wd wp Пошук:

Удальрык Крыштаф Радзівіл

Удальрык (Ульрык) Крыштоф РАДЗІВІЛ (19 (28) лютага 1712, Дзятлава, Новагародскае ваяв. ВКЛ — 21 ліпеня 1770) — пісьменнік, паэт і гісторык. Канюшы літоўскі (з 1734), вялікі пісар літоўскі і староста менскі (1739—1746). Генерал-лейтэнант войска ВКЛ.

Паходзіў з роду Радзівілаў. Значную частку жыцця правёў у сваіх маёнтках на Валыні. Рабіў няўдалыя спробы ўмешвацца ў палітыку, абараняў права «ліберум вета». Сучаснікамі характарызаваны як дзівак i фантазёр, здольны і начытаны, але схільны да авантурызму. Сабраў вялікую бібліятэку, ведаў шмат моў, у тым ліку грэчаскую, нямецкую, французскую, італьянскую, англійскую.

Пакінуў значную літаратурную спадчыну. Аўтар кніг «Апісанне клопатаў людзей усіх саслоўяў» (1741), «Маральныя элегіі» (1752), «Агульная гісторыя» (або «Універсальная гісторыя» (?), т. 1—5, 3648 стар., 1752), «Апісанне ўсіх нацый у Еўропе», «Сусветныя крытыкі або сатыры», «Вучоныя забавы ў вершах і прозе» і інш. Перакладаў на поль­скую мову творы Сафокла, П. Карнеля, Ж. Расіна. Частка твораў засталася ў рукапісах (напр. «Свецкая крытыка, або Сатыра» — рукапіс зберагаецца ў Дзяржаўнай бібліятэцы РФ у Маскве).

Спрабаваў увесці ў спектак­лях прыдворных тэатраў беларускую мову[1]. Па-беларуску гаворыць адзін з герояў пераробкі У. К. Радзівілам твора Э. Бруселя «Камедыя Эзопа», прызначаная для нясвіжскага тэатра, захавалася 5 радкоў з уступнага маналога[2].

Зноскі

  1. Мальдзіс А. Шляхецкая культура…
  2. Метрыка літаратурная…

Літаратура

Тэмы гэтай старонкі (18):
Катэгорыя·Памерлі ў 1770 годзе
Катэгорыя·Радзівілы
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Дзятлаве
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Белага арла (Рэч Паспалітая)
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1712 годзе
Катэгорыя·Радзівілы
Катэгорыя·Канюшыя вялікія літоўскія
Катэгорыя·Пісары вялікія літоўскія
Катэгорыя·Памерлі 21 ліпеня
Катэгорыя·Нарадзіліся 28 лютага
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Бярдзічаве
Катэгорыя·Нарадзіліся 21 ліпеня
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1770 годзе
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Святога Аляксандра Неўскага
Катэгорыя·Нарадзіліся 5 студзеня
Катэгорыя·Перакладчыкі на польскую мову
Катэгорыя·Старосты менскія