Дробная маторыка
Дробная маторыка — сукупнасць скаардынаваных дзеянняў нервовай, цягліцавай і касцявой сістэм, часта ў спалучэнні са зрокавай сістэмай у выкананні дробных і дакладных рухаў кісцямі і пальцамі рук і ног. Ва ўжыванні да маторных навыкаў рукі і пальцаў часта выкарыстоўваецца тэрмін спрытнасць.
Да вобласці дробнай маторыкі ставіцца вялікая колькасць разнастайных рухаў: ад прымітыўных жэстаў, такіх як захоп аб’ектаў, да вельмі дробных рухаў, ад якіх, напрыклад, залежыць почырк чалавека.
Значэнне дробнай маторыкі
Навукоўцы даказалі, што з анатамічнага пункта гледжання, каля траціны ўсёй плошчы рухальнай праекцыі кары галаўнога мозгу займае праекцыя кісці рукі, размешчаная вельмі блізка ад маўленчай зоны[1], таму развіццё гаворкі дзіцяці непарыўна злучана з развіццём дробнай маторыкі.
Сувязь пальцавай маторыкі і маўленчай функцыі была пацверджана даследнікамі Інстытута фізіялогіі дзяцей і падлеткаў. У ліку даследчыкаў можна назваць А. В. Антакову-Фаміну, М. І. Кальцову, Е. І. Ісеніну[2].
У побыце чалавеку штохвілінна патрабуецца здзяйсняць якія-небудзь дзеянні дробнай маторыкі: засцёгванне гузікаў, маніпуляванне дробнымі прадметамі, пісьмо, маляванне і т. д., таму ад яе развіцця прама залежыць яго якасць жыцця.
Развіццё дробнай маторыкі
Дробная маторыка развіваецца натуральным шляхам пачынальна з дзіцячага ўзросту на базе агульнай маторыкі. Спачатку дзіця вучыцца хапаць прадмет, пасля з’яўляюцца навыкі перакладання з рукі ў руку, так званы «пінцэтны захоп» і г. д., да двух гадоў ён ужо здольны маляваць, правільна трымаць пэндзлік і лыжку. У дашкольным і раннім школьным узросце маторныя навыкі становяцца больш разнастайнымі і складанымі. Павялічваецца дзель дзеянняў, якія патрабуюць узгодненых дзеянняў абедзвюх рук.
Фарміраванне рухаў у кісці цесна звязана з паспяваннем рухальнага аналізатара, развіццём зрокавага і слыхавога аналізатара, а таксама каардынацыяй рухаў, прасторавай арыентоўкі[3].
Можна паскорыць развіццё дробнай моторики рознымі спосабамі, напрыклад, такімі:
- Гульні з дробнымі прадметамі — паззлы, мазаіка, канструктары, пацеры і т. п.
- Пальчыкавыя гульні
- Масаж кісцяў і пальцаў і г. д.
- Лепка
Парушэнні дробнай маторыкі
Існуе тры асноўных тыпы парушэнняў дробнай маторыкі:
- Парушэнні падачы сігналу на выкананне дзеяння (напрыклад, пры арганічных паразах галаўнога мозгу, інсульце, траўмах галавы)
- Парушэнні перадачы сігналу (напрыклад, пры хваробе Паркінсона, у постінсультным стане)
- Парушэнні ў прыёме і выкананні сігналу (пры ДЦП, траўмах канечнасцяў, недастатковай ступені развіцця спрытнасці і г. д.)
Таксама парушэнні дробнай маторыкі могуць назірацца пры сіндроме дэфіцыту ўвагі і гіперактыўнасці[4], [5], пры парушеннях зроку[6], дызартрыі[7], аўтызме[8], спінацэрэберальнай атаксіі і інш.
Зноскі
- ↑ Што такое дробная маторыка і чаму так важна яе развіваць? (руск.)
- ↑ Антакова-Фомина Л. В. «Стимуляция развития речи у детей раннего возраста путём тренировки движений пальцев рук» (Тезисы докладов 24-го Всесоюзного совещания по проблемам ВНД), М., 1974
- ↑ Кольцова, М.М. Двигательная активность и развитие функций мозга ребенка / М.М. Кольцова. – М.: Педагогика, 1973. – 130 с.
- ↑ Парушэнні рухальнай функцыі ў дзяцей са СДУГ
- ↑ Спадарожныя СДУГ станы Архівавана 10 красавіка 2010. (руск.)
- ↑ Асаблівасці лагапедычнай працы з дзецьмі з парушэннямі зроку Архівавана 20 жніўня 2011. (руск.)
- ↑ Парушэнні гаворкі: дызартрыя (руск.)
- ↑ Башына В. М., Сімашкова Н. В. Да асаблівасцяў карэкцыі маўленчых засмучэнняў у хворых з раннім дзіцячым аўтызмам (руск.)
Літаратура
- Антакова-Фомина Л. В. «Стимуляция развития речи у детей раннего возраста путём тренировки движений пальцев рук» (Тезисы докладов 24-го Всесоюзного совещания по проблемам ВНД), М., 1974
- Кольцова М. М. «Двигательная активность и развитие функций мозга ребенка», М.,1973
- Савина Л. П. «Пальчиковая гимнастика для развития речи дошкольников», Москва, Издательство «Родничок», 1999
- Ткаченко Т. А. «Развиваем мелкую моторику», М. Издательство ЭКСМО,2007
- Ткаченко Т. А. «Мелкая моторика. Гимнастика для пальчиков», М. Издательство ЭКСМО, 2010
Спасылкі
Тэмы гэтай старонкі (1):Катэгорыя·Маторыка