Мхіта́р Герацы́ (арм.: Մխիթար Հերացի; сярэдзіна XII—пачатак XIII стагоддзя[1]) — армянскі лекар XII стагоддзя, армянскі класік сярэднявечнай медыцыны[1], аўтар знакамітай «Суцяшэнні пры ліхаманках», трактатаў, энцыклапедычных прац, у якіх ён закрануў хірургію, дыету і псіхатэрапію.
Нарадзіўся ў горадзе Гер[2][3] (Хой). Навучальна-педагагічную медыцынскую дзейнасць праходзіў у Кілікійскай Арменіі. У 1184 годзе напісаў знакаміты трактат «Суцяшэнне пры ліхаманках». Быў добра знаёмы з грэка-эліністычнай, рымскай, візантыйскай, персідскай і арабскай класічнай медычнай літаратурай[4]. Яго працы ўлучалі псіхатэрапію, хірургію, дыеталогію і фітатэрапію. Герацы падтрымваў прагрэсіўную навуку пра адзінства арганізма. Разглядаў чалавека ў цеснай сувязі з прыродай, падкрэсліваў велізарны ўплыў навакольнага асяроддзя на ўзнікненне хвароб, у прыватнасці ліхаманкі. Высунуў тэорыю цвіцення гумораў пры інфекцыйных захворваннях. Пры прызначэнні вянознага кровапускання прапанаваў строга ўзгадняцца з сіламі хворага[5]. Скурныя поры разглядаў як дыхальныя і не рэкамендаваў змазванне скуры рознымі масламі, што шырока практыкавалася ў тую эпоху. Пры лячэнні сухотаў вялікае значэнне надаваў палепшанаму харчаванню. Звярнуў увагу на асаблівую катэгорыю хвароб, якія з’яўляюцца прафесійнымі захворваннямі — ліхаманку ў шклавараў і іншых працоўных, праца якіх злучаная з агнём[6]. Ён жа першым паказаў на значную станоўчую ролю музыка-тэрапіі і ў цэлым псіхатэрапіі ў палёгцы пакут псіхічнахворых[7]. Мхітар Герацы тэарэтычна абгрунтаваў, што высокая тэмпература з’яўляецца вынікам унутраных змен у арганізме, што з’яўлялася рэвалюцыйнай ідэяй для сярэднявечнай медыцыны. Праца «Суцяшэнне пры ліхаманках» упершыню апублікаваная ў 1832 годзе ў Венецыі, у 1908 годзе выдадзена на нямецкай мове, у 1955 годзе на рускай мове[8].