«Прыніжаныя і зняважаныя» — раман Фёдара Дастаеўскага, упершыню апублікаваны ў 1861 годзе ў часопісе «Время» з падзагалоўкам: «З запісак няздзейсненага літаратара» і прысвячэннем М. М. Дастаеўскаму. У 2010 у Пецярбургу друкаваўся асобным выданнем. Пры жыцці пісьменніка перавыдаваўся ў 1865 і 1879 гг. Гэта першы са шматлікіх раманаў Дастаеўскага, у якім цэнтральную ідэю занімаюць чалавечыя пакуты і ўпершыню распрацоўваецца вобраз «эгаізму пакутаў». Экранізаваны ў 1991.
«Прыніжаныя і зняважаныя» з’яўляецца першым вялікім раманам Дастаеўскага пасля катаргі. У ім адлюстраваліся ідэйна-мастацкая эвалюцыя пісьменніка, у якога ў Сібіры паспела перакананне ў трагічнай адарванасці перадавой рускай інтэлегенцыі ад «глебы», нявер’е ў рэвалюцыйны шлях пераўтварэнне рускай рэчаіснасці[1].
У аснове апавядання закладзеныя дзве сюжэтныя лініі: любоўны трохвугольнік Каця — Алёша — Наташа, і ўзаемадзеянне Івана Пятровіча з асірацелай дзяўчынкай Аленай (Нэлі), якой ён аказвае сваё заступніцтва. Дастаеўскі паказвае рэжысёра гэтага жудаснага і разам з тым звычайнага і бясконцага спектакля — чалавека з уладай і сувязямі[2], увасабленнем якога з’яўляецца Пётр Валкоўскі. Яго жыццё пазначана смерцю тых, хто меў няшчасце з ім зблізіцца. Першай яго жонкай была купецкая дачка, другая — дачка прамыслоўцы Іераміі Сміта. Абедзве яны сталі нецікавымі пасля таго, як даверылі яму свае грошы. Сувязі і махінацыі дапамаглі Валкоўскаму выйсці сухім з вады. Вобраз Валкоўскага прачытваецца як алюзія на ўладатрымальнікаў у імперыі. Улада — гэта апошняя іхняя апора. Дзяржаўная служба цікавіць Валкоўскага толькі як даходнае месца[2].