wd wp Пошук:

Беларуска-рускі слоўнік Байкова і Некрашэвіча

Беларуска-рускі слоўнік Байкова і Некрашэвіча, тагач. Беларуска-расійскі слоўнік — беларуска-рускі слоўнік, падрыхтаваны пад рэдакцыяй М. Байкова і С. Некрашэвіча, і выпушчаны Дзяржаўным выдавецтвам Беларусі ў Мінску ў 1926 годзе. Меў 356+IV старонак, каштаваў 2 рублі (Гл. таксама кошты ў БССР, 1920-я гг.).

Слоўнік утрымліваў больш за 20 тыс. словаў, з якіх большую частку складалі словы агульнага ўжывання, значна меншую — навуковыя тэрміны, прафесіяналізмы, некаторыя ўласныя беларускія імёны, назвы беларускіх гарадоў і рэк, устойлівыя спалучэнні словаў. Рэестравыя беларускія словы забяспечаны асобнымі граматычнымі і стылістычнымі паметамі.[1] Прыкладаў ўжывання няма, бо аўтары жадалі скараціць аб’ём слоўніка.

Па выпуску слоўніка адзначалася[2], што слоўнік няпоўны, не мае некаторых вельмі патрэбных словаў (г.зн., складзены без належнага іх выбару)[3], утрымлівае штучныя словы, русізмы, паланізмы; шмат якія беларускія словы патлумачаны няправільна або недакладна[4]. Слоўнік складзены без належнай крытыкі (напрыклад, неапраўдана ўведзена нелітаратурная лексіка). Агульнай ацэнкай Я. Лёсіка была парада «адносіцца да слоўніка з асцярожнасцю», і канстатацыя таго, што слоўнік Насовіча надалей заставаўся недасягальнай тады велічынёй.

Слоўнік быў падрыхтаваны згодна з заданнем Інбелкульта ўсяго за 4 месяцы і быў аддадзены ў друк у 1925[5], але не выходзіў з друку да пач. 1927. Пасля масавых рэпрэсій у беларускім навуковым асяроддзі (1929—1931) карыстацца слоўнікам, як і іншымі працамі «ворагаў народа», было забаронена, кнігі былі перададзеныя ў бібліятэчныя спецфонды. У 1993 годзе слоўнік перавыдаваўся факсімільным спосабам выд-вам «Народная асвета» (серыя «Беларуская мова: гісторыя і сучаснасць»).

Зноскі

  1. Германовіч.
  2. Рэцэнзія Лёсіка ў час. «Узвышша», 2/1927, С.203-208.
  3. У Лёсіка адзначана, што нястача звычайных, чыста беларускіх словаў такая, што з дапамогай гэтага слоўніка нельга цалкам зразумець «Новую зямлю» Я. Коласа або «Курган» Я. Купалы.
  4. У рэцэнзіі Лёсіка падаюцца больш за 100 канкрэтных прыкладаў памылковых тлумачэнняў, якія «кожнаму могуць кінуцца ў вочы». Такія памылкі Лёсік прыпісваў слабаму веданню мовы аўтарамі.
  5. Лёсік, С.271, Германовіч.

Літаратура

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (4):
З’явіліся ў 1926 годзе
Слоўнікі рускай мовы
Слоўнікі беларускай мовы
Перакладныя слоўнікі