Вымушанае выпрамяненне
Вы́мушанае выпрамяне́нне — вылучэнне электрамагнітных хваль квантавымі сістэмамі (напрыклад, атамамі), якое ўзнікае пад уздзеяннем знешняга выпрамянення і мае аднолькавыя з ім частату, фазу, палярызацыю і напрамак распаўсюджвання.
Паняцце вымушанага выпрамянення ўведзена з агульных тэрмадынамічных меркаванняў А. Эйнштэйнам (1917) для сістэмы многіх часціц.
Вымушанае выпрамяненне актыўнага асяроддзя выкарыстоўваецца для ўзмацнення і генерацыі электрамагнітных хваль (гл. квантавы ўзмацняльнік, квантавы генератар).
Поўная магутнасць вымушанага выпрамянення пры ўзаемадзеянні актыўнага асяроддзя са знешнім электрамагнітным выпрамяненнем выражаецца формулай
P
ε
ω
m n
(
N
m
−
N
n
) ,
{\displaystyle P=\varepsilon ,\omega _{mn}(N_{m}-N_{n}),}
ε=E**m−E**n — энергія выпрамененага (паглынутага) фатона; E**m і E**n — энергія электрона на больш высокім і больш нізкім узроўнях; ωmn — імавернасць выпрамянення (паглынання); N**m і N**n — заселенасць больш высокага і больш нізкага узроўняў. Актыўнае асяроддзе мае інверсную заселенасць узроўняў N**m>N**n і P>0; у раўнаважных сістэмах N**m<N**n, і таму сістэма паглынае знешняе выпрамяненне (P<0).
Літаратура
- Вымушанае выпрамяненне // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым. — С. 314. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4), ISBN 985-11-0035-8.
- Вынужденное излучение — артыкул з Фізічнай энцыклапедыі
- Вынужденное испускание — артыкул з Фізічнай энцыклапедыі
Катэгорыя·Электрамагнітнае выпраменьванне
Катэгорыя·Атамная фізіка
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак
Катэгорыя·Лазерная фізіка
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара