Гага звычайная
Гага звычайная (Somateria mollissima) — птушка сямейства качыных.
Апісанне
Даўжыня цела 50-71 см, размах крылаў 80-110 см. Самка значна меншая за самца.
У самцоў у шлюбным уборы галава i верх цела белыя, грудзi цялеснага колеру, патылiца зеленаватая, верх галавы i астатняя частка цела чорныя. Самка, маладыя i самец у негнездавы час карычневыя ў бурыя палоскі. Самцы крыху цямнейшыя, адносна хутка набываюць цялесны колер грудзей і белую палоску на баках спiны. Голас: у самцоў гучнае «аў-аў, ху-аў, уху-ах» (другi склад заўседы больш моцны), у самак траскучае «корр, крр».
Пашырэнне
Арэал ваколпалярны, у т.л. ўзбярэжжы Паўночнай Еўропы, Ісландыя, Шпіцберген, Фарэрскiя а-вы, Зямля Франца-Іосіфа, Кольскі п-аў, Нарвегія, Шатландыя, паўночная Ірландыя, на Балтыцы (у Швецыі, Фінляндыі, Эстоніі), Данія, Фрызскія а-вы, Галандыя, узбярэжжы Францыі (ізаляваныя), Чукоцкае i Берынгава мора, поўнач Паўночнай Амерыкi, Бафінава Зямля i Грэнландыя.
Насяляе марскiя ўзбярэжжы або астравы (камянiстыя або парослыя лесам, але не пясчаныя), вусцi вялiкiх рэк, летам таксама тундру.
Паўночныя папуляцыi пералётныя, паўднёвыя — аселыя. Спарадычна назіраецца на поўдзень ад гнездавога арэала ў Партугаліі, Венгрыі, Румыніі, б. Югаславіі, Албаніі, Грэцыі, Балгарыі, Беларусі, Турцыі.
Месца зiмовак у паўднёвай частцы гнездавога арэала, а таксама Паўночнае мора i заходняя Балтыка, заходнія ўзбярэжжы Брытанскiх а-воў, Ірландыі, нешматлікая на швейцарскіх азёрах (Жэнеўскім і Бодэнскім), Атлантычнае i Цiхаакiянскае ўзбярэжжы Паўночнай Амерыкi, Камчатка i Берынгава мора. На Беларусі вельмі рэдкі выпадкова залётны і зімуючы від.
Падвiды
- S. m. mollissima — паўночнае ўзбярэжжы Заходняй i Усходняй Еўропы (да Новай Зямлi);
- S. m. faeroeensis — Фарэрскія астравы;
- S. m. borealis — Ісландыя, Ян-Маен, Мядзведжыя а-вы, Шпіцберген, Зямля Франца-Іосіфа, а таксама Грэнландыя, Бафінава Зямля;
- S. m. v-nigra — Паўночна-Усходняя Сібір.
Іншыя падвіды жывуць на крайняй поўначы Паўночнай Амерыкі.
Асаблівасці біялогіі
Гняздо звычайна ў калонii, паблiзу вады, часцей за ўсё пад навесам каранёў, раслiн або торфу; у ямцы, скупа высланай навакольнымі раслiнамi. Пасля знясення 4-га яйка з’яўляецца багатая высцiлка з пуху ў выглядзе валiка вакол яек.
Яйкi (звычайна 4-6, часам 1-8) сярэдне падоўжаныя, зеленавата-салатавыя. Памеры: 78 х 51,5 мм.[1]
Зноскі
Літаратура
- Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000. — 540 с.: іл. ISBN 83-01-13187-X
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Віды па-за небяспекай
Катэгорыя·Жывёлы паводле алфавіта
Катэгорыя·Качыныя