Легата
Легата (італ.: legato — «звязаны») у музыцы — прыём гульні на музычным інструменце, звязнае выкананне гукаў, пры якім мае месца плаўны пераход аднаго гуку ў іншы, паўза паміж гукамі адсутнічае.
У нотазапісу легата пазначаецца дугападобнай лініяй — лігай, якая аб’ядноўвае ноты, якія выконваюцца легата. Таксама можа пазначацца словам legato каля адпаведнай групы нот.
Легата і скрыпка
Легата на скрыпцы — выкананне групы нот адным рухам смыка без адрыву ад струны. Прычым не маюць значэння ні певучесть фразы, ні працягласць нот, з якіх яна складаецца, ні дынаміка. Сутнасць прыёму менавіта ў бесперапыннасці вядзення смычка ў адзін з бакоў па струне. Нават дзве хуткіх ноты, згуляных на адзін кароткі рух смычка, лічацца выкананымі прыёмам легата.
Існуе некалькі спосабаў артыкуляцыі, заснаваных на прыёме legato:
- Son file — павольны рух смычка, але з ціскам на яго,
- Portato — паслабленне, альбо ціску смыка, альбо яго хуткасці перад кожным новым гукам
і г.д.
Легата і гітара
У гітарнай тэрміналогіі легата называюць таксама прыём выканання нот левай рукой, без удзелу правай. На гітары прыём легата бывае трох відаў:
- Узыходзячае легата (англ.: hammer-on — «удараць») выконваецца наступным чынам: пасля таго як левая рука будзе пастаўлена на неабходны лад, палец правай рукі зачапляе струну і здабывае першы гук; затым палец левай рукі апускаецца на адпаведны лад, здабываючы такім чынам другі гук.
- Сыходнае легата (англ.: pull-off — «здымаць») патрабуе, каб пальцы левай рукі былі загадзя размешчаны на патрэбных ладах. Пасля вымання высокага гуку палец левай рукі, прыціскаюць струну, замест таго каб, як звычайна, сысці са струны, павінен з сілай адцягнуць яе да сябе, прымушаючы гучаць наступны гук.
- Змяшанае легата (hammer-on/pull-off) уключае ўзыходзячае і сыходзячае легата, якія ідуць бесперапынна адно за адным.
У тэхніцы гульні на гітары легата з’яўляецца адным з асноўных рысак, дзякуючы якому палягчаецца рух пальцаў правай рукі (для праварукіх гітарыстаў), а фразіроўка набывае выразнасць. Практыкаванні на легата рэкамендуюцца для развіцця сілы і самастойнасці пальцаў левай рукі.
Глядзіце таксама
Тэмы гэтай старонкі (1):Катэгорыя·Музычная тэрміналогія