Абу-Сімбел
Скала з дробназярністага пясчаніку амаль ля ракі, вышынёй ў 100 м, названая ў іерагліфічных надпісах “святой гарой” і, можна выказаць здагадку, была ўмацаваным фартыфікацыйным збудаваннем, і таму мясцовасць у надпісах названая “крэпасцю Рамесаполісам”. Сучасная назва Абу-Сімбел паходзіць ад скалы, на якой, у тым месцы, дзе рака робіць да яе выгіб, высечаны ў барэльефе егіпецкі мужчына, у завостраным фартуху якога арабскія маракі ўгледжвалі падабенства хлебнай меры; таму выява гэта названая “Абу-Сімбел”, бацька хлеба (ад араб. sinbel - колас), а затым гэтая назва нададзена была і ўсёй групе скал з іх храмамі. У Еўропе храм стаў вядомы ў 1810-я гады па апісаннях Буркхарта.
Храмы
Адзін з храмаў, вялікі, быў узведзены ў гонар самога цара Рамсеса II; іншы, малы, — у гонар яго першай жонкі, царыцы Нефертары.
У першым з іх, які адрозніваецца добра захаванымі важнымі гістарычнымі выявамі і надпісамі, намаляваны цар, які ўшаноўвае самога сябе, г. з. яго чароўны вобраз, які ўшаноўвае цар-чалавек. Акружаны іншымі боствамі, ён выдзяляецца ў выглядзе велічэзнай фігуры, звернутай спінай да скалы. Ля ўваходу ў храм, па баках, высечаны ў скале чатыры каласальныя выявы цара, які сядзіць, вышынёй прыблізна ў 20 м.
Наперадзе малога храма стаяць шэсць статуй, высечаных гарэльефам, а менавіта з кожнага боку па дзве выявы цара і па адной — царыцы. На фігуры другога калоса, у паўднёвай частцы храма, высечана грэчаскі надпіс, пакінуты іанійскімі наёмнікамі, якія прыйшлі сюды пры Псаметыху I (664—610 да н. э.), падчас праследавання воінаў, якія адыходзілі ад Элефантыны да Эфіопіі .
Перанос (1964—1968)
Пасля рэвалюцыі 1952 года пачалося праектаванне другой плаціны на Ніле, каля Асуана. Храмам, якія знаходзіліся на беразе, пагражала затапленне, што разбурыла б пабудовы зробленыя з пясчаніку. У 1959 годзе пачалася кампанія па выратаванні гістарычнай спадчыны, у ёй бралі ўдзел замежныя археолагі, у прыватнасці італьянскія, польскія, французскія і шведскія.
Паводле аднаго з праектаў ахоўных работ, помнікі трэба было перанесці ў бяспечнае месца, паводле іншага – пакінуць на месцы. ЮНЕСКА склікала з гэтай нагоды спецыяльную камісію, у склад якой увайшлі Генеральны дырэктар ЮНЕСКА, кіраўнік дарадчага камітэта, і тры эксперты, у т.л. прафесар Казімеж Міхалоўскі. Камісія падтрымала шведска-егіпецкі праект, якім планавалася разрэзаць святыні на буйныя часткі вагой да 30 тон (у сярэднім 20 тон), перанесці на іншае месца і рэканструяваць[2]. Прафесар Міхалоўскі ўзначаліў экспертны камітэт з 7 чалавек, які назіраў за працамі па пераносе.
Будаўніцтва плаціны пачалося ў 1960 годзе. Перанос помніка праходзіў у 1964–1968 гадах. Агулам працы працягваліся 10 гадоў і скончыліся поспехам. Новае месцазнаходжанне храмаў — на 65 м вышэй і 200 м далей ад ракі. Перанос помнікаў Абу-Сімбела і Філе лічыцца адной з найбуйнейшых інжынерна-археалагічных аперацый.
Зноскі
- ↑ Напісанне Абу-Сімбел у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.1., Мн., 1996, С.48.
- ↑ K. Michałowski, Od Edfu do Faras, с. 198.
Спасылкі
-
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Абу-Сімбел
Катэгорыя·Нубія
Катэгорыя·Сусветная спадчына паводле алфавіта
Катэгорыя·Археалагічныя аб’екты ў Егіпце
Катэгорыя·Турызм у Егіпце
Катэгорыя·Храмы Старажытнага Егіпта
Катэгорыя·Сусветная спадчына ў Егіпце
Катэгорыя·Горы Егіпта