Сем вольных мастацтваў
«Сем вольных мастацтваў» (лац.: Septem artes liberales, ingenuae, bonae): навучальныя прадметы («навукі») у сярэднявечнай школе і на падрыхтоўчых («артыстычных») факультэтах універсітэтаў.
У лік сямі вольных мастацтваў уваходзілі: граматыка, рыторыка, дыялектыка (1-ы цыкл, трывіум) і арыфметыка, геаметрыя, астраномія, музыка (2-і цыкл, квадрывіум).
Як сістэма ведаў, «сем мастацтваў» склаліся ў антычны перыяд. Такія заняткі лічыліся вартымі таго, каб іх практыкаваў свабодны чалавек (у адрозненне ад іншых, якія павінны выконваць рабы). У Сярэднявеччы выкладанне сямі вольных мастацтваў мела багаслоўскі ўхіл, у канцы Сярэднявечча і ў эпоху Адраджэння — свецкі. Сістэму сямі вольных мастацтваў замяніла сістэма класічнай адукацыі.
Мнеманічны лацінскі вершык пералічвае і апісвае вольныя мастацтвы:
Gramm, loquitur, Dial. vera docet, Rhet. verba colorat.
Mus. canit, numerat Arith., Geom. ponderat, Ast. colit astra.
Літаратура
- Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. У 12 т. Т. 9. Рабкор — Сочы / Рэдкал.: П. У. Броўка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1973. — 640 с.: іл., карты. С.479,480.
- Самусік А.Ф. Паміж “septem artes liberalis” і “studia humanitatis” : трансфармацыя еўрапейскай адукацыі ў XІV – XVI стст. // Studia Historica Europae Orientalis : Исследования по истории Восточной Европы: сб. научн. ст. Вып. 4 / под ред. А.В. Мартынюка. Минск : РИВШ, 2011. С. 108-126.
- Сем вольных мастацтваў // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.) . — СПб., 1890—1907.
 |
Сем вольных мастацтваў на Вікісховішчы |
|---|
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую Савецкую Энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Навуковыя класіфікацыі
Катэгорыя·Культура Сярэдневякоўя
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую Савецкую Энцыклапедыю без назвы артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую Савецкую Энцыклапедыю без аўтара
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
Катэгорыя·Адукацыя