 12. «Селезень», 14. «Маргарыта»)
2004 г. «Белорусский альбом» Валерый Дайнэка, ТАА «БП» (7. «Маргарыта», 13. «Стася», 15. «Маргарыта-2», 16. «У высокім небе»)
2005 г. «Песня года Беларуси, ч.2», зборнік, «Праспект» (2. «Не нужны слова»)
2005 г. «Минск-Москва» Валерый Дайнэка, ТАА «БП» (12. У высокім небе")
2005 г. «Когда мы были юны» Игар Пеня, ТАА «БП», (1. «Юность» («Когда мы были юны»), 6. «Чужая», 15. «Гуляй, казак»)
2006 г. «Любовь сказала Да» Ірына Відава, альбом, Vigma (1-12)
2006 г. Зборнік «Мое сердце — твое…» MSH Records, Расія (3. «Не нужны слова», 11. «Любовь сказала Да»)
2006 г. «Лучшее, ч. 2» «Беларускія песняры» «Праспект» («Маргарыта»)
2006 г. «Лучшее, ч.3» «Беларускія песняры» «Праспект» (7. «Рождественская колыбельная»)
2006 г. «Голос души ч.1» Уладзімір Мулявін, Vigma (1. «Христос воскрес», 7. «Кума», 11. «Малітва»)
2009 г. «IV» Ірына Відава, альбом, «Грыол» Vigma" (1-10)
2010 г. «Песняры. Песни Олега Молчана», альбом, Vigma (1-17)
2011 г. «Национальная музыкальная премия» («В последний раз»), Vigma
2013 г. «Любовь сказала Да» Ірына Відава, альбом CD Baby (США)
2013 г. «IV» Ірына Відава, альбом, CD Baby (США)
2013 г. «В последний раз» Ірына Відава, сінгл, CD Baby (США)
2013 г. Liebe Love L’amour, Ірына Відава, сінгл , CD Baby (США)
2014 г. «Падая в небо» Ірына Відава, сінгл, CD Baby (США)

Грамадская дзейнасць

Алег Молчан вёў актыўную грамадскую дзейнасць у галіне абароны аўтарскага права і быў абраны старшынёй аўтарскага савета пры Нацыянальным цэнтры інтэлектульнай уласнасці[38]. У 2018 годзе Алег Молчан быў абраны прэзідэнтам Еўразійскай канфедэрацыі таварыстваў праваўладальнікаў[39].

Памяць

26 кастрычніка 2020 года, праз год пасля смерці кампазітара, па ініцыятыве ўдавы Ірыны Відавай на будынку па Ракаўскай вуліцы, 20 у Мінску, дзе Алег Моўчан нарадзіўся і правёў першыя гады жыцця, была адкрытая мемарыяльная дошка (скульптары Вольга Нячай і Сяргей Аганаў)[40]

Цікавыя факты

Алег Молчан не любіў ездзіць на гастролі. Акрамя ўдзелу ў канцэртах, ён пісаў новую музыку, рабіў аранжыроўкі, праводзіў рэпетыцыі з калектывам, таму большую частку сваёй дзейнасці перанёс у студыю.
Да 25-годдзя незалежнасці краіны кампазітарам Алегам Молчанам па замове Міністэрства культуры была створана песня «Беларусь» [41] на словы Ірыны Відавай, якую выканалі вакальны гурт «Чысты голас», музычная капэла «Санорус», спявачка Ірына Відава і салістка Нацыянальнага акадэмічнага Вялікага тэатра оперы і балету Аксана Волкава. Прэм’ернае выкананне песні адбылося 1 ліпеня 2015 года на ўрачыстым сходзе ў Палацы Рэспублікі, на закрыцці канцэрта майстроў мастацтваў, прысвечанага Дню незалежнасці.
Упершыню за паўвекавую гісторыю міжнароднага фестывалю «Красная гвоздика» ў Маскве звання лаўрэата ўдастоілі спявачку Ірыну Відаву за выкананне песні на беларускай мове «Карабель маёй краіны»[42] — музыка Алега Молчана, словы Алеся Ліпая.
17 красавіка 2015 года Алег Молчан поспяхова абараніў свае аўтарскія правы ў Вярхоўным Судзе Рэспублікі Беларусь па справе аб незаконнай перапрацоўцы музычнага твору «Малітва»[43] [44][45][46][47][48].
Альбомы і сінглы Алега Молчана і Ірыны Відавай прадстаўлены на ўсіх вядучых лічбавых пляцоўках[49] ITunes, AOL, Rhapsody, Amazon, Napster, MusicNet, BuyMusic, Beatport) кампаніяй CD Baby[50] (ЗША).

Зноскі

Спасылкі

На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх